عقیده‌ی داروین درباره‌ی موجودات فضایی چیست؟

زندگی در منظومه‌های دیگر چگونه خواهد بود؟ آیا انسان‌ها موجودات مقصود را اساساً به عنوان موجود زنده طبقه‌بندی خواهند کرد؟

تئوری جدیدی پاسخ مثبت به این قضیه می‌دهد! سایر اشکال حیات در سیارات، اقمار یا شبه‌ستاره‌ها ممکن است به شکل شگفت‌آوری مشابه نمونه‌های زمینی باشند. دانشمندان آکسفورد در مقاله‌ی که در تاریخ ۳۱ اکتبر در International Journal of Astrobiology منتشر شده است، این تئوری را مطرح کرده‌اند. علت این امر این است که زندگی در خارج از زمین نیز از الگوی انتخاب طبیعی داروین پیروی خواهد کرد؛ مشابه آن‌چه در زمین رخ می‌دهد. حتی اگر اساس آن مولکول‌های کربن نباشد یا کدهای عمل‌کننده‌ی آن کاملاً با مولکول DNA متفاوت باشند.

^{محققان عقیده دارند حیات فرا زمینی می‌تواند بسیار شبیه نسخه‌ی زمینی خود باشد!
امتیاز تصویر: Leo Blanchette/Shutterstock}

ساموئل لِوین^۱، از پژوهشگران مجموعه و کاندیدای دکتری در رشته‌ی جانورشناسیِ دانشگاه آکسفورد، در ایمیلی به Live Science خاطر نشان می‌کند:

موجودات زنده سازگار هستند. بدین معنا که آنان تلاش می‌کنند اعمالی را برای (زنده ماندن) انجام دهند؛ نظیر خوردن، رشد کردن، زنده ماندن و تولید مثل.

تنها راه سازگاری پیدا کردن، انتخاب طبیعی است؛ پروسه‌ای که در آن تغییرات موروثی بین افراد منجر به تفاوت در میزان موفقیت در اعمال ذکر شده و در نتیجه، سبب پیدایش مناسب‌ترین گونه برای بقا می‌شود. هرچیزی که قرار است آن را زندگیِ ماوراء زمینی بنامیم، پروسه‌ی انتخاب طبیعی را سپری کرده است.

مقاله‌ی مرتبط: سوسیوبیولوژی چیست؟

موجودات بیگانه‌ی سازگارشده

با در نظر گرفتن انتخاب طبیعی به عنوان اصل، لوین و همکارانش تئوری‌هایی درباره‌ی ظاهر موجودات بیگانه دارند. باید در نظر داشت که این امر، تنها احتمالی است که برای پاسخ‌دادن به سؤالات از آن استفاده شده است. بسیاری از اخترشناسان ترجیح می‌دهند که اساس کار خود را بر علم مکانیک قرار دهند؛ در نتیجه از قوانین فیزیک برای پاسخ‌گویی به سؤالات استفاده کنند. با داشتن نگاهی به چگونگی آغاز زندگی در زمین، که در اعماق آب‌ها رخ داده است، تلاش می‌کنند آن به محیط‌های خارج از سیاره‌ی زمین تعمیم دهند.
پیش‌بینی‌های مکانیستیک نیز قدرت خود را دارند؛ اما از آن‌جایی که حجم نمونه‌ی سیاره‌های شناخته‌شده با داشتن حیات، تنها یکی است، بسیار دشوار است که بدانیم چه عواملی دقیقاً زمین را آن‌قدر متمایز کرده است و حقیقت زندگی خارج از زمین چگونه است. برای مثال، چشم یا ساختارهای چشم‌مانند به شکل مستقل حدوداً ۴۰ برابر تکامل یافته‌اند، اما نمی‌توان فهمید موجودات بیگانه از این ساختارها برخوردارند و یا بینایی تنها حسی مختص به سیاره‌ی زمین است.

^{این تصویر سطوح مختلف پیچیدگی‌های سازشی که یک حیات فرضی ممکن است طی کند را نشان می‌دهد. این طیف از یک مولکول ساده‌ی همانندسازی کننده آغاز شده که فاقد طراحی ظاهری است (a) و به واحدی کوچک و سلول‌مانند که انتخاب طبیعی را پشت‌سر می‌گذارد، رسیده است (b)، در نهایت یک موجود بیگانه که دارای اجزای عمل‌کننده و هماهنگ با یکدیگر تشکیل شده است. (c)/امتیاز تصویر: Helen S. Cooper}

لوین اظهار دارد:

پیش‌بینی‌های فرضی، نظیر فرضیه‌ی ما، محدود به جزئیات زمینی نیستند. آنان هیچ فرضی مبنی بر ساخته شدن موجودات بیگانه از کربن یا سیلیکون را اساس قرار نداده‌اند و یا این که این موجودات دارای DNA (یا به طور دقیق، XNA) هستند یا نه، یا از اکسیژن، نیتروژن و غیره تنفس می‌کنند را مبنا قرار نداده‌اند. این پیش‌بینی‌ها نمی‌توانند به هیچ وجه تعیین کنند موجودات فضایی شبیه کاراکترهای فیلم “بیگانه علیه غارتگر ^۲ ” هستند یا کاراکتر E.T^۳ !

