ارتباط گیاهان با یکدیگر از طریق ریشه میسر است. بر اساس نتایج یک مطالعۀ جدید، گیاهان نیز روشهای خاص خود را برای صحبت کردن با یکدیگر دارند.
این مطالعه دریافت که گیاهانی که در محیطهای انبوه رشد میکنند، با ترشح انواعی از ترکیبات شیمیایی به درون خاک، سایر گیاهان را نیز به رشد کردن تحریک میکنند. به نظر میرسد گیاهان با انجام دادن این کار سعی میکنند از تنهایی فرار کنند.
مقاله مرتبط: آیا گیاهان میتوانند فکر کنند؟
ما انسانها اگر با همسایۀ خود مشکلی داشته باشیم، میتوانیم به جای دیگر نقل مکان کنیم. ولی گیاهان از این امکان برخوردار نیستند. آنها این مسئله را پذیرفتهاند و به همین جهت، سعی میکنند با ارسال پیامهایی از موقعیتهای رقابتی دوری کنند و طی زمانی که در اختیار دارند برای رقابتهای آینده آماده شوند.
پژوهشگران قبلاً نشان داده بودند که برخورد برگهای یک گیاه معین به برگ همسایگان خود باعث میشود گیاه استراتژی رشدش را تغییر دهد. میدانیم که حالتی موسوم به کمرویی تاج (crown shyness) در درختان بالغ مشاهده میشود، به طوری که اگر شاخ و برگ درخت به شاخههای مجاور برخورد کند، رشد خود را کاهش میکند. برخی هم روش تهاجمیتری را پیش میگیرند، به طوری که با جلوگیری از رشد ریشه و صرف منابع بیشتر روی ساقه و برگ، سعی میکنند گسترش بیشتری روی سطح زمین داشته باشند.
جدیدترین مطالعهای که در این زمینه صورت گرفته، حاکی از آن است که این اقدامات محافظتی صرفاً به کمک نشانههای مکانیکی پیش برده نمیشود، بلکه پیامهای شیمیایی نیز در شکلدهی به آن نقش دارد.
مطالعۀ مذکور روی جوانههای ذرت انجام شده است. این گیاه در محیطهای پرتنش رشد خود را افزایش میدهد. پژوهشگران در این مطالعه با استفاده از یک برس آرایشی، برگهای ظریف جوانه ذرت را هر روز به مدت یک دقیقه تحریک نمودند.
مقاله مرتبط: جوانههای ریز؛ بیماریهای درشت!
آنها در ادامه گیاه جوان را در داخل محلول رشد قرار دادند و مشاهده نمودند که گیاه تمایل بیشتری به افزایش دادن تعداد برگهای خود دارد و منابع را صرف گسترش ریشهاش نمیکند. این در حالی است که چنین الگویی در گیاهانی که برگهایشان مورد لمس قرار نگرفته بود، مشاهده نمیشد.
این حقیقت که گیاهان با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند در ابتدا برای جامعۀ علمی غیرمنطقی به نظر میرسید. در دهۀ ۱۹۸۰ این ایده مطرح شد که درختان در صورت قطع شدن درختان مجاور، نوعی موج به نام موج W منتشر میکنند. با این حال، شواهد روزافزون حاکی از آن است که گیاهان پیوسته در حال ارسال و دریافت پیام از یکدیگر هستند. در کنار رفتارهای تهاجمی و انفعالپذیر (کم رویی تاج)، گیاهان با استفاده از نخینههای قارچی که ریشهها را به هم اتصال میدهد، یکدیگر را از خطر تهاجم شتهها آگاه میسازند.