انتشار این مقاله


منشأ بادهای خورشیدی از کجاست؟

خورشید نمی‌تواند آرام سرجایش بنشیند! بادهای خورشیدی دائماً در جریان اند.

خورشید نمی‌تواند آرام سرجایش بنشیند! جریانی دائمی از ذرات باردار از درون آن با سرعت صدها کیلومتر بر ثانیه خارج شده و سیاراتی را که در مسیرش است، قلع‌وقمع می‌کند.

این رگبار، باد خورشیدی نام دارد و نقشی مستقیم در شکل دادن به حیات در منظومه‌ی شمسی ایفا می‌کند. نظر بر این است که بادهای خورشیدی بیشتر اتمسفر مریخ را از این سیاره جدا کرده‌اند. زمین تنها با داشتن میدان مغناطیسی قوی که بادهای خورشیدی را در اطراف زمین هدایت می‌کند، توانسته از سرنوشتی شبیه سرنوشت مریخ در امان بماند.

شفق‌‌های قطبی در اتمسفر زمین بر اثر بادهای خورشیدی به‌وجود می‌آیند؛ جریانی دائم که از خورشید بیرون می‌آید. این تصویر از یک شفق قطبی در ۲۶ ژوئن در ایستگاه فضایی بین‌المللی گرفته شده است.

با این حال هنوز دانشمندان به جزئیات شکل‌گیری این بادها وارد نیستند. بادهای خورشیدی در جایی از این ستاره به‌وجود می‌آیند که سطح آن با اتمسفرش در تماس قرار می‌گیرد. مثل بادهای روی زمین، بادهای خورشیدی نیز طوفانی‌ اند و با سرعت‌های متغیری در نواحی متفاوتی حرکت می‌کنند. بالاترین سرعت بادهای خورشیدی در مناطقی ثبت شده که اتمسفر (تاج خورشید) تاریک می‎باشد؛ ۸۰۰ کیلومتر بر ثانیه. برخلاف این، در محل جریان‌های خورشیدی این سرعت تا ۳۰۰ کیلومتر بر ثانیه افت می‌کند و کسی دلیل این بی‌ثباتی را نمی‌داند.

خورشیدگرفتگی ۲۱ آگوست فرصت مناسبی برای گرفتن مچ بادهای خورشیدی فراهم کرده است. محققان ورژن جدیدی از ابزاری به نام پلاریمتر را آزمایش خواهند کرد که برای اندازه‌گیری دما و سرعت الکترون‌های خروجی از خورشید ساخته شده است. اندازه‌گیری‌ها از نزدیک به سطح خورشید شروع شده و تا ۵.۶ میلیون کیلومتر خارج از آن (هشت برابر شعاع خورشید) ادامه خواهند داشت.

این نمای بهبودیافته از باد خورشیدی ذرات باردار خارج شده از خورشید را نشان می‌دهد. (CRAIG DEFOREST, SWRI)

کار دانشمندان تشخیص نوری پلاریزه از غیرپلاریزه است؛ نور پلاریزه یا قطبیده در یک جهت حرکت می‌کند. چون الکترون‌ها نور پلاریزه را بیشتر از نور غیرپلاریزه پخش می‌کنند؛ چنین مشاهده‌ای دانشمندان را از رفتار الکترون‌ها و به صورت گسترده‌تر از رفتار بادهای خورشیدی آگاه می‌سازد؛ سرعت آن‌ها در چه حدی است؟ تا چه حدی داغ اند و حتی از کجا می‌آیند؟

همچنین محققان قصد دارند در جهار طول‌موج مختلف از نور تصویر تهیه کنند. این نیز سنجش دیگری برای سرعت و دما خواهد بود. نقشه‌برداری از بادهای خورشیدی سریع و آهسته نزدیک به سطح خورشید می‌تواند سرنخ‌هایی از چگونگی شتاب گرفتن آن‌ها بدست بدهد.

همین تیم تحقیقاتی نسخه‌ی اولیه‌ی این ابزار را در خورشیدگرفتگی ۱۹۹۹ ترکیه امتحان کردند اما تکنولوژی آن موقع زمان‌گیرتر از آنی بود که در طول ۲ دقیقه خورشیدگرفتگی کامل بتوان کاری انجام داد. عکس‌برداری‌های فردا در کل دو تا چهار ثانیه برای هر اکسپوژر زمان خواهد گرفت، به‌علاوه‌ی ۶ ثانیه تأخیر بین فیلترها. این به معنای ۳۶ تصویر در کل است.

این ابزار قرار بود مارس ۲۰۱۶ در خورشیدگرفتگی اندونزی آزمایش شود ولی دست طبیعت با دانشمندان نبود. درست ده دقیقه قبل از شروع کار بارش باران شروع شد.

با تجربه از گذشته، امسال Madras برای این کار انتخاب شده؛ چون از لحاظ تاریخی کم‌ابرترین مکان در مسیر خورشیدگرفتگی است اما باز هم دعا می‌کنند شانس با آن‌ها یار باشد.

علی تقی‌زاده


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید