آیا ازدست‌رفتن حس بویایی می‌تواند نشان‌دهنده‌ی بیماری آلزایمر باشد؟
آزمایشهای تشخیص رایحه، ممکن است دانشمندان را در بررسی روند بیماری آلزایمر در افراد درمعرض‌خطر یاری کند.
مقاله مرتبط: علائم و نشانه‌های آلزایمر
زمانی‌که شما شروع به ازدست‌دادن حافظه خود می‌کنید، تقریبا خیلی‌دیر شده‌است. این امر بخاطر آن است که صدمه به مغز شما که مرتبط با بیماری آلزایمر است، ممکن است بمدت ۲۰ سال ادامه داشته است. و این دلیلی است برای اینکه چرا علاقه علمی بسیاری برای یافتن روش‌های شناسایی مراحل اولیه حضور این بیماری وجود دارد. دانشمندان اکنون براین باورند آزمایشهای ساده‌ی تشخیص رایحه، ممکن است به ردیابی میزان پیشرفت بیماری قبل از ظهور عملی علائم آن، کمک کند مخصوصا درمیان افرادی که درمعرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
دکتر جان بریتنر، مدیر مرکز مطالعات پیشگیری از بیماری آلزایمر در مرکز تحقیقات سلامت روانی Douglas دانشگاه McGill ، می‌گوید:
” علی‌رغم تمامی تحقیقات در این زمینه، هنوز درمان تاثیرگذاری برای بیماری آلزایمر یافت نشده‌است.”
او، یکی از مولفان مطالعه‌ای در این زمینه می‌باشد که اخیرا در نشریه Neurology منتشر شده‌است.
او همچنین می‌افزاید:
” ولی، اگر بتوانیم آغاز بروز علائم را تنها بمدت پنج سال به تعویق بیاندازیم، بایستی قادر باشیم تا شیوع و شدت این علائم را بمقدار بیش از پنجاه درصد کاهش دهیم.”
مقاله مرتبط: سیر پیشرفت بیماری آلزایمر
آدامس بادکنکی یا بنزین؟
از نزدیک به سیصد نفر با میانگین سن ۶۳ سال که در معرض ابتلا به بیماری آلزایمر ( بدلیل اینکه والدین آنها، از این بیماری رنج برده‌اند) بودند، درخواست شد تا در آزمایشهای چندگزینه‌ای خراش دادن و بوکردن ( scratch – and – sniff ) برای تشخیص رایحه‌ی مواد مختلفی مانند آدامس بادکنکی، بنزین و یا لیمو، شرکت کنند. صد نفر از شرکت کنندگان، داوطلب شدند تا پونکسیون کمری ( جهت کشیدن مایع مغزی-نخاعی ) منظم برای اندازه‌گیری مقادیر پروتئینهای متنوع مرتبط با بیماری آلزایمر که در مایع مغزی- نخاعی حضور می‌یابند، داشته‌باشند.
محققان دریافتند افرادی که مشکلات بسیاری در تشخیص رایحه‌ها داشتند، همان افرادی بودند که نشانگرهای صرفا زیستی بیماری آلزایمر در آنها بسیار مشهود بود.
ماری- الیز لافائیل- ماگنان، دانشجوی دکترا در دانشگاه McGill و مولف اول مطالعه، می‌گوید:
این اولین بار است شخصی توانسته بطور واضح نشان دهد که ازدست‌رفتن توانایی تشخیص رایحه‌ها، با مارکرهای زیستی که میزان پیشرفت بیماری آلزایمر را نشان می‌دهند، مرتبط است. بمدت بیش از ۳۰ سال است که دانشمندان در جستجوی ارتباط میان ازدست‌رفتن حافظه و مشکلات احتمالی بیماران در تشخیص رایحه‌های مختلف، هستند. این منطقی است زیرا پیاز بویایی( درگیر در حس بویایی ) و قشر نفوذی ( the Entorhinal cortex – درگیر در حافظه و نام‌گذاری رایحه‌ها ) از ساختارهای مغز اولیه هستند که در مراحل اولیه، تحت تاثیر بیماری آلزایمر قرار می‌گیرند.
یک روش کم هزینه‌تر برای پیگیری میزان پیشرفت بیماری آلزایمر
مدیر برنامه‌ی تحقیقی “پیری، شناخت و بیماری آلزایمر” انستیتو Douglas و یکی از مولفان مطالعه اذعان دارد:
این بدین معنی است یک تست بویایی ساده ممکن است درآینده بتواند اطلاعاتی را درباره‌ی پیشرفت بیماری آلزایمر در اختیار ما قرار دهد. این روش، مشابه آزمایشهای تهاجمی‌تر و پرهزینه‌تر مایع مغزی- نخاعی که اکنون استفاده می‌شوند، است. با‌این‌حال، مشکلات تشخیص رایحه‌ها، ممکن است نشانگر دیگر شرایط پزشکی بجز بیماری آلزایمر نیز باشد و بنابراین نباید جایگزین آزمایشهای فعلی شود.
محققان بیشتر گوشزد می‌کنند که تحقیقات بیشتری برای اینکه چگونه تغییرات در توانایی تشخیص رایحه‌های فرد در طول زمان، با پیشرفت بیماری آلزایمر مرتبط است، نیاز است. برای حال حاضر، آزمایشهای بویایی به سادگی، یک راه بیشتر برای کاوش بیماری هستند همچنان‌که محققان بدنبال روش‌هایی برای تشخیص بیماری قبل از ظهور عملی علائم می‌باشند.
