تابهحال هزار بار این حرف را شنیدهاید. شما باید هر روز کرم ضدآفتاب بزنید؛ هر روز، در تمام طول روز، هوا ابری باشد یا آفتابی. وقتی که به کوهنوردی، پیکنیک یا کنار دریا میروید هم که دیگر جای بحثی وجود ندارد!
زمانی که رانندگی میکنید چطور؟ یا وقتی که پیاده سر کار میروید یا در حیاط خلوتتان میانوعده میخورید؟
استفاده نکردن از ضدآفتاب در چند ماه یا حتی چند سال، معمولا اثرات خاصی ندارد ولی مطمئن باشید نور خورشید بالاخره با زیاد کردن چین و چروک صورت، تغییر رنگ پوست یا مشکلات دیگر، آسیبش را به شما خواهد زد.
عادت روزانه
بهترین روش برای داشتن پوستی جوان این است که از کرم ضدآفتاب استفاده کنید. هر روز! این موضوع چیزی نیست که شما آن را برای اولین بار بشنوید. ما در اینجا فقط سعی میکنیم دلیل اهمیت این موضوع را دوباره برایتان بیان کنیم.
برای این کار ما کمی تحقیق کردیم تا دقیقا بفهمیم وقتی یک روز کرم ضدآفتاب نمیزنید، چه اتفاقاتی روی پوستتان میافتد.
خب، این اتفاقات، تا حدودی ترسناک هستند!
۱. افرادی که از سرطان پوست رنج میبرند، بیشتر از مبتلایان به سایر سرطانها هستند. سرطان پوست رایجترین سرطان در ایالات متحدهی آمریکاست. طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، در سال ۲۰۱۱، حدود ۶۵۵۰۰ نفر مبتلا به سرطان پوست تشخیص داده شده و ۹ هزار نفر نیز بخاطر آن جانشان را از دست دادهاند.
آیا میدانید با استفاده کردن از کرم ضدآفتاب میتوانید خطر ابتلا به ملانوما (خطرناکترین نوع سرطان پوست) را نصف کنید؟
طبق مطالعهای که در سال ۲۰۱۱ در استرالیا انجام شده، افراد بین ۲۵ تا ۷۵ ساله که بطور مرتب و روزانه از ضدآفتاب استفاده میکردند، نسبت به کسانی که فقط گاهی اوقات از آن استفاده میکردند، ۵۰ درصد احتمال کمتری داشت که ۱۰ سال بعد به ملانوما مبتلا شوند.
علاوه بر این، استفاده از ضدآفتاب، احتمال ابتلا به تومورهای مهاجمی که زیر پوست ایجاد میشوند را حدود ۷۳ درصد کمتر میکند.
۲. اگر موهایتان قرمز است، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان قرار دارید. این موضوع فقط بخاطر پوست بور یا نازکتان نیست. دانشمندان قبلا فکر میکردند افراد مو قرمز بخاطر پوست نازک و بورشان بیشتر در معرض ابتلا به سرطان قرار دارند. اما مطالعات اخیر نشان داده است اتفاقی که در این افراد میافتد، خیلی خطرناکتر است.
برای مثال در سال ۲۰۱۳ فهمیدند جهش در ژن MC1R، که موی قرمز و پوست روشن ایجاد میکند، یک مسیر مهم ایجادکنندهی سرطان را نیز فعال میکند. به عبارت سادهتر، زمانی که این ژن خاص در معرض تابش UV قرار میگیرد، مسیر خاصی را فعالتر میکند که میتواند به سرطان بینجامد. در افرادی که موی قرمز ندارند، ژن MC1R به سرکوب تومورها کمک میکند. ولی در افراد مو قرمز، که ژن MC1R جهشیافته دارند، ژن موردنظر فاقد توانایی حفاظتی گفتهشده است و سلولها دربرابر تغییراتی که ممکن است به سرطان منجر شود، تا حدودی بیدفاع هستند. محققان برآورد کردهاند مو قرمزها نسبت به سایر افراد، ۱۰ تا ۱۰۰ برابر احتمال بیشتری برای ابتلا به ملانوما دارند.
۳. نور خورشید حتی در طول ساعات شب نیز به آسیب زدن به پوست ادامه میدهد! شاید فکر کنید همین که از زیر نور آفتاب خارج شوید، پوستتان در امان خواهد بود. ولی ما الان، میدانیم که این طور نیست. درست است، وقتی اشعهی UV مستقیما به پوست برخورد میکند، به آن آسیب میزند؛ اما مطالعهای در سال ۲۰۱۵ نشان داده است که بیشترین میزان آسیب، بعد از قرار گرفتن در معرض آفتاب رخ میدهد!
