فیزیک‌دانی که خود بارها تبعیض و نژادپرستی را تقبیح کرده است، از چینی‌ها با عنوان “افرادی ماهر، پلید و کند ذهن” یاد کرده است.
انتشار نوشته‌های شخصی آلبرت انیشتین، دیدگاه‌های نژادپرستانه‌ی او در مورد خارجی‌هایی که وی در سفرهایش ملاقات کرده است را آشکار ساخته است.
این فیزیک‌دان مشهور، در نوشته‌های شخصی‌اش از چینی‌ها با عناوین “افراد ماهر و زبردست ولی پلید و کند ذهن” یاد کرده است.
انیشتین فقط یک دانشمند نبود، او یک طرفدار حقوق بشر نیز بود و از جایگاهش برای تقبیح و مبارزه با تبعیض علیه آفریقایی-آمریکایی‌ها استفاده می‌کرد. وی در یکی از مشهورترین اظهار نظرهایش، نژادپرستی را “بیماری سفیدپوست‌ها” نامیده است.
انیشتین بین اکتبر ۱۹۲۲ و مارس ۱۹۲۳ به کشورهای چین، سنگاپور، هنگ‌کنگ، ژاپن، فلسطین و اسپانیا سفر کرده و در این سفر خاطرات روزانه‌اش را نوشته بود. این نوشته‌های شخصی، مدتی پیش توسط Princeton University Press منتشر شده است.
گفته می‌شود این نوشته‌ها قالب فکری انیشتین درباره‌ی افراد ملیت‌های مختلف آشکار کرده و سوالاتی را نیز درباره‌ی نظر او در مورد نژاد برانگیخته است.
این دانشمند که برنده‌ی جایزه‌ی نوبل نیز هست، از یک طرف، چینی‌ها را “ملتی عجیب و غریب و گله‌مانند” نامیده که “بی‌اراده و بیشتر شبیه آدم‌های ماشینی هستند” و سپس افزوده است “حتی کودکان آن‌ها نیز سست و بی‌اراده هستند.”
انیشتین در ادامه، پس از نوشتن درباره‌ی “فراوانی زاد و ولد” و “باروری” چینی‌ها، اینگونه ادامه داده است:
“واقعا حیف خواهد بود اگر این چینی‌ها جای بقیه‌ی نژادها را بگیرند. برای امثال ما، حتی فکر این موضوع هم، مایه‌ی افسردگی خواهد بود.”
از طرف دیگ، انیشتین در نوشته‌هایش، “شرقی‌های کثیف شبیه دزد” را توصیف می‌کند که در پورت سعید مصر به کشتی او وارد شده‌اند. وی این افراد را اینگونه توصیف کرده است:
“در بندر، دسته‌های بزرگی از شرقی‌هایی که فریاد زده و دست‌هایشان را تکان می‌دادند، به کشتی ما هجوم آوردند. مثل اینکه از جهنم آزاد شده باشند.”
Ze’ev Rosenkranz، ویرایشگر و تنظیم‌کننده‌ی نوشته‌های انیشتین برای انتشار، در گفتگو با The Guardian گفته است:
احتمالا ما نظرات ناخوشایند بسیاری را دریافت خواهیم کرد؛ مخصوصا درباره‌ی اظهارات انیشتین درباره‌ی چین. این اظهارات به نوعی با وجهه‌ی عمومی و انسان‌دوستانه‌ی انیشتین در تضاد هستند. خواندن این اظهاراتِ جدیدا منتشرشده و مقایسه‌ی آن‌ها با اظهارات قبلی انیشتین، بسیار شوکه‌کننده خواهد بود.
مطمئنا انیشتین این اظهارات را برای منتشر کردن ننوشته است! به گفته‌ی Rosenkranz این نوشته‌ها، تا حدودی ویژگی‌هایی متناقض را درباره‌ی انیشتین آشکار کرده و گاها حاوی یادداشت‌های دردسرسازی نیز هستند. Rosenkranz در این باره افزوده است:
گاهی با خودم فکر می‌کنم فرد بشردوستی مثل انیشتین چگونه می‌تواند نویسنده‌ی چنین یادداشت‌هایی باشد.
ظاهرا به نظر می‌رسد انیشتین نیز تا حدودی به “خطر نژاد زرد” (The Yellow Peril) معتقد بوده و آن را نوعی تهدید به حساب می‌آورده است. “خطر نژاد زرد” اشاره به دیدگاه نژادپرستانه و استعمارگرانه دارد که معتقد است مردم شرق آسیا تهدیدی برای جهان غرب هستند.
Chanda Prescod-Weinstein نویسنده و کیهان‌شناس گفته است دیدگاه‌های نژادپرستانه انیشتین شوکه‌کننده و ناامیدکننده است. وی افزوده است:
من با خواندن این اظهارات هم تعجب کردم و هم تعجب نکردم! پیشرفت علمی به معنی پیشرفت در سایر زمینه‌ها نظیر اعتقادات اجتماعی نیست. (هر کسی در علم پیشرو باشد، بدین معنی نیست که در زمینه‌های اجتماعی نیز پیشرو است.) گاهی اوقات موفقیت علمی نژادپرستی را با خود همراه می‌آورد.
انیشتین کمی پس از دریافت نوبل فیزیک در سال ۱۹۲۱، برای یک سخنرانی به ژاپن دعوت شده و به آسیا سفر کرده بود. علی‌رغم تعصباتی که انیشتین درباره‌ی چینی‌ها داشت، درباره‌ی ژاپنی‌ها دیدگاه مثبتی داشته و آن‌ها را اینگونه تحسین می‌کند: “افرادی تلاش‌گر، نجیب و در کل جذاب.“
نوشته‌های شخصی انیشتین، قبلا فقط به صورت محدود و به زبان آلمانی منتشر شده بودند. به گفته‌ی Rosenkranz هدف از انتشار چنین نوشته‌هایی، سلیقه‌ی شخصی یا سرگرمی نیست، می‌خواهیم بدانیم چه چیزی باعث می‌شود چنین افرادی به یک سلبریتی تبدیل شوند.
چنین یادداشت‌هایی به ما کمک می‌کنند تا بفهمیم چه تفاوت‌های عمیقی بین تصویر عمومی یک فرد با شخصیت واقعی او وجود دارد.
