شما هم ممکن است بتوانید ملیت افراد را از روی چیزی که به آن میخندند تشخیص دهید، اما شناخت این مورد از طریق نوع خنده بسیار دشوارتر است. نروژیها به سوئدیها میخندند. سوئدیها هم به نروژیها میخندند. فرانسویها به جری لوئیس میخندند. ما هم این روزها باید به هر چیزی که دم دست است بخندیم تا بتوانیم از رختخواب بلند شویم.
اما شما اولین کسی نیستید که فکر کنید خنده افراد آنها را لو میدهد. دیسا ساوتر (Disa Sauter)، استاد روانشناسی اجتماعی از دانشگاه آمستردام، آزمونی طراحی کرده و به کمک آن مطالعهای بر روی همین موضوع ترتیب داده است. او در این مطالعه، از ۸۰۰ شرکتکننده خواست که به صدای خنده افرادی با ۶ پسزمینۀ فرهنگی مختلف – هلندی، فرانسوی، انگلیسی، آمریکایی، ژاپنی و اقلیتی از نامیبیا به نام هیمبا (Himba)، گوش کرده و سعی نمایند صدای قهقهۀ فرد را به ملیت وی ارتباط دهند. ساوتر میگوید:
ما متوجه شدیم که مردم عملکرد بسیاری بدی در این مورد دارند.
در یک مطالعهی کوچکتر که توسط ساوتر انجام شد، مشاهده گردید که حتی خود هلندیها هم نمیتوانند خنده هلندیهای دیگر را تشخیص دهند. پژوهش در حوزۀ خنده، کم سن و سالتر از آن چیزی است که ممکن است به نظر بیاید. ما همه میدانیم، اما شاید خیلی به آن فکر نمیکنیم، که اساساً خنده بر دو نوع است:
- خنده خودبخودی: یا همان خنده حقیقی که در پی شنیدن یک لطیفۀ بسیار بامزه یا قلقلک داده شدن انجام میشود.
- خنده ارادی: یا همان خنده تصنعی و صدقهوار که از روی تملق به رئیسمان تحویل میدهیم.
خنده حقیقی از سیستم آوایی هیجانی (emotional vocal system) ریشه میگیرد، در حالی که خنده ارادی به کمک بخشی از مغز انجام میشود که در صحبت کردن نقش دارد.
مقاله مرتبط: علت علمی مسری بودن خنده چیست؟
حال شاید رئیسمان وانمود کند تفاوت بین این دو نوع خنده را متوجه نیست، اما مغز وی حتماً این تفاوت را تشخیص میدهد. نادین لاوان (Nadine Lavan)، پژوهشگر علوم عصبی از دانشگاه لندن بریتانیا، مطالعهای را با موضوع تشخیص تفاوت بین دو نوع خنده ترتیب داد. او دریافت که هر کدام از این دو نوع خنده، شبکه عصبی مجزایی را فعال میکند. لاوان در این باره میگوید:
با آن که شرکتکنندگان از تصنعی بودن خندهای که به آن گوش میکردند آگاهی نداشتند، اما با این حال، مغز آنها تشخیص میداد که این لبخند کمی غریبه است.
با توجه به این مورد که خنده ارادی یا تصنعی با گفتار ارتباط دارد – و احتمالاً به میزان بیشتری از عوامل فرهنگی تأثیر میپذیرد – آیا میتوان ملیت افراد را از روی خنده مصنوعی آنها تشخیص داد؟ متأسفانه باید بگوییم خیر! حتی تأثیر پذیرفتن از عوامل فرهنگی نیز نمیتواند کمک چندانی به تشخیص دادن ملیت فرد در حال خنده نماید. و اگر فردی قادر به انجام آن باشد، باید به احترام وی از جایمان بلند شویم.