محققان برای آزمایش، سلولهای پوستی انسان را در معرض اشعهی UV قرار دادند. سلولهای پوستی انسان، ملانوسیت نام دارند. آنها مشاهده کردند که UV به محض برخورد با پوست، میتواند DNA آن را تخریب کند. اما نکتهی مهم اینجاست که حتی چند ساعت پس از برخورد با UV و در تاریکی نیز، ملانوسیتها باز هم در حال آسیب دیدن بودند. محققان با کمی تلاش بیشتر دریافتند که اشعهی UV میتواند دو آنزیم خاص را در پوست فعال کند. این دو آنزیم خاص، ملانین را در سلولهای پوستی تحریک میکنند. ملانین ترکیبی است که رنگدانههای پوستی و رنگ پوست را ایجاد میکند. این ‘انرژیِ‘ تحریک ملانین، در تاریکی به DNA سلول منتقل شده و همان آسیبی را ایجاد میکند که اشعه در معرض خورشید و در برابر نور ایجاد کرده بود.
هرچند هنوز این حرف کاملا اثبات نشده است ولی دانشمندان برای کاهش اثرات پس از مواجهه با آفتاب نیز راهحلی را پیشنهاد دادهاند: پس از مواجهه با آفتاب هم میتوانید کرم ضدآفتاب بزنید.
پس یادتان باشد، حتی اگر فراموش کردید قبل از بیرون رفتن کرم ضدآفتاب بزنید، هر وقت یادتان افتاد این کار را انجام دهید؛ هیچوقت برای اینکه جلوی ضرر بیشتر را بگیرید دیر نیست.
۴. فقط دو روز قرار گرفتن در معرض اشعهی UV به پوست در سطح مولکولی آسیب میزند. این آسیب به شل شدن پوست و چروک شدن آن میانجامد. اکثر ما فکر میکنیم “فقط امروز، بدون ضدآفتاب بیرون میروم” اشکالی برای پوست ایجاد نمیکند. اما دانشمندان میگویند اینطور نیست.
محققان در سال ۲۰۱۴ نشان دادند نوع خاصی از امواج UV، که ما هر روز در معرض آن هستیم، میتواند برای سلولهای پوستی بسیار خطرناک باشد. برای آزمایش، محققان امواج UVA1 خالص را در مقادیر کم بر نمونههای پوستی داوطلبان انسانی تاباندند. UVA1 بیشترین بخش امواج UV اطراف ما را تشکیل میدهد. این امواج تابیده شده، امواج UV ناشی از نور شدید آفتاب به مدت دو ساعت را شبیهسازی کردند.
روز بعد آنها، بخشهای کوچکی از نمونهها را برداشتند تا آنها را آنالیز کنند. سپس آزمایش را سه بار دیگر نیز روی شرکتکنندهها تکرار کردند. نتایج نشان داد پس از فقط دو بار در معرض اشعه قرار گرفتن، امواج UVA1 باعث ایجاد مولکولهایی در سلولهای پوستی میشوند که کلاژن را تجزیه میکنند. کلاژن یکی از پروتئینهای پوستی که پوست را محکم، صاف و جوان نگه میدارد.
در معرض اشعه، پوست کمی تیرهتر میشود ولی این تیره شدن، خیلی به حفاظت پوست در برابر مولکول تخریبکنندهی کلاژن کمکی نمیکند.
یادتان باشد امواج UVA حتی در روزهای ابری هم به زمین میرسند و برای پوست بسیار آسیبزا هستند.
۵. استفادهی مداوم از کرم ضدآفتاب، از چین و چروک و لکههای تیره هم جلوگیری میکند. چه کسی دلش نمیخواهد چین و چروک نداشته باشد؟ خیلی از ماها در استفاده از کرمهای ضدچروک افراط میکنیم ولی باید به خاطر داشته باشیم استفاده از این کرمها بدون استفاده از کرمهای ضدآفتاب کار بیهودهای است.
اگر قبلا از فواید کرمهای ضدآفتاب مطمئن نبودید، ما الان برای شما دلیل محکمی آوردهایم. طی یکی از مطالعاتی که در سال ۲۰۱۳ انجام شده، محققان مسن شدن پوست را در ۹۰۰ زن و مرد استرالیایی بررسی کردند.
افرادی که به طور روزانه از کرم ضدآفتاب (با SPF پانزده یا بالاتر) روی صورت، گردن، بازوها و دستهایشان استفاده میکردند، پس از ۴ و نیم سال، نسبت به کسانی که از این کرمها استفاده نمیکردند، چین و چروک و لکههای تیره ی پوستی کمتری داشتند، حتی اگر مسنتر بودند. روند پیر شدن پوست نیز در کسانی که بطور روزانه و مرتب از ضدآفتاب استفاده میکردند، ۲۴ درصد آهستهتر از کسانی بود که بصورت نامرتب از ضدآفتاب استفاده کرده یا اصلا استفاده نمیکردند. دکتر Adele Green در نهایت دربارهی این کرمها گفته است:
ما اکنون میدانیم در برابر سرطان پوست با استفاده از کرمهای ضدآفتاب، مزیت دیگری نیز دارد و آن، کمک به جوان ماندن و جوان به نظر رسیدن پوست است.