همه می‌دانیم که مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند موجب اختلال در باکتری‌های روده و منجر به عواقب ناخواسته‌ای برای سلامتی و بیماری‌ها شود. در حال حاضر، یک مطالعه‌ی جدید نشان می‌دهد که بسیاری از داروهای غیر آنتی‌بیوتیکی نیز ممکن است ترکیب باکتری‌های روده را به طور مشابه تغییر دهند.
در مقاله‌ای که در ژورنال Nature منتشر شده است، محققانِ آزمایشگاه زیست مولکولی اروپا (EMBL) در Heidelberg آلمان، معتقدند بسیاری از داروهای غیرمعمول آنتی‌بیوتیکی نمی‌توانند باکتری‌های روده را تغییر دهند اما آن‌ها می‌توانند همچون آنتی‌بیوتیک‌ها در بروز مقاومت آنتی‌بیوتیکی نقش داشته باشند.
یکی از نویسندگان این مقاله Peer Bork است. او که همچنین استاد EMBL و رئیس واحد زیست شناسی ساختاری و محاسباتی این بخش می‌باشد، اظهار می‌دارد:
این تغییر در ترکیب باکتری‌های روده‌ی ما، به عوارض جانبی دارو کمک می‌کند اما در عین حال ممکن است بخشی از عملکرد مفید دارو نیز تلقی شود.
روده‌ی انسان که بخشی از دستگاه گوارش اوست، در حکم خانه‌ای بزرگ برای تکثیر باکتری‌ها و دیگر میکروارگانیسم‌ها است که به طور کلی میکروبیوم روده نامیده می‌شوند. این جامعه‌ی گسترده و متفاوت میکروبی، در طول هزاران سال با ما همکاری کرده است تا یک رابطه پیچیده و متقابلا مفیدی را شکل دهد.
داروهای غیرآنتی‌بیوتیکی، باعث اختلال در تعادل و توازن میکروبیوم روده می‌شوند
مطالعات مربوط به رابطه‌ی پیچیده‌ی بین بدن انسان و میکروبیوم‌های ساکن در روده‌اش نشان داده است که اختلال در ترکیب میکروبی، می‌تواند موجب افزایش بروز شمار زیادی از بیماری‌ها شود. این مورد همچنین نشان می‌دهد که مداوای آنتی‌بیوتیکی می‌تواند به طور چشمگیری موجب اختلال در تعادل میکروبی (هم کوتاه مدت و هم درازمدت) شود و همچنین از تراکم و تنوع میکروبیوم‌ها نیز بکاهد.
در مقاله‌ی آن‌ها پروفسور Bork و همکارانش خاطر نشان کردند، تحقیقات اخیر نشان داده است چند داروی رایج غیر آنتی بیوتیکی با تغییرات ترکیب میکروبی روده همراه هستند. آن‌ها همچنین اشاره کردند که وسعت نمود این پدیده ناشناخته است. بنابراین، به منظور انجام تحقیق، آن‌ها یک دسته از ۴۰ گونه‌ی باکتری‌های روده‌ای را که معمولا در روده‌ی انسان یافت می‌شود، تهیه کردند و از آن‌ها در غربال بیش از ۱۰۰۰ داروی فعلیِ موجود در بازار استفاده کردند.
از ۹۲۳ داروی غیرآنتی‌بیوتیکی که مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، محققان دریافتند که ۲۵۰ مورد از آن‌ها موجب اختلال رشدیِ حداقل یکی از ۴۰ گونه‌ی باکتری روده شده است. محققان از نتایجشان شگفت زده شدند، مخصوصا در مورد آن داروهایی که جزء داروهای مورد استفاده در اکثر بیماری‌ها بودند.
مفهوم مقاومت آنتی‌بیوتیکی
محققان این یافته را فقط به عنوان مقدمه در نظر می‌گیرند. هنوز کارهای زیادی برای انجام شدن در این زمینه وجود دارد تا نحوه‌ی ارتباط این داروها با میکروب‌های روده و نحوه‌ی بروز عوارض جانبی در بدن مشخص شود. همچنین اینکه آیا از نظر بالینی این داروها مناسب هستند یا خیر.
آن‌ها فکر می‌کنند که مطالعه‌ی دقیقی از این فعل و انفعالات می‌تواند برای پزشکیِ شخصی مفید باشد، به شرطی که ترکیب میکروب‌های روده‌ی هر فرد منحصر به فرد باشد. به عنوان مثال، ممکن است این مطالعه به ما کمک کند تا بدانیم چرا افراد متفاوت، به یک دارو به گونه‌ای متفاوت از هم واکنش نشان می‌دهند؛ حتی اگر این دارو برای مداوای یک بیماری و شرایط یکسان مورد استفاده قرار گیرد!
یکی از یافته‌های نگران کننده از این مطالعه، یک احتمال بالقوه‌ای می‌باشد که قبلا به عنوان یک ریسک شناخت نمی‌شد اینکه:
استفاده از داروهای غیرآنتی‌بیوتیکی ممکن است به افزایش مشکل بروز مقاومت در برابر آنتی بیوتیک‌ها کمک کند!
یکی از محققین توضیح می‌دهد:
حساسیت به آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای هدفمند، در ارتباط با گونه‌های باکتریایی هستند که نهایتا می‌تواند موجب بروز مقاومت رایج نسبت به برخی از داروها شود. محققان به دنبال اطلاعات بیشتری در این زمینه هستند.
دکتر Athanasios Typas، یکی از اعضای گروه ژنوم زیست شناسی در EMBL می‌گوید:
این موضوع ترسناک است؛ چراکه ما بسیاری از داروهای غیرآنتی‌بیوتیکی را در طول زندگی خود، اغلب برای دوره‌های طولانی مصرف می‌کنیم.
در یک یادداشت خوش‌بینانه، او توضیح می‌دهد که:
همه‌ی داروها بر روی باکتری‌های روده تأثیر نخواهد گذاشت و همه‌ی آن‌ها به بروز مقاومت‌های شایع منجر نخواهند شد. ممکن است مواردی نیز وجود داشته باشد که مقاومت به داروهای غیرآنتی‌بیوتیکی خاص، باعث حساسیت نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های خاص شود. این عامل، مسیرهای گشوده‌ای برای طراحی ترکیبات دارویی بهینه برای ما فراهم می‌سازد. تعداد داروهای نامربوط که به عنوان عوارض جانبی، میکروب‌های روده را در معرض آسیب قرار داده بودند شگفت آور بود. تحقیقات ما نشان داد که تعداد این داروها حتی ممکن است خیلی بیشتر از این‌ها نیز باشد.
