علائم Xerosis یا خشکی به صورت یک طیف بالینی است. هر چه طول مدت خشکی بیشتر باشد علائم شدیدتر خواهد بود. هنگامی که پوست خشک میشود ابتدا مختصری قرمز و دارای ترکهای بسیار ریز و سطحی میشود. این ترکها شبیه به آن چیزی است که در سطح ظروف چینی عتیقه و قدیمی پدیدار میگردد. با گذر زمان پوست به تدریج خشن و ناصاف شده و قوام یکنواخت طبیعی خود را از دست میدهد. حتی ممکن است پوستهریزی سطحی پیدا کند.
به تدریج ترکهای سطحی پوست عمیقتر شده و در صورت عدم درمان ممکن است به شیارهای عمقی تبدیل گردد. در مراحل پیشرفته حتی این شیارها و شکافها تا سطح مویرگهای پوست میرسد و نمای ترکهای زخمی و خونریزیدهنده را در سطح پوست ایجاد میکند.
خارش علامت شایع همراه خشکی پوست است که ممکن است بسیار آزاردهندهتر از خود خشکی باشد. خارش ناشی از خشکی پوست به فرم یک سیکل معیوب عود میکند. هنگامی که با ناخنتان به جنگ پوست میروید، سلولهای التهابی موجود در پوست پاره شده و واسطههای شیمیائی خود را که مولد خارش هستند آزاد میکنند. لذا علیرغم احساس بهبود نسبی لحظهای پس از خاراندن پوست، خارش چند لحظه بعد خیلی شدیدتر به سراغتان خواهد آمد. آسیب ناشی از خارش دادن پوست میتواند باعث خراشیدگی سطحی و حتی در مراحل شدید عفونت پوست گردد.
اگر به چین و چروک صورت اهمیت ندهید رفتهرفته بیشتر میشود و خودبهخود بهبود نمییابد. هرچقدر چین و چروک کهنهتر شود، بهبودی آن سختتر خواهد شد. کرم ضدچروک و ضدپیری باعث کاهش و پیشگیری از چروک شدن پوست میشود. اولین چیزی که سن شما را نشان میدهد، چروکهای دور چشم است و چون پوست دور چشم بسیار نازک و حساس است خیلی زود آسیب میبیند. پس باید حتماً در هر سنی که هستیم مراقب پوست دور چشم باشیم. مراقبت از دور چشمها حتی در سنین خیلی کم میتواند تاثیر زیادی داشته باشد.
استفاده از یک محصول مناسب حول و حوش ۲۰ سالگی برای محکم و بیچروک ماندن چشمها بسیار مفید است. به گفتۀ دکتر دبرا جالیمن (Debra Jaliman) متخصص مشهور پوست در آمریکا و نویسندۀ کتاب “قوانین پوست” استفاده از کرم دورچشم بسیار حائر اهمیت میباشد؛ برای این که پلک فاقد غدد چربی است و به همین خاطر بسیار نازک است. دور چشم اولین نقش را در صورت برای نشان دادن سن بر عهده دارد. حقیقت تلخ این است که بسیاری از افراد در همان ابتدای ۲۰ سالگی متوجه خطوط نازک اطراف چشم خود میشوند. به مرور زمان که پوستتان نازکتر میشود کبودی زیر چشم ظهور بیشتری پیدا میکند. حتما کمی ترسیدهاید! اما نگران نباشید. هیچگاه برای مراقبت از پوست دور چشم دیر نیست. در مطلب بعدی یک جدول زمانی برای استفاده از کرمهای دورچشم با توجه به سن و سال، برایتان تهیه کردهایم، منتظر باشید.
چه کسانی بیشتر دچار خشکی پوست میشوند؟
۱. خشکی پوست در افراد مسن شایعتر است، زیرا با افزایش سن، غدد چربی و عرق سطح پوست که عامل اصلی مرطوب نگه داشتن سطح پوست هستند کاهش مییابند. حداکثر فعالیت غدد سباسه (چربی پوست) در زمان بلوغ است. فعالیت این غدد تا سنین پیری در آقایان و سنین یائسگی در خانمها همچنان بالاست ولی پس از آن افت میکند.
۲. شیوع خشکی در خانمها و آقایان برابر است، اما سن شروع خشکی پوست در خانمها زودتر از آقایان است. خانم ها در سن ۶۰ سالگی تنها ۶۰ درصد از فعالیت غدد چربی پوست خود را حفظ کردهاند در حالی که فعالیت این غدد در آقایان تا دهۀ ۸ام (بالای ۷۰ سال) باقی میماند.
۳. برخی خانوادهها خشکی پوست مداومی را از بدو تولد تا تمام طول عمر خود تجربه میکنند. سطح پوست این افراد دارای پوستههای نسبتاً ضخیم سطحی میباشد که نیاز به درمانهای خاص این بیماری دارند. این خوانوادهها دچار نوعی نقص ارثی هستند که به نام بیماری ایکتیوز (Ichthyosis، پوست فلس ماهی) خوانده میشود.
۴. خشکی و خارش پوست میتواند علامتی از یک بیماری داخلی و یا سیستمیک باشد. بیماریهای کلیوی در مراحل پیشرفته، دیابت، و کمکاری تیروئید میتواند موجب خشکی پوست شود. کمبود روی و اسیدهای چرب ضروری نیز میتواند به خشکی پوست بینجامد. به علاوه، بیماریهای کمترشایعی مثل بدخیمیها، ایدز، بیماریهای انسداد مجاری صفراوی، بیماریهای سیستم عصبی که باعث کاهش تعریق میشود و نیز رادیوتراپی جهت بدخیمی می تواند مولد خشکی پوست شود.
۵. بیماران دچار حساسیتهای سرشتی آتوپی که دچار مجموعهای از علائم آسم، تب یوتجه و حساسیت سطحی پوست (یا هر یک از این علائم به تنهایی) هستند به طور شایع از خشکی پوست رنج میبرند.
۶. بیماریهای زمینهای پوست، مانند اگزماها و پسوریازیس (بیماری صدف) نیز میتواند باعث خشکی پوست شود.
۷. داروهای مصرفی در برخی بیماریها نیز میتواند باعث خشکی پوست شود. از بین این داروها میتوان داروهای دیورتیک (ادرارآور) مورد مصرف در فشار خون و بیماریهای احتقانی قلب و داروهای آنتیآندروژن (ضد هورمون مردانه) و نیز کلیه داروهای موضعی حاوی الکل را نام برد.