تصور کنید در یک مهمانی شرکت کرده‌اید. از نظرتان همه‌چیز طبق روال معمول گذشته و خطایی از شما سر نزده است. شاید بتوانید دیگران را نیز قانع کنید؛ اما زیاده‌روی شما در هرچه باشد، کمی پودینگ اضافه تا چندین لیوان مشروب الکلی، مدرکی از خود در جایی از بدن‌تان به جا گذاشته است؛ داخل گوش‌هایتان.
جرم گوش شاید توده‌ی بی‌اهمیت و مزاحمی به نظر برسد؛ اما کشف اخیر بر آن است موم گوش چیزی بیش از یک ماده‌ی ترشحی معمولی است. شاید بتوان گفت هر نوع راز انسان در جرم گوشش نهفته است. به گفته‌ی Katherine Prigge، از شرکت عطرسازی Symrise در شهر Marlow انگلستان، با کاوش در جزئیات این ماده نه‌تنها هویت انسان بلکه اطلاعاتی اعم از این که شخص کجا بوده؛ چه خورده و با چه موادی مواجهه داشته است، آشکار می‌گردد. شاید بتوان از این خصوصیت بالقوه استفاده‌های خوبی کرد؛ از تست مصرف داروها گرفته تا تشخیص بیماری‌ها. یا حتی می‌توان از اسراری از زندگی حیوانات پرده برداشت که تاکنون برایمان مشخص نبوده‌اند.
اگر بخواهیم به شکل علمی‌تری به قضیه نگاه کنیم، ماده‌ی لزج گوش به نام سرومن، شامل ترشحات غدد سرومنی _نوعی غدد عرق تخصص‌یافته_ و غدد چربی واقع در مجرای گوش خارجی است. بیشتر این ترشحات ترکیباتی مومی می‌باشند که مجرای گوش را تمیز کرده، از خشکی آن جلوگیری نموده، باکتری‌های موجود را از بین برده و اجسام خارجی هم‌چون گرد و غبار و اسپورهای قارچی را در خود به دام می‌اندازند. البته ضایعاتی شامل سلول‌های پوستی و مو، ترکیبات ضد میکروبی و سایر مواد شیمیایی نیز در ترکیب با ترشحات مذکور مشاهده می‌شود. در واقع، این مواد و ترکیبات شیمیایی اضافی است که با بررسی آن‌ها می‌توان به اطلاعات و اسرار شگفت‌انگیزی از انسان دست یافت. ترکیباتی که حاصل از فرآیندهای سلولی بوده یا از موادی که فرد با آن‌ها مواجهه داشته است، نشأت می‌گیرند.
مقاله‌ی مرتبط: ترشحات گوش ناشی از چیست؟
طی چندین سال گذشته بررسی‌هایی در ارتباط با موم گوش توسط Engy Shokry و همکارانش از دانشگاه Federal در ایالت Goiás برزیل، صورت گرفته است. آیا از موم گوش می‌توان به عنوان ابزاری تشخیصی و احتمالاً قانونی استفاده کرد؟ یافتن پاسخ این پرسش، هدف اصلی آزمایش‌های Shokry بود. هم‌چون بحث قدیمی استخراج DNA از این ماده، آن‌ها از موم گوش برای بررسی مصرف دارو و تنباکو و تشخیص هر دو نوع دیابت استفاده کردند. یکی از مزایای موم گوش نسبت به خون و ادرار، راحت‌تر بودن نمونه‌گیری و کم‌تهاجمی‌تر بودن آن می‌باشد. به گفته‌ی Shokry، درخواست نمونه‌ی سواب پنبه‌ای از گوش بیمار مسلماً راحت‌تر از نمونه‌ی خونی است. برای حصول اطمینان از کافی بودن میزان نمونه، از داوطلبان خواسته شد به مدت یک هفته قبل از نمونه‌گیری، داخل گوش‌هایشان را تمیز نکنند. (کاری که انجام آن توسط پزشکان توصیه نمی‌شود؛ جرم گوش باید خود به طور طبیعی خارج شود.) در این صورت، می‌توان حدود ۲۰ میلی‌گرم موم گوش تهیه کرد؛ این میزان بیش از مقدار موردنیاز برای آزمایش مذکور است. علاوه بر این، آزمایش جرم گوش نسبت به سایر نمونه‌ها کم‌تر زمان می‌برد؛ حدود یک دهم انواع دیگر نمونه‌های بالینی.