با این‌حال، انتخاب طبیعی ساختار برخی از ارگانیسم‌های آنان را تعیین می‌کند. لوین عقیده دارد که موجودات فرازمینی که تحت انتخاب طبیعی قرار می‌گیرد، در اصطلاح nested می‌شوند؛ بدین معنا که در طول زمان به تدریج پیچیدگی‌های تکاملی را کسب می‌کنند. به‌علاوه، شواهدی از این تغییرات را در ساختار خود نشان خواهند داد. در حیاتِ زمینی، ژن‌ها برای تشکیل ژنوم، با هم همکاری می‌کنند. ژنوم‌ها هویت سلول‌ را تعیین می‌کنند و در نهایت، سلول‌های ابتدایی برای تشکیل ساختارهای پیچیده‌تر با هم ادغام شده و در طول زمان دچار تغییراتی می‌شوند. برای مثال، ارگانلِ میتوکندری که در سلول‌های یوکاریوتی مسئول تعیین انرژی مورد نیاز سلول است؛ در ابتدا سلولی جدا بوده که دانشمندان عقیده دارند با اهداف انگلی وارد سلول شده، سپس طی تغییراتی که کسب کرده است، به یکی از اجزای درون‌سلولی تبدیل شده است؛ به گونه‌ای که هم میتوکندری و هم سلول یوکاریوتی از این رابطه سود می‌برند.

مقاله‌ی مرتبط: داروینیسم اجتماعی چیست؟

سلول‌ها برای تشکیل ارگانیسم‌های چند سلولی به هم می‌پیوندند و این ارگانیسم ممکن است با سایر کلنی‌های سلولی وارد رابطه‌ی همزیستی شود؛ بین صورت موجودات متکمل‌تر ظاهر می‌شوند.

بیایید همسایگانمان را بشناسیم!

برای نشان دادن مفهوم مورد نظر خود، لوین و همکارانش ساختار لوله‌مانندِ فرضی را با نام “اُکتومایت^۴” به تصویر کشیده‌اند؛ ساختار پیچیده‌ای که از واحدهای کوچک‌تر ساخته شده است؛ به گونه‌ای که واحدها در همکاری باهم قرار گرفته‌اند؛ بسیار شبیه به چیزی که در بدن انسان وجود دارد؛ سلول‌ها برای زنده نگه‌داشتن موجود زنده در همکاری با یکدیگر زندگی می‌کنند.

^{امتیاز تصویر: Helen S. Cooper}

“آیا در جهان هستی تنها هستیم؟” لوین عقیده دارد این سؤال، سؤالی اساسی است که می‌تواند مسیر زندگی بشر را تغییر دهد. بنابراین پاسخ دادن به آن ارزش تلاش کردن را دارد.

در ادامه‌ی صحبت‌هایش اشاره دارد که در سطحی فلسفی‌تر، فهمِ بهتر ویژگی‌های جهان هستی در حیات، هر جایی که می‌خواهد وجود داشته باشد، بسیار ارزشمند است. نتایج این پژوهش نمی‌تواند تعیین کند آیا ما تنها موجودات هوشمند کائنات هستیم یا نه، اما می‌تواند اطلاعاتی درباره‌ی همسایگانمان، در صورتی که وجود داشته باشند، فراهم کند.

^{پی‌نوشت}

^{۱.  Samuel Levin}

^{۲. بیگانه علیه غارتگر (به انگلیسی: Alien vs. Predator) (به‌اختصار: AVP) یک فیلم در سبک علمی–تخیلی، اکشن و ترسناک به کارگردانی پل دبلیو. اس. اندرسون است که در سال ۲۰۰۴ منتشر شد.} 

^{۳. ای‌تی موجود فرازمینی (به انگلیسی: E.T. the Extra Terrestrial) فیلمی سینمایی در سبک علمی-تخیلی است که توسط استیون اسپیلبرگ کارگردانی شده و در سال ۱۹۸۲ منتشر شده است.}

^{۴. Octomite}