انتشار این مقاله


نبرد حیوانات (۳): صدف خرطوم‌دار در برابر موش صحرایی برهنه

حیوانات خیلی خوبند! ولی کدام یک قهرمان بلامنازع است؟

راند سوم: Geoduck vs Naked Mole Rat

در راند سوم، صدف حفار دو متری به مصاف موشی برهنه خواهد رفت که می‌تواند ۱۸ دقیقه بدون اکسیژن دوام بیاورد.

نبرد حیوانات چیست؟

حیوانات خیلی خوبند! ولی کدام یک قهرمان بلامنازع است؟ طی ۷ هفتۀ آتی، شگفت‌انگیزترین موجودات این عالم را در مقابل هم‌دیگر قرار خواهیم داد. هر هفته ۲ جانور، تن به تن، در نبردی نفس‌گیر. و شما برندۀ این مبارزه را انتخاب خواهید کرد.


توجه: این مطلب، اختصاصی WIRED بوده و ما صرفاً آن را برای‌تان فارسی کرده‌ایم! با این حال می‌توانید در بخش نظرات رأی خود را اعلام کنید. جهت شرکت در رأی‌گیری اصلی WIRED می‌توانید از این لینک استفاده کنید. فقط ۵ روز فرصت باقی‌ست.


خب، دروغ چرا؟ این مبارزه آن‌قدرها هم مبارزه نیست! آخر شما چگونه می‌توانید نتیجۀ نبرد تخیلی تاردی‌گرید (همان خرس آبی که بود …) و بی‌فک‌ماهی را تعیین کنید؟ ما فقط از شما می‌خواهیم به حیوانی که فکر می‌کنید شگفت‌انگیزترین، سرسخت‌ترین، جذاب‌ترین، زشت‌ترین، مرگ‌بارترین، عجیب‌ترین و … گزینۀ ممکن است، رأی دهید! این نبرد به مدت ۷ هفته ادامه خواهد داشت. و در پایان، شما قهرمان مسابقات را انتخاب خواهید نمود.

صدف خرطوم‌دار

صدف خرطوم دار

  • ویژگی اصلی: نام این گونه دقیقاً به “آلت تناسلی” ترجمه می‌شود.
  • توانایی منحصربه‌فرد: قی کردن و حفر تونل
  • محل زندگی: سواحل شمال غربی آمریکای شمالی

بله، کمی شبیه به آلت تناسلی مذکری است که از صدفی به بیرون رشد کرده، ولی گئوداک (که گوئی‌داک تلفظ می‌شود) در حقیقت نوعی صدف خوراکی (و صدالبته خوشمزه) آب شور است. گئوداک یکی از بالاترین طول عمرها را در قلمرو حیوانات دارد – اغلب می‌تواند تا حداقل ۱۴۰ سال زنده بماند. مسن‌ترین گئوداگ شناخته‌شده ۱۶۸ سال دارد.

ریشۀ دقیق نام “گئوداک” نامشخص است. به نظر می‌رسد این نام برگرفته از واژۀ gʷídəq در زبان Lushootseed باشد، که “əq” پایانی در آن به معنی “آلت تناسلی” است. این صدف عجیب به اردک گِلی و شاه‌صدف نیز معروف است. نام چینی آن نیز به “صدف خرطوم‌دار” ترجمه می‌شود.

گئوداگ بزرگ‌ترین صدف نقب‌زن در دنیا بوده و در این کار تخصص ویژه‌ای دارد. شاه‌صدف این عمل را به کمک اندام عضلانی پامانند خود انجام می‌دهد. البته این پا فقط برای حفاری در ماسه نبوده و جانور را قادر می‌سازد جهش‌های سریعی انجام دهد. در انتهای دیگر بدن، سوراخی وجود دارد که آب را از آب‌شش به بیرون دفع می‌کند. بنابراین، می‌توان گفت هر جهشی که گئوداک انجام می‌دهد با عمل تنفس همراه است.

صدف خرطوم‌دار جانور ساده‌ای است. از پلانکتون‌ها تغذیه می‌کند، بدین صورت که آن را بلعیده و باقی‌مانده‌اش را بالا می‌آورد. این حیوان آب‌زی ۶۸۰ گرم وزن داشته و طولش نیز می‌تواند به ۲ متر (و بالاتر) نیز برسد. این اندازه بدین معنی است که تعداد شکارچیانی که از گئوداک تغذیه می‌کنند، انگشت‌شمار است. البته سگ آبی و سگ‌ماهی هر از گاهی بخت خود را در شکار این صدف خرطومی‌شکل می‌آزمایند، اما چیزی دست‌شان را نمی‌گیرد.

این صدف، بومی سواحل شمال غرب کانادا و ایالات متحده بوده و در نوع خود گران‌قیمت نیز می‌باشد. هر کیلوگرم صدف خرطوم‌دار در چین قیمتی برابر با ۳۳۰ دلار دارد. این قضیه گئوداک را به صنعتی ۸۰ میلیون دلاری در آمریکا تبدیل کرده است. هر چند گئوداک ابداً شکارچی خوبی نیست، ولی در عوض اسم بامزه‌ای دارد، خوش‌مزه است.


موش صحرایی برهنه

موش صحرایی برهنه

  • ویژگی اصلی: می‌تواند در غیاب اکسیژن نیز به زندگی خود ادامه دهد.
  • توانایی منحصربه‌فرد: دردی حس نمی‌کند.
  • محل زندگی: شرق آفریقا

این موش خیلی زشت است! قرار هم نیست در مسابقات زیبایی شرکت کند. علت این ظاهر نازیبا، عدم وجود لایۀ چربی در پوست این جانور است، که باعث شده شبیه سوسیس چروکیده به نظر بیاید! ولی زیبایی در شرایط بدون اکسیژن به چه کار می‌آید؟ موش صحرایی برهنه به این سادگی مرگ را نمی‌پذیرد.

این دوست ما می‌تواند تا ۱۸ دقیقه در غیاب اکسیژن دوام بیاورد. اگر خیلی تحت تأثیر قرار نگرفته‌اید، باید بگویم که تا ۵ ساعت هم می‌تواند در شرایط کم‌اکسیژن طاقت بیاورد، شرایطی که سایر پستانداران با جثۀ مشابه را ظرف ۱۵ دقیقه می‌تواند از پای درآورد. برای حیوانی که بیشتر عمر خود را در حفره‌های زیرزمینی عمیق و کم‌اکسیژن می‌گذراند، توانایی فوق‌العاده به دردبخوری است. برای این منظور، این موش به گونه‌ای تکامل یافته که بتواند از فروکتوز – به جای گلوکز – برای تأمین انرژی بهره ببرد. سوختن فروکتوز برخلاف گلوکز، به اکسیژن نیاز ندارد.

البته این تمام ماجرا نیست. موش برهنه ترفندهای دیگری هم در چنته دارد. این موش هیچ‌گونه دردی حس نمی‌کند، حتی اگر رویش اسید بپاشید! خود محققان هم علت این قضیه را نمی‌دانند، چرا که وجود گیرنده‌های درد برای حفظ جان حیوانات از خطر، ضروری به نظر می‌رسد. عدم پردازش حس درد شاید بتواند به صرفه‌جویی در انرژی کمک کند.

آهان تا یادم نرفته! خبر خوب این که موش صحرایی برهنه نسبت به اکثر سرطان‌ها هم مقاوم است؛ که باعث شده طول عمر بیشتری نسبت به سایر پستانداران هم‌اندازه با خود، داشته باشد.

میلاد شیرولیلو


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید