نوروترنسمیتر سروتونین (serotonin) نقش بسیار مهمی در کنترل و تنظیم حالات و روحیات انسان دارد و علاوه بر آن این نوروترنسمیتر باعث تنظیم سایر عملکردها از قبیل خواب و نیازهای جنسی نیز میشود.
محققان طی تحقیقات جدید نقش دیگری برای این نوروترنسمیتر کشف کردند؛ افزایش سرعت یادگیری!
با اینکه میزان متفاوتی از سروتونین با مشکلات روانی انسان مانند افسردگی ارتباط دارد اما ما همچنان اطلاعات زیادی دربارهی تمامی نقشهای این نوروترنسمیتر نداریم.
تحقیقات انجام شده در گذشته این نوروترنسمیتر را مرتبط با حافظه و نوروپلاستی و یا توانایی مغز برای تطبیق دادن خود با زندگی فرد دانست تا مغز بتواند در هر لحظه از زندگی سلامت و عملکردهای لازم برای بدن فرد را مهیا کند.
همانطور که اشاره شد محققان طی تحقیق جدیدی که انجام دادند متوجه شدند که سروتونین موجب افزایش سرعت یادگیری میشود. اولین آزمایش در این مورد بر روی موشها انجام گرفت و مشاهده شد که موشها با واسطهی سروتونین خیلی سریع توانستند خود را با شرایط موجود در محیط سازگار کنند بنابراین از این طریق محققان به رابطهی بین سروتونین و افزایش سرعت یادگیری پی بردند.
زاکاری مینن میگوید:
هنگامی که نورونهای ترشح کنندهی سروتونین به صورت غیرطبیعی مانند استفاده از نور، فعال میشوند به موشها کمک میکنند تا سریعتر خود را با شرایط نامطلوب سازگار کنند.
دو راهکار برای یادگیری:
با کشف رابطهی سروتونین با سرعت یادگیری، محققان دست به آزمایش دیگری برای تحقق این رابطه زدند که در آن هدف پیدا کردن آب توسط موشها بود.
در این آزمایش موشها داخل محفظهای قرار گرفتند که در سمت راست و چپشان دکمهای برای توزیع و ریختن آب قرار داشت و با فشار دادن هرکدام ممکن بود آب ریخته شود و یا هیچ اتفاقی نیفتد.
موشها برای دستیابی به آب، راههای مختلفی را امتحان کرده و طبق خطاها و اشتباهات خود یادگرفتند که در چه شرایطی میتوانند آب را بدست آورند. محققان در طی این تحقیق به مدت طول کشیده برای بدست آوردن آب دقت کردند.
در بعضی از مواقع موشی بلافاصله بعد از شکست، دوباره تلاش کرده و موش دیگری بین تلاش اول و دومش مدت طولانی استراحت میکرد. محققان همچنین مشاهده کردند که موشها تمایل به استراحت بیشتر در بین تلاشهایشان در آغاز و پایان آزمایش داشتند که این مشاهده محققان را به بررسی بیشتر دعوت کرد.
محققان متوجه شدند که در ابتدای آزمایش موشها سردرگم و بازیگوش بوده و علاقهای به انجام آزمایش ندارند و امیدوارند که از محفظه خارج شوند. بنا به نظر محققان در پایان آزمایش موشها انگیزهی خود را برای دستیابی به آب از دست میدهند که ممکن است به دلیل سیرشدن موشها باشد.
با انجام این آزمایش و بدست آوردن نتایج مختلف، محققان به رابطهی سروتونین با سرعت یادگیری پی بردند.
مقالهی مرتبط:سندرم سروتونین
حافظهی کاری در مقابل حافظهی طولانی مدت:
با بررسی نتایج آزمایش محققان به این نتیجه رسیدند که موشها روش کار خود را طبق نتایج بدست آمده انتخاب میکنند. هنگامی که موش با انجام یک راه به آب میرسد، در مرحلهی بعد بازهم همان راه را امتحان میکند و اگر در مرحلهی اول با راه انتخاب شده به آب نرسد سعی میکند تا راه حل خود را تغییر دهد. این استراتژی را ” win-stay-lose-switch” مینامند.
محققان متوجه شدند که موشهایی که در بین دو تلاششان استراحت طولانیتری میکنند، راهکار بعدیشان را بر اساس تجربههای گذشتهی خود انتخاب میکنند.
منظور کلی از این نتایج این است که موشهای مورد نظر که در ابتدا گفته شد بیشتر تمایل دارند که از حافظهی کاری خود یا نوعی حافظهی کوتاه مدت استفاده کنند که استفاده از این نوع حافظه به آنها اجازهی تصمیم گیری فوری را می‌دهد.اما در مورد دوم موشها تمایل به استفاده از حافظهی بلند مدت خود را داشته که به وسیلهی آن به تجربیات و اطلاعات بدست آمده در گذشته دست مییابند.
سروتونین باعث افزایش میزان یادگیری میشود:
با استفاده از روش اپتوژنتیک – روشی که در آن مولکولها را در سلولهای زنده توسط نور تحریک میکنند- محققان سلولهای ترشحکنندهی سروتونین را تحریک کردند تا میزان لازم برای تاثیر گذاری این نوروترنسمیتر را بر رفتار و عملکرد بسنجند.
هنگامی که محققان نتایج بدست آمده را بررسی کرده و رابطهی آنها را با میزان استراحت طولانی موشها در آزمایش قبل سنجیدند به این نتیجه رسیدند که هرچه میزان سروتونین بالا باشد قدرت یادگیری موشها از تجربیات گذشته افزایش مییابد.
در بیشتر نتایج آزمایش، موشها تصمیم خود را سریع گرفته و از استراتژی win-stay-lose-switch استفاده کردند اما در تعداد کمی از آنها این استراتژی علت مناسبی برای طرز رفتار موش نبود که محققان متوجه شدند موشها در این نتایج از سیستم کم سرعت که به آن اشاره شد استفاده میکنند. سروتونین بر روی تصمیمات گرفته شده از این سیستم کم سرعت موثر است.
ارتباط بین روحیات و رفتار:
محققان همچنین معتقدند که نتایج بدست آمده علت تاثیر بیشتر استفاده از داروی محرک افزایش سروتونین( SSRIs) همراه با درمان رفتار شناختی( CBT) را توجیه میکند.
هنگامی که داروی محرک ترشح سروتونین با اعلام عدم تعادل شیمیایی در مغز مقابله میکند، سی بی تی مجبور است که پاسخ های واکنشی را برای بهبود علائم افسردگی تغییر دهد.
در کل نتایج تحقیق ثابت کرد که سروتونین باعث افزایش انعطاف مغز شده و بنابراین سرعت یادگیری افزایش مییابد.