مقاله‌ی مرتبط: استفاده از گوش‌پاک‌کن: هرگز!
مزایای دیگری نیز می‌توان برای این نمونه‌ی بالینی در نظر گرفت. از آن جا که موم گوش به مرور زمان شکل می‌گیرد، اطلاعات بیش‌تری از آن در ارتباط با گذشته می‌توان به دست آورد. خون و ادرار تنها تصویری لحظه‌ای از رویدادهایی هستند که در آن واحد در بدن رخ می‌دهند. Shokry در آزمایشگاه نشان داده با جرم گوش می‌توان دارو‌های مصرفی را حتی پس از سه ماه شناسایی کرد؛ البته در شرایطی که بیمار به صورت وسواسی از گوش‌پاک‌کن استفاده نکند. این یافته بدان معناست که می‌توان از موم گوش برای پایش کوتاه و بلندمدت برخی مواد استفاده کرد. حتی نیازی به استخراج این ماده وجود ندارد. دفعه‌ی بعدی که توده‌ای مومی از گوش خارج می‌شود، چه می‌بینید: ماده‌ای به رنگ زرد-سفید و به شکل ورقه‌ای یا ماده‌ی لزج و چسبناک نارنجی-قهوه‌ای؟ تفاوت تنها به یک ژن برمی‌گردد: ABCC11.
جرم گوش خشک و ورقه‌ای در مردمان نژاد آسیای شرقی شایع‌تر است. تنها یک تغییر در یکی از جفت‌بازهای ژن ABCC11، آن را به نوع مرطوب تغییر می‌دهد که در نژاد آفریقایی یا اروپایی بیشتر دیده می‌شود. تفاوت تنها در این نیست؛ همان ژن، مسئول تفاوت در بوی زیربغل نیز هست: افراد دارای جرم گوش خشک، بوی بد کم‌تری می‌دهند.
حال می‌خواهیم بدانیم پروتئین ژن ABCC11 دقیقاً چه کاری در بدن انجام می‌دهد. برخی انواع آن با تومورهای به شدت مهاجم ارتباط دارند؛ به طوری که واریانت خشک جرم گوش، برخی تومورها را نسبت به شیمی‌درمانی حساس‌تر می‌کند. بر این اساس، موم گوش می‌تواند به تعیین پیش‌آگهی فردی که سرطانش تشخیص داده شده، کمک کند.
از بوی موم گوش نیز می‌توان اطلاعات ارزشمندی جمع‌آوری کرد. به گفته‌ی Prigge که سال‌ها در این زمینه مطالعه کرده است، این بو قطعاً بوی خوشایندی نیست؛ نوعی بوی اسیدی و زننده است.
تا این جا می‌دانیم که دو نوع موم گوش مرتبط با نژاد وجود دارد؛ اما Prigge حدود دوازده ترکیب فرّار مختلف در موم گوش یافته است که سطح آن‌ها در قومیت‌های مختلف متفاوت است. پس چون این مواد بوها را نیز موجب می‌شوند، با استفاده از بوی جرم گوش تا حدودی می‌توان به شجره‌ی افراد پی برد. این یافته‌ها تنها نقطه‌ی اوج اطلاعاتی است که می‌توان از این ماده نتیجه‌گیری کرد. برخی اکتشافات باورنکردنی نیز وجود دارد که از انسان‌ها به دست نیامده؛ بلکه از گوش‌گیرهای عظیم مورد استفاده در وال‌ها نشأت می‌گیرند. این گوش‌گیرها به انتقال امواج صوتی در زیر آب کمک می‌کنند. در سمت دیگر نیز جرم گوش این حیوانات تجمع می‌باید.
ما یک گوش‌گیر مخصوص به بلندی ۵۰ سانتی‌متر و وزن تقریباً دو پوند داشتیم؛ خود بوی ناشی از آن را متصور شوید!
