ماهی قرمز تواناییهای سازشی زیادی دارد که میتواند شرایط سختی را تحمل کند؛ از قبیل تحمل محیط فاقد اکسیژن.
ماهی قرمز(Goldfish) حیوان نازپروردهای نیست و میتواند شرایط سختی که دیگر ماهیها نمیتوانند تحمل کنند، را پشت سر بگذارند. این ماهیها الکل را تقطیر نمیکنند بلکه این ویژگی را دارند که بتوانند الکل تولید کنند. تا چند سال اخیر، علت این پدیده کشف نشده باقی مانده بود.
اصلا چرا یک ماهی نیاز دارد که الکل تولید کند؟ این توانایی هم در ماهی قرمز و هم در نمونه و خویشاوند وحشی آن یعنی کپور مرداب(crucian carp/هر دو از سرده Carassius) یافت میشود؛ ماهیهایی که ممکن است در شرایطی مجبور به زندگی شوند که حتی بقیه گونهها نمیتوانند به آن فکر کنند. به صورت معمول، یک مهرهدار تنها میتواند برای چند دقیقه بدون اکسیژن زندگی بکند ولی ماهیها یاد شده میتوانند برای ۴ الی ۵ ماه در محیط با فقر بالا اکسیژن دوام بیاورند، شرایطی مانند انتهای رودخانهها، دریاچهها یخزده و حتی آکواریوم تمیز نشده در خانه شما.
وقتی موجودی در شرایط بدون اکسیژن قرار مییرد شروع میکند به تولید اسید لاکتیک، که حالت سمی برای بدن موجود دارد. با این حال، ماهی قرمز دو سری واکنش را میتواند پیش ببرد، که معمولا در بدن دیگر موجودات تنها یک سری واکنش است. سری واکنش دوم زمانی فعال میشود که اکسیژن کافی در محیط وجود نداشته باشد و نتیجتا موجب تبدیل لاکتیک اسید به اتانول میشود. این انطباق زیستی به این ماهی اجازه میدهد که ماده زائد را به داخل آب دفع کند و در نتیجه از حالت تهدیدکننده زندگی که ناشی از وجود اسید است جلوگیری کند؛ حالتی به نام لاکتیک اسیدوز.
Michael Berenbrink زیستشناس تکامل در دانشگاه لیورپول بیان میکند:
در طول مدتی که این ماهیها در حوضهای یخزده فاقد اکسیژن زندگی میکنند که ممکن است برای چند ماه نیز طول بکشد، غلظت الکل خون این ماهیها افزایش مییابد و حتی به عدد ۵۰ میلیگرم در ۱۰۰ میلیلیتر هم میرسد، عددی که ممنوعیت رانندگی در کشورهای محل زیست این ماهی دارد. با این حال، این شرایط باز هم از پر شدن محیط از اسید لاکتیک بهتر است، چرا که در حالتی که اسید در محیط زیاد شود متابولیسم جانور مهرهدار متوقف میشود.
این توانایی در این گونه از ماهیها میتواند مهر تاییدی بر نظریه داروین باشد. تکامل مسیر تولید اتانول موجب تبدیل ماهی قرمز به حیوان خانگی کاملا مقاوم شده است. ولی این تطابق برای ماهیهای دیگر خبر خوبی نیست چرا که این ماهی میتواند به راحتی در زیستگاه دیگر ماهیها با سادگی زندگی کند و رقابت بینگونهای بین آنها شکل بگیرد.
جالب است بدانید
تواناییهای عجیب ماهی مردابی تنها به تولید الکل خاتمه نمییابد. مشاهدات نشان داده است که این ماهی میتواند برای چند ساعت خارج از آب نیز زنده بماند و برای چند روز داخل یخ نیز به حیات خودش ادامه بدهد.