یک شب خواب بد میتواند به تجمع بیشتر پروتئین مرتبط با آلزایمر در مغز بیانجامد. در مغز افراد مبتلا به آلزایمر، تودههای چسبناکی از پروتئین بتا-آملوئید دیده میشود که هنوز نقش آن در ایجاد این شرایط شناخته نشده است. ممکن است این پروتئین به عنوان عامل دخیل در بروز بیماری باشد یا این که در پاسخ به بیماری، پلاکهای پروتئینی مذکور شکل میگیرد.
حال محققان دریافتهاند یک شب خواب نامناسب، اثر قابل توجهی بر سطح بتا-آملوئید مغز دارد. احسان شکری کجوری از مؤسسات ملی سلامت مریلند و همکارانش با اندازهگیری بتا-آملوئید مغز ۲۰ فرد داوطلب با استفاده از ردیاب رایوداکتیو طی دو شب متوجه این موضوع شدند.
در یکی از شبها شرکتکنندگان میتوانستند خواب آرام داشته باشند اما در شب بعدی، این امکان وجود نداشت. وقتی اسکنها مقایسه شد، تیم تحقیقاتی دریافت با محدود شدن خواب به میزان تقریبی ۵ ساعت، بتا-آملوئید در دو ناحیهی مغز افزایش مییابد؛ دو ناحیهای که آسیبپذیریشان در بیماری آلزایمر از مدتها پیش شناخته شده است. این مناطق عبارت بود از هیپوکامپ که در فرآیند حافظه حائز اهمیت میباشد و تالاموس که به انتقال سیگنالها در مغز و تنظیم خواب و هوشیاری کمک میکند.
مقالهی مرتبط: درمان آلزایمر با امواج مغزی
محافظت از مغز
خواب در فرآیند پاکسازی مواد زاید از مغز، امری مهم تلقی میشود. همین موضوع چرایی افزایش بتا-آملوئید در مغز افراد پس از یک خواب بد شبانه را توضیح میدهد. ارتباط خواب نامناسب و آلزایمر از مدتها پیش شناخته شده است. افراد مبتلا اغلب خواب ناآرام داشته و حتی ممکن است از چندین سال قبل از بروز علائم این نوع خواب را مکرراً تجربه کنند.
شواهد زیادی مبنی بر ارتباط خواب ناآرام و بیماری آلزایمر وجود دارد؛ اما تعیین دقیق علت و معلول کار دشواری است. آیا اختلالات خواب منجر به آلزایمر میشوند یا برعکس؟
David Reynolds از مرکز تحقیقات آلزایمر انگستان