به گزارش گاردین، سالانه صدوپنجاه‌هزار نفر در نتیجۀ عدم دریافت کمک‌های اولیۀ مناسب جان خود را از دست می‌دهند. از طرفی، با استناد به داده‌های جمعیت هلال احمر ایران، شاخص آمادگی در برابر حوادث (HDPI) خانواده‌های ایرانی چیزی در حدود ۹.۳ از ۱۰۰نمرۀ کامل است؛ یعنی کمتر از ده درصد، و بی‌شک در این میان، مهم‌ترین نقش را عدم آگاهی کامل نسبت به کمک‌های اولیه ایفا می‌کند.
در این راستا و به‌منظور ارتقای سطح دانش عمومی، تیم دکتر مجازی تصمیم به ارائه‌ی اطلاعاتی کاربردی در زمینۀ کمک‌های اولیه و در جهت سهولت مواجهه با شرایط اورژانسی دارد. ویژه‌نامۀ کمک‌های اولیه را در دکتر مجازی دنبال کنید.
به طور طبیعی، همۀ غذاها حاوی مقداری باکتری هستند. اما مدیریت نادرست و پختن یا ذخیرۀ نامناسب غذا می‌تواند باعث افزایش تعداد باکتری‌ها، به حد کافی برای ایجاد بیماری شود. انگل‌ها، ویروس‌ها، سموم و مواد شیمیایی نیز می‌توانند مواد غذایی را آلوده کرده و بیماری ایجاد کنند.
علائم و نشانه‌های مسمومیت غذایی بسته به منبع آلودگی، دهیدراته بودن شخص و پائین بودن فشار خون وی متفاوتند، اما به طور کلی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اسهال
- حالت تهوع
- درد شکم
- استفراغ
- کم‌آبی
اگر کم‌آبی شدید باشد، ممکن است این علائم نیز در فرد مشاهده شوند:
- سرگیجه یا غش کردن، به ویژه در هنگام ایستادن
- ضربان قلب سریع
احتمال مسمومیت پس از خوردن غذای آلوده، بستگی به ارگانیسم [بیماری‌زا]، میزان سم یا ارگانیسم، سن و سلامت شخص دارد.
گروه‌های در معرض خطر
از گروه‌هایی که بیشتر در معرض خطر هستند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سالمندان. با افزایش سن، سرعت و تاثیر پاسخ‌های سیستم ایمنی بدن به ارگانیسم‌های عفونی کاهش می‌یابد.
- نوزادان و کودکان. سیستم ایمنی بدن نوزادان و کودکان به طور کامل توسعه نیافته‌است.
- افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن. ابتلا به یک بیماری مزمن مانند دیابت یا ایدز، یا دریافت شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی در مقابله با سرطان، پاسخ‌های ایمنی فرد را ضعیف می‌کنند.
در صورت ابتلا به مسمومیت غذایی چه باید کرد؟
بیماری های قابل انتقال از طریق غذا:
- استراحت کنید و مقدار زیادی مایعات بنوشید.
- به طور کلی از مصرف داروهای ضداسهال پرهیز کنید، زیرا می‌توانند در روند حذف سموم یا ارگانیسم‌های عامل مسمومیت از بدن ایجاد اختلال کنند. در این زمینه می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید.
- با توجه به عوارض جانبی بالقوۀ جدی داروهای ضداسهال، نوزادان و کودکان باید از مصرف این داروها خودداری کنند.
بیماری‌های قابل‌انتقال از طریق غذا، اغلب در عرض ۴۸ ساعت بهبود می‌یابند. اگر مشکوک به ابتلا به بیماری‌های منتقله از غذا هستید و علائم شما بیشتر از دو یا سه روز به طول انجامیده‌اند، به پزشک خود مراجعه کنید. در صورت مشاهدۀ خون در مدفوع، بلافاصله به پزشک خود مراجعه کنید.
مراجعۀ اورژانسی به پزشک
در صورت وجود علائم زیر، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
- علائم شدید، مانند درد شدید شکم یا اسهال آبکی که در عرض ۲۴ ساعت به اسهال خونی شدید تبدیل می‌شود.
- فرد متعلق به یکی از گروه‌های در معرض خطر می‌باشد.
- فرد مشکوک به مسمومیت با بوتولیسم است. بوتولیسم (Botulism) یک سم غذایی است که می‌تواند کشنده باشد و از مصرف سم متشکل از اسپورهای خاص حاصل می‌شود. سم بوتولیسم اغلب در غذاهای خانگی، به خصوص لوبیا سبز یا گوجه فرنگی یافت می‌شود. علائم و نشانه‌های بوتولیسم معمولاً از ۱۲ تا ۳۶ ساعت پس از مصرف غذا آلوده شروع می‌شوند و می‌توانند شامل سردرد، تاری دید، ضعف عضلانی و فلج احتمالی باشند. هم‌چنین در برخی افراد تهوع و استفراغ، یبوست، احتباس ادراری، دشواری در تنفس و خشکی دهان مشاهده می‌شود. این علائم و نشانه‌ها به مراقبت پزشکی فوری نیاز دارند.
