نگاه کلی
پیسی بیماری است که سبب می‌شود رنگ پوست لکه لکه شود. وسعت و میزان این لکه‌ها غیرقابل پیش بینی است. پیسی می‌تواند هر قسمتی از بدن را درگیر کند. همچنین می‌تواند در موها یا داخل دهان نیز ایجاد شود.
به طور طبیعی، رنگ پوست و مو توسط ملانین تعیین می‌شود. پیسی زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های سازنده ملانین از بین می‌روند یا عملکردشان متوقف می‌گردد. پیسی افرادی با هر نوع پوست را درگیر می‌کند، اما در افرادی که پوست آنها تیره می‌باشد، بیشتر مشخص است. این بیماری خطرناک یا مسری نیست، اما می‌تواند موجب نگرانی فرد شود یا سبب شود تا وی احساس خوبی در مورد خودش نداشته باشد.
علائم
علامت اصلی پیسی از دست دادن رنگ پوست به صورت لکه لکه است. این رنگ رفتگی معمولاً در ابتدا در نواحی ایجاد می‌شود که در معرض نور خورشید هستند، مانند دست، پا، بازو، صورت و لب
علائم پیسی عبارتنداز:
- از دست دادن رنگ پوست به صورت لکه لکه
- سفید شدن یا خاکستری شدن زودرس موی سر، ابرو، مژه یا ریش
- از دست دادن رنگ بافت‌های داخل دهان و بینی (غشای موکوسی)
- از دست دادن یا تغییر رنگ لایه داخلی کره چشم(شبکیه)
- پیسی می‌تواند در هر سنی آغاز شود، اما معمولاً قبل از ۲۰ سالگی ایجاد می‌شود.
بسته به نوع پیسی که فرد بدان مبتلا است، لکه‌های تغییر رنگ یافته ممکن است نواحی زیر را بپوشاند:
- بیشتر قسمت‌های بدن
- فقط یک طرف یا قسمت بدن
- تنها یک یا تعداد کمی از نواحی بدن
پیش بینی نحوه پیشرفت بیماری مشکل است. گاهی تشکیل لکه‌ها حتی بدون درمان نیز متوقف می‌شود.
زمان مراجعه به پزشک
اگر قسمت‌هایی از پوست، مو یا چشم‌های فرد رنگ خود را از دست بدهند باید به پزشک مراجعه کند. پیسی هیچ درمانی ندارد، اما ممکن است روند تغییر رنگ را آهسته یا متوقف کند و رنگ پوست تا حدودی به حالت قبل بازگردد.
دلایل
پیسی زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های سازنده ملانین (ملانوسیت‌ها) از از بین می‌روند یا دیگر ملانین تولید نمی‌کنند. پزشکان نمی‌دانند دلیل توقف یا مردن این سلول‌ها چیست. اما ممکن است به موارد زیر مربوط باشد:
- یک ناهنجاری که سیستم ایمنی فرد به ملانوسیت‌های وی حمله کرده و آنها را از بین می‌برد.
- سابقه خانوادگی
- یک واقعه که به عنوان محرک عمل می‌کند، مانند آفتاب سوختگی، استرس یا قرارگیری در معرض مواد شیمیایی
عوارض
افرادی که مبتلا به پیسی هستند، بیشتر در معرض خطر موارد زیر هستند:
- اختلالات اجتماعی و روانی
- آفتاب سوختگی
- سرطان پوست
- مشکلات بینائی مانند التهاب عنبیه
- از دست دادن شنوایی
تشخیص
سوابق پزشکی و معاینه
اگر پزشک مشکوک شود که فرد مبتلا به پیسی است، از سوابق پزشکی وی خواهد پرسید و وی را معاینه خواهد کرد تا دیگر بیماری‌های مربوط به پوست مانند درماتیت و پسوریازیس را حذف کند. پزشک ممکن است اشعه ماوراء بنفش را با استفاده از لامپی مخصوص به پوست وی بتاباند تا تشخیص دهد که وی پیسی دارد یا نه.
نمونه برداری از پوست و خون گیری
وی همچنین ممکن است:
- نمونه‌ی کوچکی از پوست بیمار را بردارد
- مقداری از خون بیمار را برای بررسی وجود بیماری‌های خاص مانند کم خونی یا دیابت، بگیرد
درمان
درمان‌های بسیاری برای برگشت رنگ پوست به حال اول وجود دارد. نتایج درمان متفاوت و همچنین غیرقابل پیش بینی هستند. برخی روش‌ها عوارض جانبی خطرناکی دارند.
اگر فرد و پزشک تصمیم به درمان بیماری با دارو، جراحی یا مداوا بگیرند، این فرآیند ممکن است ماه‌های زیادی طول بکشد تا تأثیر قابل‌توجهی داشته باشد. فرد ممکن است نیاز داشته باشد تا چندین روش یا ترکیبی از درمان‌ها را امتحان کند تا بهترین درمان ممکن برای خود را پیدا کند.
حتی اگر درمان برای مدتی موفقیت آمیز باشد، نتایج ممکن است دوام نیاورند یا لکه‌های جدیدی ظاهر شوند.
دارو درمانی
هیچ دارویی برای توقف فرآیند پیسی وجود ندارد. اما برخی داروها به تنهایی یا همراه با نوردرمانی استفاده می‌شوند که می‌تواند تا حدی به برگشت رنگ پوست کمک کند.
- کرم‌هایی برای کنترل التهاب
- داروهای مؤثر بر سیستم ایمنی
دیگر روش‌های مداوا
- ترکیب ماده سورالن و نور درمانی
- از بین بردن رنگ باقیمانده
جراحی
اگر نور درمانی مؤثر نباشد، گزینه دیگر جراحی است. همچنین می‌تواند همراه دیگر روش‌ها به کار برده شود. هدف از روش‌های زیر بازیابی رنگ پوست می‌باشد:
- پیوند پوست
- پیوند تاول
- میکروپیگمانتاسیون
درمان‌های بالقوه در آینده
درمان‌هایی که روی آنها کار می‌شود عبارتنداز:
- دارویی برای تحریک سلول‌های تولید کننده رنگ (ملانوسیت)
- دارویی برای کمک به کنترل ملانوسیت‌ها
- دارویی برای معکوس کردن عمل تغییر رنگ
