نتایج پژوهشی که چند دهه به طول انجامیده است، نشان می‌دهد که تکامل می‌تواند در بازه‌هایی به کوچکیِ تنها دو نسل نیز رخ دهد! این تکامل را می‌توان در گونه‌ای جدید از پرندگان با نام ” Big Bird” مشاهده کرد.
در جزیره‌ای دورافتاده با نام گالاپاگوس، پرندهای که دانشمندان لقب “Big Bird” را به معنای پرنده‌ی بزرگ به آن داده‌اند، نشانه‌هایی از توانایی‌های یک تکامل خارق‌العاده را نشان می‌دهد.
در گزارشی که در ژورنال Science منتشر شده است، پژوهشگران دانشگاه پرینستون و دانشگاه آپسالا نشان داده‌اند چگونه Big Bird تنها در دو نسل، گونهی جدیدی را ایجاد کرده است.
این پژوهش از تحقیقات داروین درباره‌ی پرنده‌ی سهره در همین جزیره ایده گرفته است؛ از آن‌جایی که موقعیت آن بسیار دورافتاده است، به محققان اجازه می‌دهد که تکامل را در فضایی حباب‌مانند بررسی کند، به گونه‌ای که قدرت‌نمایی طبیعت به خوبی مشهود است.
مقاله‌ی مرتبط: تکامل؛ سرعت بیشتر در بازه‌ی زمانی کوچک‌تر؟
دکتر بی. رزماری گرانت۱ و پیتر گرانت۲، از محققان پرینستون، پروسه‌ی تکامل را در جزیره‌ی کوچک Daphne Major در اکوادور، در دوره‌ای چهل‌ساله از نمای نزدیک مشاهده کردند.
دکتر رزماری گرانت، پروفسور بازنشسته‌ی اکولوژی و بیولوژی تکاملی، می‌گوید: “ابداعی که در این پژوهش وجود دارد، این است که ما توانسته‌ایم ظهور گونه‌های جدید را به شکل زنده در طبیعت مشاهده کنیم. در طی پژوهش ما در Daphne Major، امکان مشاهده‌ی جفت‌گیری دو پرنده از گونه‌های متفاوت و سپس پیگیریِ چگونگی پیدایش گونهی جدید وجود داشت.”
همه‌چیز از سال ۱۹۸۱ آغاز شد؛ زمانی که یکی از دانشجویانِ فارغ‌التحصیلِ گرانت متوجه شد که پرنده‌ی نری وجود دارد که صدای آوازش اندکی متفاوت است و اندازه‌ی بدن و نوکش نسبت به پرندگان بومی Daphne Major بزرگ‌تر است. دکتر پیتر گرانت، پروفسور بازنشسته جانورشناسی، اکولوژی و بیولوژیِ تکاملی نیز اضافه می‌کند: “در ابتدا، این پرنده را در هنگام پرواز روی آب‌ها مشاهده نکردیم، اما بلافاصله پس از دیدنش متوجهِ تفاوت او با سایر پرندگان شدیم.”
Big Bird، امتیاز تصویر: B.R. Grant
ظهور پرندهای متفاوت
با بررسیِ نمونه‌ی خون و DNA داشنمندان متوجه شدند که این پرنده‌ی عجیب در واقع سهره‌ای کاکتوسی از گونهی Geospiza conirostris، از پرندگان بومی جزایر اسپانیا است که بیش از ۱۰۰ کیلومتر با Daphne Major فاصله دارند. سهره‌ی کاکتوسی با پرندهای با نام سهره‌ی زمینی متوسط با نام علمیِ Geospiz fortis جفت‌گیری کرده و لاین کاملاً جدیدی از پرندگان را با نام مستعار Big Bird به شجره اضافه کرده است. این اتفاق به این سبب رخ داده است که سهره‌ی کاکتوسی پس از ترک محل اصلیِ زندگی خود و گیر افتادن در خانه‌ای جدید، نتوانسته است راه بازگشت را پیدا کند و ناچار به انتخاب جفتی از پرندگان بومیِ Daphne Major شده است.
محققان پی برده‌اند که تکامل در بازه‌های زمانی بسیار سریع‌تر، در صورتی که گونه‌ای از محل زندگی اصلی خود جدا شود، ممکن می‌شود. این امر گامی حیاتی در آفرینش گونه‌های جدیدِ حاصل از جفت‌گیری دو گونهی مختلف است. سابقاً، تصور می‌شد که تکامل گونهی جدید به زمانی بسیار طولانی نیازمند است. با این حال، با به‌وجودآمدنِ شرایط خاص و تحت فشار قرارداده‌شدن از سوی طبیعت، Big Bird به دانشمندان ثابت کرده است که تکامل گونهی جدید تنها در دو نسل نیز ممکن است.
با در نظر گرفتن آلودگی‌های محیط زیست و تغییرات آب و هوا، به نظر می‌رسد که تکاملی که سابقاً تصور می‌کردیم در بازه‌های زمانیِ بسیار بزرگ‌تر رخ می‌دهد، می‌تواند با سرعت بالاتری انجام شود. انسان‌ها نیز به نوبه‌ی خود، نقشی اساسی در تغییر محیط زیست دارند، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت با فشارهایی که اعمال می‌شود، ممکن است حیوانات در سراسر دنیا در حال تطابق با شرایط جدید کره‌ی زمین باشند.
پی‌نوشت
۱. B. Rosemary Grant
۲. Peter Grant
