هر کسی نمیتواند قلب را به درستی بهروی دیافراگم قرار دهد.
حدود ۱۷ درصد مردان در انگلستان نمیدانند که عضوی به نام پروستات در بدنشان وجود دارد. فقط نیمی از آنان میدانند که پروستات در کجای بدن قرار دارد و بیش از ۹۰ درصد آنها نمیدانند که کار پروستات چیست. در نظرسنجی دیگری مشخص شد که نیمی از زنان جوان، نمیتوانستند مکان واژن خود را مشخص کنند.
این گونه نیست که این افراد دربارهی بدن خود هیچ چیز ندانند؛ احتمالا اغلب آنها میتوانند همهی عملکردهای استاندارد بدنی را انجام دهند. بلکه آموزشهای ما در مورد آناتومی کم و ناکارآمد اند. غالبا به افراد آموزش داده نشده است که واژن کدام قسمت از اندام جنسی است یا پروستات در بدن چه کاری انجام میدهد. تعداد کمتری از افراد میدانند کیسه صفرا در کجای بدن قرار میگیرد.
اما ندانستن چیزی به سادگی محل تقریبی اندامهایتان، بیش از آنچه فکرش را بکنید اهمیت دارد. یک دانش ابتدایی از آناتومی به شما کمک میکند که تصمیمات بهتری برای سلامتیتان بگیرید، به خصوص اگر دکتر شما از نوع دکتر هاست که دائما از لغات تخصصی استفاده میکند. این لغات به حدی برای پزشکان عادی شده که فراموش میکنند آنها را برای بیماران ترجمه کنند. بنابراین کسانی که اطلاعات بیشتری دارند، توضیحات پزشک را بهتر و بیشتر میفهمند و دچار اشتباه نمیشوند.
متاسفانه اطلاعات ما بسیار کم است. محققان دانشکده پزشکی دانشگاه Lancaster، دانش آناتومی یک گروه از داوطلبین را مورد آزمایش قرار دادند. آنها ۲۱ بخش بدن را که فکر میکردند بیشتر به گوش مردم خورده انتخاب کردند؛ بر اساس این که کدام اندام ها و عضلات بیشتر در تلویزیون و دیگر رسانههای محبوب نام برده میشوند. سپس آنها از هر داوطلب خواستند که مکان هر کدام از اندامها یا عضلات را روی یک شکل ساده مشخص کنند.
چه تعداد را میدانید؟
تنها بخشی که ۱۰۰ درصد افراد توانستند به درستی تشخیص دهند، مغز بود. تنها یک نفر از هر پنج نفر مکان طحال را میدانست و فقط یک نفر از هر چهار نفر مکان کیسه صفرا را تشخیص داد. هر چقدر که میخواهید بخندید ولی فرد معمولی جامعه احتمالا قادر نباشد مکان طحال را برای شما مشخص کند. دانشتان را بیازمایید. مکان هر کدام از اندامهای مورد پرسش را از شمارهی ۱ تا ۲۱ روی شکل مشخص کنید. و به خاطر داشته باشید شکلی که برای آزمایش استفاده شد، فاقد شماره بود و داوطلبین میبایست موقعیت اندامها را روی آن مشخص میکردند که بسیار سختتر است.
سختتر از آنچه بود که به نظر میرسید؟ و اگر نتوانستید تیروئید و یا رباط صلیبی را روی شکل مشخص کنید، چقدر از نقش آنها در بدن اطلاع دارید؟ زیرا مشکلات مربوط به این دو ساختار آناتومیکی بسیار شایع هستند و احتمال این که زمانی برایتان مشکل ساز شوند بالاست.
اینها اطلاعاتی دربارهی بخشهایی از بدن است که احتمالا نتوانستید موقعیتشان را تشخیص دهید:
- تاندون آشیل
عضوی است که احتمالا به خاطر عبارت “پاشنه آشیل” بیشتر از بقیه با آن آشنا باشید. تاندون آشیل در پاششنه پا قرار دارد و عضلات ساق پا را به استخوان پاشنه متصل میکند. در صورت پاره شدن این تاندون ، عموما راهرفتن غیر ممکن میشود.
- آدرنالها (غدد فوقکلیوی)
یکی از نقاطی که تعداد کمی توانستند به درستی تشخیص دهند. آدرنالها بالای کلیه قرار گرفتند و با ترشح هورومون و استروئید در تنظیم سیستم درونریز بدن شرکت میکنند. (این نوع استروئید با استروئیدهای مورد استفاده بعضی ورزشکاران که به منظور افزایش حجم عضله صورت میگیرد متفاوت است)
- آپاندیس
نیمی از افراد توانستند موقعیت این عضو را به درستی تشخیص دهند ولی ناگفته نماند که در برخی موارد آپاندیس در موقعیتهای عجیبی قرار میگیرد. آپاندیس در سمت راست بدن و محل اتصال روده بزرگ و روده کوچک قراردارد. بینقش شدن آپاندیس در بدن طی تکامل هنوز به طور شفاف مشخص نشده است. ممکن است هنوز هم در حفط باکتریهای روده و ایمنی بدن نقش داشته باشد. ولی اگر عفونی شود و مجبور شوید با جراحی آن را خارج کنید مشکلی برای شما پیش نخواهد آمد.
- مثانه
موقعیت مثانه را باید بتوانید به سادگی از ناراحتی پیش آمده هنگام نگه داشتن ادرار تشخیص دهید. مثانه یک کیسه عضلانی است که بین کلیهها و پیشابراه قرار گرفته است. ماهیچههای کف لگن مثانه را بسته نگه میدارند ولی این عضلات با افزایش سن ضعیف میشوند. به همین خاطر است که بعضی افراد و به خصوص سالمندان دچار بیاختیاری ادرار میشوند. همچنین دلیل تکرر ادرار بعضی افراد، بعد از زایمان نیز ضعیف شدن این عضلات به خاطر خروج نوزاد از واژن است.
- عضله دو سر بازو
مردان به میزان قابل توجهی، بیشتر از زنان عضلات دو سر بازو را شناسایی کردند. مردان بیشتر در مورد عضلات یاد میگیرند چون این باور عمومی وجود دارد که وزنه برداری فعالیتی مخصوص آقایان است. ولی خانم ها نیز برای اینکه بازوهای قویتری داشته باشند باید با وزنههایی سنگین تر از یک کیلو ورزش کنند.
- مغز
مغز عضوی است که همه باید درست پاسخ بدهند. مغز بیشتر فضای درون جمجمه را اشغال کرده است. به همین خاطر زمانی که آسیبی خارجی به مغز وارد میشود باید نگران ضربهمغزی باشید. ضربه مغری زمانی رخ میدهد که مغز به استخوان جمجمه کوبیده میشود. اگر شدت ضربه زیاد نباشد، بافت مغز به استخوان جمجمه فشرده شده و بعد از مدتی به اطراف پخش میشود.
- قرنیه
اگر از شما میخواستیم تا قرنیه را روی شکل چشم مشخص کنید، تشخیص موقعیت اش سختتر میشد. قرنیه بخشی از چشم است که عنبیه (قسمت رنگی چشم) و مردمک را میپوشاند. قرنیه در بینایی نقش دارد و هر گونه مشکلی در شفافیت یا ساختار آن میتواند دید شما را مختل کند. قرنیه برای این که شفاف باشد فاقد هرگونه رگ خونی است و اکسیژن و مواد غذایی را که نیاز دازد از مایعات اطرافش و از طریق انتشار دریافت میکند.
- رباط صلیبی
شاید معروفترین رباط صلیبی موجود در بدن رباط صلیبی زانو باشد که استخوان ران و ساق پا را در کنار هم نگه میدارد؛ به طوری که زانو همچنان میتواند خم شود.
- دیافراگم
یکی از اعضای بدن که تعداد کمی از داوطلبین توانستند تشخیص دهند، دیافراگم است. دیافراگم در واقع یکی از اعضای بدن است که میتوانید به طور ارادی کنترل کنید ولی متوجه آن نمیشوید. دیافراگم یک عضلهی بزرگ است که حفره سینه را از حفره شکم جدا میکند. با انقباض دیافراگم (به سمت شکم کشیده میشود)، فضای درون سینه افزایش مییابد و موجب انبساط ریه ها و ورود هوا به داخل میشود. وقتی دیافراگم منبسط میشود، فضای درون سینه کم میشود و ریهها هوا را به بیرون میرانند.