Stephen Trumble، فیزیولوژیست پستانداران دریایی از دانشگاه Baylor در تگزاس
این گوش‌گیرهای مومی اغلب جمع‌آوری شده و به همراه استخوان‌ها در موزه نگهداری می‌شوند؛ چرا که از آن‌ها برای تخمین سن حیوان استفاده می‌شود. جرم گوش وال‌ها در طول زمان به صورت لایه‌وار تجمع می‌یابد. به گونه‌ای که آن را می‌توان مانند درخت نصف یا حلقه‌حلقه کرد. اطلاعاتی که از نمونه‌برداری و آنالیز دقیق این لایه‌ها به دست آمد، حیرت‌آور است؛ از DNA گرفته تا هورمون‌ها! در آخرین مطالعه‌ی صورت گرفته که هنوز منتشر نشده است، ۲۰ گوش‌گیر با تقریباً ۱۱۰۰ لایه مورد بررسی قرار گرفت. از این بررسی‌ها ارتباطی میان هورمون‌های استرس وال هم‌چون کورتیزول و سابقه‌ی تاریخی صید وال کشف شد.
اطلاعات حاصل بی‌سابقه بود. ما توانستیم بین وال‌گیری قرن بیستم و سطح استرس وال‌ها ارتباط برقرار کنیم. کاری که یقیناً بدون استفاده از جرم گوش ممکن نبود.
وال‌ها تنها پستاندارانی نیستند که از جرم گوششان می‌توان به گذشتهی آن‌ها پی برد. در آزمایش دیگری که بر روی موم گوش گاو انجام گرفت، Shokry مؤفق به شناسایی فلورواستات گشت. فلورواستات سمی است که کشاورزان ایالات متحده علیه گرگ‌ها استفاده می‌کنند. شناسایی این ترکیب در سایر مایعات بیولوژیک دشوار بوده و وجود آن در موم گوش گاوها به معنای مسمومیت تصادفی آن‌ها است. تشخیصی که در حال حاضر تنها با بروز علائم و بر اساس سابقه‌ی حیوان نتیجه‌گیری می‌شود. امید است این کشف بتواند به این تشخیص‌ها بهبود ببخشد.
Shokry هم‌چنین نشان داده موم گوش گوسفند ماده در ارتباط با حاملگی و شیردهی این حیوان تغییر می‌کند. از آن جا که نمونه‌برداری از این ماده به تجربه‌ی دام‌پزشکی خاصی نیاز ندارد، راهی ساده و ارزان برای چک‌آپ حیوانات مزرعه فراهم می‌کند. راهی که برای حیوان استرس کم‌تری نیز به همراه دارد. علاوه بر این، این دانشمند به زودی مطالعه‌ای در ارتباط با تشخیص سرطان با استفاده از موم گوش سگ منتشر خواهد کرد.
علی‌رغم تمامی مزایایی که در ارتباط با استفاده از جرم گوش به عنوان ابزار تشخیصی ذکر گردید، برای استفاده‌ی بالینی از این ماده راه زیادی باقی است. به گفته‌ی Craig Wheelock از مؤسسه‌ی Karolinska در سوئد که بر روی اثرات مولکولی بیماری‌ها مطالعه می‌کند، اطلاعات کنونی ما از نمونه‌های خون و ادرار حاصل چندین قرن است؛ در حالی که اطلاعات کمی در مورد موم گوش داریم. جرم گوش حرف برای گفتن بسیار دارد؛ هم از نوع خوب و هم از نوع بد.
اگرچه آنالیز دقیق جرم گوش می‌تواند اطلاعات بسیاری در مورد افراد آشکار کند اما تنوع ظریفی که در این ماده وجود دارد، تشخیص حالت‌های غیرطبیعی را با مشکل مواجه می‌کند. هنجارسازی این موضوع چالشی است که تلاش زیادی می‌طلبد. البته قبل از این نیز بر چالش‌های مشابهی فائق گشته‌ایم.
ما ۱۵ سال در این زمینه کار کرده و بیش از ۳۰۰ نوع نمونه‌ی مختلف جمع‌آوری کرده‌ایم. در اصل دلیلی مبنی بر عدم ارائه‌ی نشانگرهای زیستی موجود در جرم گوش برای ما وجود ندارد؛ اما در حال حاضر تنها بدانید هر نوع اطلاعات محرمانه در گوش‌ها ثبت می‌شود. جایی که کسی به آن دسترسی ندارد.
Mike Milburn از شرکت نشانگرهای بیولوژیکی Metabolon در کارولینای شمالی
