چرخیدن در اینستگرام باشد و یا رفرش کردن مداوم قسمت فید فیسبوک، رسانههای اجتماعی میتوانند ساعاتی از روز شما را هدر بدهند. اما اگر متوجه شدید به طور به خصوص دوری کردن از رسانههای اجتماعی برایتان سخت است، احتمالا شخصیت شما تا حدی مقصر است. براساس یک مطالعه جدید افرادی با صفات شخصیتی خاص بیشتر احتمال دارد که به رسانههای اجتماعی معتاد شوند.
نویسنده همراه این مطالعه ایزاک واقفی، استادیار سیستمهای اطلاعاتی دانشگاه Binghamton واقع در ایالت نیویورک، در یک بیانیه گفت: مطالعات بسیاری در رابطه با چگونگی تاثیرگذاری صفات شخصیتی خاصی بر روی اعتیاد به چیزهایی مثل الکل یا مواد مخدر انجام شده است. اما به طور نسبی مطالعات کمی هستند که به چگونگی تاثیرگذاری صفات شخصیتی بر روی اعتیاد به تکنولوژی از جمله اعتیاد به رسانههای اجتماعی پرداختهاند.
در این مطالعه جدید، محققان از ۳۰۰ دانشآموز کالجی نظرسنجی کردند تا شخصیت آنها را بررسی کنند و سطح اعتیادی که هر فرد به رسانه اجتماعی که بیشتر از آن استفاده میکند را اندازه گیری کنند. (سوالاتی که اعتیاد به رسانههای اجتماعی را میسنجید شامل این موارد میشد: من گاهی از انجام کارهای مهم غفلت میکنم چرا که به این وبسایت شبکه اجتماعی علاقه دارم؛ غالبا زمانی که از این وبسایت شبکه اجتماعی استفاده نمیکنم آشفته میشوم؛ من تلاشهای ناموفقی برای کاهش زمانی که با این وبسایت شبکه اجتماعی کار میکنم داشتهام.)
این مطالعه دریافت که سه صفت شخصیتی خاص که شامل؛ روان رنجوری (neuroticism)، با وجدانی (conscientiousness) و سازگارپذیری (agreeableness) میشود با اعتیاد به رسانههای اجتماعی در ارتباط است. دو صفت شخصیتی دیگر که شامل برون گرایی و پذیرای تجربیات بودن، ارتباطی با اعتیاد به رسانههای اجتماعی نداشتند.
این محققان به طور به خصوص دریافتند افرادی که سطوح بالاتری از روان رنجوری دارند و یا به عبارت دیگر مستعد تجربه احساسات منفی مانند استرس و نگرانی هستند در مقایسه با کسانی که سطوح کمتری از روان رنجوری را نشان میدهند، بیشتر احتمال دارد تا به رسانههای اجتماعی معتاد شوند. در مقابل افرادی که سطوح بالایی از وجدان دارند یا به عبارتی گرایش به کنترل انگیزه ناگهانی یا یک کشش قوی برای دستیابی اهدافشان دارند کمتر احتمال دارد به رسانههای اجتماعی معتاد شوند.
با این حال این محققان نوشتند حتی افرادی با وجدان بالا نیز در صورتی که روان رنجوری بالایی نیز داشته باشند، میتوانند مستعد اعتیاد به رسانههای اجتماعی باشند. طبق گفته محققان این احتمالا بدین دلیل است که سطوح بالای استرس و نگرانی میتواند موجب از بین رفتن درک فرد برای کنترل بر روی میزان استفادهاش از رسانههای اجتماعی شود.
علاوه بر این صفت سازگارپذیری (یا میزانی که یک فرد خودمانی و کمک کننده است) به خودی خود هیچ تاثیری بر روی اعتیاد به رسانههای اجتماعی ندارد اما وقتی محققان ترکیب سازگارپذیری و وجدان را بررسی کردند این مورد درست نبود. آنها فهمیدند افرادی که سطوح پایینی در هر دو این موارد دارند نسبت به کسانی که سطوح متوسطی در این دو مورد صفت شخصیتی دارند، بیشتر احتمال دارد که مبتلا به اعتیاد به رسانههای اجتماعی بشوند. اما چیز شگفتآور در این باره این است که کسانی با سطوح بالای هر دو این صفت شخصیتی نیز در مقایسه با افراد متوسط در این دو صفت شخصیتی، مستعد ابتلا به اعتیاد به رسانههای اجتماعیاند. بنا به گفته محققان، ممکن است افرادی که سطوح بالایی از سازگارپذیری و وجدان دارند بیشتر یک تصمیم آگاهانه برای استفاده از شبکههای اجتماعی با هدف کمک به رشد دوستیهایشان بگیرند.
این محققان خاطر نشان کردند با توجه به این که این مطالعه تنها چند صد دانشآموز کالجی را از یک دانشگاه خاص مورد بررسی قرار داده، تحقیقات بیشتری برای تایید این یافتهها نیاز است. همچنین آنها اضافه کردند که یافتههایشان میتواند برای افرادی که معتادان به تکنولوژی را درمان میکنند، مفید باشد.
این محققان در بخشی از مقالهاشان، که در ژانویه امسال در ۵۱امین کنفرانس بینالمللی هاوایی پیرامون علوم سیستمها ارائه شد، نوشتند: یافتههای ما توضیح میدهند که کاربرانی که سطوح بالاتری از اعتیاد به IT دارند نباید مشابه یکدیگر در نظر گرفته شوند. واقفی اضافه کرد که امیدوار دارد این یافتهها مردم را تشوبق کند تا به جای تمرکز بر روی یک صفت شخصیتی به طور همزمان به شمایی کلی از چگونگی تاثیر صفات شخصیتی بر روی اعتیاد به تکنولوژی توجه کنند.