- کیسه صفرا
در کیسه صفرا مایعی به نام صفرا ذخیره میشود. صفرا در گوارش چربیها به روده باریک کمک میکند، بنابراین کیسه صفرا بر حسب مقدار مورد نیاز، صفرا آزاد میکند. اگر کیسه صفرا به خوبی عمل نکند، ممکن است بدنتان قادر به گوارش غذاهای چرب نباشد.
- عضلات همسترینگ
عضلات همسترینگ، عضلات بزرگی هستند که در پشت ران شما قرار دارند. نام همسترینگ شاید از تاندونی که در پشت پاهای چارپایان کشیده شده، آمده باشد. انسانها هم تاندون همسترینگ دارند. عضلات همسترینگ بسیار قوی هستند و همراه با عضلات سرینی(باسن) میتوانند وزنههای سنگینی را بلند کنند.
- قلب
بیشترین اشتباهی که در تشخیص موقعیت قلب وجود داشت، تشخیص سمتش بود. برای این که مسئله روشن شود باید گفت قلب در سمت چپ بدن قرار دارد. مگر اینکه شما یکی از هر ۱۰۰۰۰ نفری باشید که دچار Situs Inversus است. اختلالی که در آن همهی اندامها در سمت مخالف حالت عادی قرار دارند (مانند اینکه جلوی آینه قرار گرفته باشند). مشکلاتی که برای قلب پیش میآید معمولا در آن ناحیه احساس نمیشوند. زیرا مغز ممکن است محل سیگنالهای درد را اشتباه تفسیر کند. اندامهای داخلی نسبت به اندامهای سطحی و پوست، گیرندههای حسی بسیار کمتری دارند. بنابراین زمانی که سیگنال درد از نخاع بالا میآید، مغز به اشتباه نتیجه میگیرد جای دیگری از بدن که اعصاب بیشتری دارد دچار درد شده است. زنانی که دچار حمله قلبی میشوند معمولا در ناحیه سینه احساس ناراحتی میکنند. در حالی که مردان از درد بازو یا شانه شکایت میکنند.
- کلیهها
پیدا کردن این لوبیاهای کوچک برای همه راحت نبود. آنها در میان کمر قرار دارند و هر لحظه از روز در حال تصفیه خون شما هستند. مجموعههای پیچیدهای از غشاها که به صورت انتخابی، مولکولها را از خود عبور میدهند که باعث میشود کلیهها بتوانند سموم را از خون جدا کرده و به ادرار بریزند. خون تصفیه شده به دستگاه گردش خون برمیگردد در حالی که ادرار راهی مثانه میشود. در صورتی که یکی از کلیهها از دست برود، معمولا میتوان با یک کلیه زندگی کرد. اگر هر دو کلیه از دست بروند، باید پیوند کلیه صورت بگیرد و در این حین باید از دیالیز استفاده کرد. دیالیز یک روش برای تصفیه خون در خارج از بدن است که اعمال ابتدایی کلیه را به جای شما انجام میدهد.
- کبد
احتمالا فکر میکردید کبد پایینتر از آنچه که هست باشد. بسیاری از داوطلبین نتوانستند موقعیت کبد را مشخص کنند. و تعداد خیلی کمتری میدانند که کبد در واقع یک غده است. غدهها اندامهایی هستند که مواد شیمیایی(مثل هورمونها) را میسازند و به خون میریزند. کبد، صفرا تولید میکند، هورمون ترشح میکند، پروتئین سنتز میکند و همچنین بدن را از بعضی سموم پاک میکند. اگر به کبد آسیبی وارد شود، میتواند تا حدودی خود را ترمیم کند ولی آسیب مزمن، کبد را از پا در خواهد آورد. انواعی از دیالیز کبد در مرحله آزمایش اند تا بتوانند به این بیماران کمک کنند.
- ششها
از هر ۵ نفر یک نفر نتوانست موقعیت ریه ها را به درستی شناسایی کند. شاید نمیدانستند ریهها چقدر بالا قرار دارند. ریه، اندامی است که بدن به وسیله آن اکسیژن مورد نیازش را به دست میآورد و کربن دیاکسید را دفع میکند. هوا به درون ریهها و کیسههای بسیار کوچکی به نام حبابچه کشیده میشود، جایی که هزاران رگ خونی منتظرند تا مولکولهای اکسیژن را به دام انداخته و کربن دیاکسید آزاد کنند.
