انتشار این مقاله


سنگ کره از کوادریلیون‌ها تن الماس ساخته شده است!

ولی حیف که هرگز به آن دست پیدا نخواهیم کرد.

بر اساس نتایج یک مطالعه‎ی جدید، مخزن بسیار عظیمی از الماس در سنگ کره (lithosphere) قرار دارد. با این که ما احتمالاً هرگز قادر به استخراج نمودن این الماس‌ها نخواهیم بود، ولی آگاهی از این مسئله درک ما را نسبت به سیاره‌ی خود و ترکیبات سازنده‌ی آن ارتقا خواهد داد.

شناسایی ترکیبات حاضر در زیر سطح زمین طبیعتاً از طریق چشم ممکن نیست. چنین کاری اغلب با استفاده از ارسال امواج صوتی و آنالیز امواج برگشتی انجام می‌شود. برخلاف نور، صوت حتی قادر است از خلال سنگ‌های سخت نیز عبور نماید. به همین جهت، گوش دادن به امواج صوتی بازگشتی از درون سنگ‌ها، کمک فراوانی به آگاهی یافتن از ترکیبات حاضر در اعماق زمین می‌نماید.

معمولاً صوتی که ما راجع به آن صحبت می‌کنیم، در پی وقوع زمین‌لرزه و انفجارهای آتشفشانی آزاد می‌شود. دانشمندان از طریق مطالعه بر روی امواج لرزشی می‌توانند جنس ترکیبات موجود در زیر سطح زمین را تعیین کنند.

به تازگی، گروهی از پژوهشگران مطالعه‌ای بر روی ناهنجاری‌های نامعمولی انجام داده‌اند که در پی عبور امواج لرزشی از ساختارهایی به نام ریشه‌های کراتونی (cratonic roots) ظاهر می‌شود. این ساختارها قدمت بسیار زیادی داشته و شبیه به کوه‌هایی معکوس (قله به طرف داخل زمین) و بسیار متراکمی هستند که در عمق چند صد مایلی در زیر اکثر ورقه‌های تکتونیک واقع شده‌اند. کراتون‌ها بخشی پایدار و بسیار قدیمی از سنگ کره یا لیتوسفر محسوب می‌شوند.

به دلیل تراکم بسیار بالای این ساختارهای سنگی، که تحت عنوان ریشه‌های کراتونی شناخته می‌شوند، امواج صوتی با سرعت بسیار بیش‌تری می‌توانند از درون آن‌ها عبور کنند. ولی بنا به دلایلی، بسیاری از امواج لرزشی عبور یافته از ریشه‌های کراتونی که طی چند دهه‌ی اخیر ثبت شده‌اند، سرعتی فراتر از حد انتظار داشته‌اند.

گروهی از محققین دانشگاه MIT، به سرپرستی اولریک فول (Ulrich Faul)، به این نتیجه رسیده‌اند که شاید وجود موادی خاص در داخل ریشه‌های کراتونی موجب شتاب گرفتن امواج صوتی می‌شود.

پژوهشگران به منظور تعیین ساختار دقیق کراتون‌ها، مجموعه‌ای از شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای را انجام دادند. در این شبیه‌سازی‌ها از سنگ‌هایی فرضی با جنس‌های متفاوت استفاده شد. در میان چندین مورد از شبیه‌سازی‌های صورت گرفته، فقط یک مورد بود که با داده‌های از پیش گردآوری شده تطابق داشت. در این شبیه‌سازی به‌خصوص، یک الی دو درصد از سنگ‌های سازنده‌ی ریشه‌های کراتونی را الماس تشکیل می‌داد.

یافته‌ی فوق از اهمیت به‌سزایی برخوردار است، چرا که کراتون‌ها بخش بسیار وسیعی از سنگ کره را تشکیل می‌دهند. حتی اگر دو درصد جرم کراتون از الماس ساخته شده باشد، در آن صورت می‌توان گفت که ما کوادریلیون‌ها تن الماس در سیاره‌ی خود داریم که امکان دسترسی به آن فراهم نیست. یک کوادریلیون برابر با یک میلیون میلیارد (۱۵ صفر) است. متأسفانه باید بگوییم که ریشه‌های کراتونی صدها مایل در زیر سطح زمین واقع شده‌اند، که دست‌یابی به آن، حداقل تا زمانی که عمر ما به دنیاست، امکان‌پذیر نخواهد بود.

میلاد شیرولیلو


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید