یک روش منحصر به فرد (یافت شده توسط محققان دانشگاه کاردیف) برای هدف قرار دادن سلولهای غیرطبیعی T – که در لنفومای سلول T مشاهده میشود – میتواند امیدی برای بیمارانی با بدخیمیهای صعبالعلاج باشد.
تیم محققان، با همکاری شرکت زیستدارویی Autolus Ltd، روشی را کشف کردهاند که در آن یاختههای سرطانی را بدون از بین بردن سلولهای T سالم (از این جهت مفید برای سیستم ایمنی) هدف قرار میدهند.
لنفومها در پی سرطانی شدن سلول های ایمنی، لنفوسیتهایی که از بدن در برابر میکروبها محافظت میکنند، ظاهر می شوند. ۲ نوع لنفوسیت وجود دارد؛ سلولهای B و سلولهای T. پیشرفتهای اخیر در زمینهی ایمونوتراپی به درمان جدیدی برای لنفومهای سلول B منجر شده است، اما نیاز اساسی به یافتن درمان لنفوم سلول T – که وخیمتر است – همچنان باقی است.
چالش اصلی در مداوای این نوع سرطانها حفظ سلولهای سالم T همراه با نابودی انواع غیرطبیعی است.
سلولهای T با استفاده از مولکولی به نام “گیرندۀ سلول T” که در سطحشان وجود دارد، میکروبها را شناسایی کرده و از بین میبرند. این گیرندهها از طریق از یکی از نسخههای همانندسازی شده از ژن گیرندۀ سلول T ساخته شده و عمدتاً به نام C1 یا C2 شناخته میشوند. در نتیجه T-cellهایی که در مبارزه با ویروسها و یا سایر میکروبها نقش دارند، ترکیبی تقریباً مساوی از سلولهایی هستند که یا از روی ژن C1 یا از ژن C2 کد میشوند میکنند. وقتی یک سلول T سرطانی میشود، از آن جایی که خاستگاه سرطان از یک سلول است، میتوان همۀ این یاختههای سرطانی را از نوع C1 یا C2 به حساب آورد.
تيم تحقيقاتي راهی برای از بين بردن سلولهای T بر اساس ژن کدشده – C1 یا C2 – طراحی کرداند. این تیم نشان داده است که با هدف قرار دادن سلول T بیانگر C1، تمام سلولهای سرطانی C1 کشته میشوند، در حالی که به هیچکدام از سلوللهای T بیانگر C2 آسیبی وارد نمیشود تا بتوانند با عفونتها مبارزه کنند.
پروفسور آندرو سول از دانشگاه کاردیف میگوید:
ما در غیاب عملکرد حیاتی سلولهای T در محافظت علیه عفونتها، حتی یک هفته هم دوام نمیآوریم. اثرات ویرانکنندهی تعداد کمی از تنها یک نوع سلول T در HIV/AIDS بسیار مشهود است.
درمان لنفومهای سلولهای T بدون آسیب رساندن به سلولهای نوع سالم آن که نقش حیاتی در سیستم ایمنی دارند، بسیار دشوار است. رویکرد جدید و نوآورانه که Autolus در حال حاضر توسعه داده است، اجازهی حذف بالقوهی تمامی سلولهای سرطانی بدون ایجاد آسیب به نیمی از سلولهای T را میدهد. از آنجایی که سلولهای T به طور تصادفی ژن C1 یا C2 را بیان میکنند، این نیمهی باقیمانده قادر به ایجاد ایمنی علیه بیماریهایی هستند که روزانه تجربه میکنیم.
دکتر جاستین آلفورد از مرکز تحقیقاتی سرطان انگلستان این طور بیان میدارد:
این مطالعه با نشان دادن این که میتوان سلولهای T سرطانی را بدون کشتن سلولهای سالم، نابود کرد، فرصتهای جدیدی برای شیوههای درمانی نوین ایجاد کرده است. سلولهای T جزء ضروری سیستم ایمنی و بقای ما به حساب میآیند؛ به همین دلیل وقتی فردی مبتلا به سرطان این نوع سلولها میشود، در صورت استفاده از درمانی که هر دو نوع سلول سالم و سرطانی را هدف قرار دهد، آسیب جدی به شخص وارد میشود.
دکتر گورگیوس تریکاس، در تیم نوآوری ولکام، افزود:
این توسعهی جالبی است که میتواند منجر به ظهور روشهای درمانی جدیدی برای سرطانهای سلولهای T شود. تلاشهای قبلی در این زمینه به علت دشواری در تشخیص نوع سرطانی یا سالم بودن سلولها متوقف شد. مهمتر از همه این است که محققان نه تنها قادر به شناسایی سلولهای سرطانی T بودند، بلکه نشان دادند که چگونه فناوریهای موجود که سیستم ایمنی را هدایت میکنند، میتوانند با استفاده از این کشف برای هدفگیری و کشتن این سلولها سازگار شوند. اگر چه نتایج بسیار امیدوارکننده است و بررسیهایی در آزمایشگاه و همچنین مدلسازی با موشها انجام شده است، اما قبل از این که بتوان آن را در کلینیک آزمایش کرد، بایست تحقیقات بیشتری انجام شود تا اثبات شود که راهی ایمن و مؤثر است.