- پانکراس
پانکراس یکی از سختترین اندامها برای داوطلبین بود. پانکراس بالاتر از آنچه تصور میشود، قرار دارد و هورمونهای مهمی مثل انسولین تولید میکند. شاید انسولین را به خاطر نقشش در بیماری دیابت بشناسید؛ بیماری که در آن انسولین خون به خوبی تنظیم نمیشود (یا در بعضی موارد به طور کلی تولید نمیشود). پانکراس همچنین با خنثی کردن اسید معدهای که همراه غذا وارد رودهباریک میشود و ترشح آنزیمهای گوارشی به گوارش کمک میکند.
- عضله چهار سر
باز هم مردان بیشتر از زنان این عضله را شناسایی کردند. عضله چهار سر ران، جلو و کنار ران را تشکیل میدهد و عضله ایست که هنگام حرکت پرس پا در باشگاه از آنها استفاده میکنید. عضلات چهار سر ران همچنین با توجه به نقششان در کنترل مفصل زانو، در دویدن و راه رفتن نقش حیاتی دارند.
- طحال
میرسیم به عضوی که در بین اعضای بدن، کمتر از بقیه شناسایی شد. احتمالا به خاطر مبهم بودن نقش اختصاصی طحال باشد. این اندام عمدتا یک فیلتر خونی است، سلولهای خونی را ذخیره میکند، هموگلوبین را بازیافت میکند و پادتن میسازد. احتمالا بیشتر نام طحال را درمورد بیماران سرطانی شنیدهاید که ممکن است بعضی مواقع طحالشان بزرگ شود. یا در تصادفاتی که منجر به پاره شدن طحال میشوند. به غیر از این موارد شاید هیچوقت دوباره به طحالتان فکر نکنید.
- معده
مشخص کردن موقعیت معده نیز برای داوطلبین کار راحتی نبود. معده بالاتر از آن چه تصور میشود قرار دارد؛ شاید چون طول مری به آن بلندی که فکر میکنید نیست. معده با استفاده از اسید و آنزیم به گوارش غذا کمک میکند. ما بخش بزرگی از دانشی که در مورد معده داریم را مدیون مردی به نام Alexis St.Martin هستیم. در ۶ ژوئن سال ۱۸۸۲ متاسفانه شکم او با اصابت تیر سوراخ شد و او روزهای باقیماندهاش را به عنوان یک خوکچه هندی برای یک پزشک ارتش گذراند. دکتر William Beaumont سالهای زیادی را صرف بررسی گوارش کرد. او این کار را با فرستادن مواد مختلف به داخل سوراخ و خارج کردن آنها پس از چند ساعت یا چند روز انجام میداد. چندشآمیز به نظر میرسد؟ از اخلاقیات به دور است؟ برای فهم ساختار معده، اهمیت بالایی دارد؟ پاسخ همهی این سوالها مثبت است.
- تیروئید
تیروئید در گردن قرار دارد و یک غده درون ریز است؛ به این معنا که هورمون ترشح میکند. تیروئید به تنظیم متابولسیم (سوخت و ساز) بدن کمک میکند. غده تیروئید پرکار با افزایش سرعت متابولیسم، معمولا باعث کاهش وزن میشود. افرادی که قصد کاهش وزن دارند باید بدانند که پرکاری تیروئید شیوه مناسبی برای این کار نیست. زیرا پرکاری تیروئید زمینهساز تپش قلب، اضطراب، درد در ناحیه سینه، اسهال و ریزش مو است. از طرف دیگر غده تیروئید کمکار موجب افرایش وزن، خستگی مفرط، یبوست و ضربان قلب پایینتر از نرمال میشود. کمکاری تیروئید معمولا به خاطر کمبود ید در رژیم غذایی رخ میدهد که به همین دلیل به اکثر نمکهای خوراکی ید اضافه میکنند.
- عضله سه سر
و در آخر ، عضله سه سر بازو که در پشت بازو قرار دارد و به وسیله آن میتوانید دستتان را صاف کنید (مفصل آرنج را باز کنید). عضلات پشت بازو خیلی بیشتر از عضلات جلو بازو به کار میآیند. برای بلند شدن از زمین و یا بیرون آمدن از استخر به نیروی این عضلات نیاز دارید.