در طول تاریخ کسانیکه بودهاند که ادعا داشتند میتوانند وقایع را پیشبینی کنند. داشتن بصیرت از نظر علمی اثبات نشده است، اما تفاوت کوچکی در دریافت زمان رخداد وقایع میتواند توضیح دهد چرا برخی افراد به این توانایی ذهنی خود اعتماد دارند.
مطالعهی انجام شده توسط محققان دانشگاه Yale، براساس پایه فیزیولوژی توهمات، نگاهی دقیقتر دارد به افرادی که فکر میکنند قدرت ماورا طبیعی پیشبینی آینده را دارند.
مقاله مرتبط: پیشبینی آینده با اسکن مغز!
بصیرت یا توانایی پیشبینی دقیق و دیدن آینده از قرن ۱۹ مورد توجه دانشمندان و شکگراها بوده است. وجود شواهد بسیار نشان داده است که مغز انسان به هیچ وجه تحت تاثیر رخدادهای آینده قرار نمیگیرد.
در بسیاری از موقعیتها، تواناییهای ذهنی نتیجهی یک فریب خودخواسته است، دقیقا همان حیلهای که حقهبازها و جادوگران قرنها برای وانمود کردن به خواندن مغز و پیشگویی آینده استفاده کردهاند.
اما ادعای همهی کسانیکه توانایی پیشبینی آینده میکنند برای جلب توجه یا کسب درآمد نیست. با رد کردن این نظر که ممکن است این ادعا نشانهای از وجود بیماری ذهنی باشد، میتوانیم پی ببریم چرا این اعتقاد در ذهن افراد سالم ایجاد میشود.
برای درک پایه عصبی پیشبینی ذهنی، محققان از تستی استفاده کردند که پیشتر ارتباط بین زمان تغییر رنگ یک شکل و توانایی شخص برای پیشبینی تغییر آن شکل را نشان داده بود. اما این بار محققان عقاید داوطلبانرا نیز در نظر گرفتند.
بیش از هزار داوطلب از Amayoo استفاده کردند، یک مرکز تجاری برای کارهایی که نیازمند میزان قابلتوجهی از نیروی ذهنی هستند.
هرشخص باید به تصویر پنج مربع توخالی نگاه میکرد و سپس پیشبینی میکرد کدامیک از آنها قرمز خواهد شد. پیرو حدسشان، آنها باید ثبت میکردند که این پیشبینی درست است یا غلط و یا حتی اینکه فرصت پاسخ دادن نداشتهاند.
محققان زمان ظاهر شدن مربعها و تغییر رنگ آنها را کاملا اتفاقی تنظیم کرده بودند، بدین معنی که برخی مواقع داوطلبان باید در کسری از ثانیه تصمیم خود را میگرفتند.
آزمایش دومی نیز طراحی شده بود تا توانایی داوطلبان را در تمییز زمانبندی تغییر رنگ و چشمک زدن صفحه آزمایشها کنترل کنند. در ادامه آزمایشها، شرکتکنندگان به پرسشنامههایی پاسخ دادند که استعداد آنها را در توهم و فکر کردن جادویی میسنجید.
بر اساس احتمالات انتظار میرفت از هر پنج داوطلب یک نفر قادر به پیشگویی باشد.
محققان دریافتند هنگامی که زمان داده شده برای حدس زدن کوتاهتر میشد، داوطلبان بیشتری ادعا میکردند که بهتر و درستتر حدس میزنند. در حقیقت بین آزمایش فکر کردن جادویی و افزایش اعتماد به پیشبینی در مدت زمان کوتاه، ارتباطی وجود داشت.
محققان در مطالعه خود گزارش کردند:
ما دریافتیم افرادی که زمانهای پیشبینی شده خود را با نتایج مشاهده شده اشتباه میگیرند، بیشتر افکار توهمی گزارش میکنند.
به نظر میرسد اگر رخدادها نزدیک به هم رخ دهند ترتیب مشاهده و پیشبینی یک رخداد با هم اشتباه گرفته میشوند.
Adam Bear یکی از محققان میگوید:
مانند این است که احساس کنید قرار است باران ببارد و سپس بارش قطره اول باران را حس کنید!
ممکن است قبل از آن که به طور آگاهانه بارش باران را حس کنید، افکار شما ناخودآگاهانه تحت تاثیر آن قطره باران باشد.
هر چند این یافتهها توضیح نمیدهد که چگونه برخی افراد ساعتها و یا حتی سالها قبل از وقوع یک رخداد آن را پیشبینی میکنند. اما تذکر محکمی، بر پایهی نورولوژی، به کسانی است که بیش از اندازه به نیروی بصیرت خود اعتماد دارد.
مطالعات آینده ممکن است تفاوت بین اتصالات مغزی را کاملا آشکار کند. بدین ترتیب خواهیم فهمید چگونه مشاهدات و استدلالها را برای ساخت شواهد ترکیب میکنیم، و یا چگونه ترتیب وقایع در مغز خودآگاه ما ثبت میشوند.
اگر نیروی ذهنی واقعا وجود داشت حتما تا کنون پاسخ این سوالات را داشتیم!
این مطالعه در PNAS منتشر شده است.