بیاعتنایی جهان پیرامون، که کیتس و فلوبر و دیگر مردان هنرمند به سختی قادر به تحمل آن بودند، در مورد نویسندهی زن دیگر بیاعتنایی نبود، خصومت و عناد بود. دنیا به او همچون مردان نمیگفت اگر میخواهی بنویس، برای من فرقی نمیکند. بلکه با قهقهه میپرسید : «میخواهی بنویسی؟ نوشته تو به چه دردی میخورد؟»
ویرجینیا وولف از تاثیرگذارترینهای ادبیات است. وقتی برای اولین بار لیست ۱۰۰۱ کتابی که قبل از مرگ باید خوانده شوند تنظیم شد، ۹ کتاب از وولف در لیست وجود داشت.
وولف در انگلستان، در خانوادهای کاملا پدرسالار متولد شده بود، خانوادهای که به تمام کلیشههای جنسیتی عهد ویکتوریا باور داشت. وولف با این که نمیتوانست به مدرسه برود، در خانه تحصیل کرد و بعدها به لطف کتابخانهی شخصی پدرش –لسلی استیون، منتقد و مورخ- توانست به مطالعات خود ادامه دهد. هرچند که انتظار خانواده از ویرجینا این بود که مثل تمام دختران نجیبزاده و شریف یک ازدواج حساب شده و مناسب داشته باشد و همسری و مادری کند.
واز آنجایی که ما حالا “خانم دالووی” و “اتاقی از آن خود” را داریم که ورق بزنیم، میتوانید حدس بزنید که وولف چقدر به سنت خانوادگی وفادار ماند.
زمانی که ویرجینیا وولف “اتاقی از آن خود” را نوشت فمینیسم جنبشی نوپا و مفهومی جدید بود.
مقاله مرتبط: داستانهای ناگفته: مبارز واقعی عدالت اجتماعی
سال ۱۹۲۸ از وولف برای ایراد سخنرانی دربارهی “زن و داستان” در کالجهای نیوهام و گرتن دعوت شد. متن سخنرانیها موجود نیست، اما از گزارشهای دانشجویان این طور بر میآید که نطفهی “اتاقی از آن خود” در همین سخرانیها بسته شده. وولف تا پایان همان سال مقالهای تحت همین عنوان “زن و داستان” مینویسد و به چاپ میرساند. بعد، سه ماه دیگر هم وقت صرف تصحیح این نوشتهها میکند و عنوان آن را به “اتاقی از آن خود” برمیگرداند.
وولف در این کتاب دست روی سوال حساسی میگذارد: چرا به تعداد نویسنده و شاعران مرد، نویسنده و شاعر زن مطرح نداریم؟
و ذهن دغدغهمندش را آزاد میگذارد که مسئله را کنکاش کند. سبک سیال و روان و داستانگونهی وولف برای دست و پنجه نرم کردن با واقعیتی که در پی آن است، عالی عمل می کند. برای وولف مرز چندانی بین داستان و واقعیت وجود ندارد(شاید برای هیچ نویسندهی بزرگی وجود ندارد). به آسانی از طریق داستان با واقعیت رودررو میشود، واقعیت دست نیافتی را رام، و تفسیر میکند. و در نهایت نتیجهگیری موجزی میکند:
برای سرودن شعر و نوشتن داستان لازم است پانصد پوند در سال و اتاقی از آن خود داشته باشید.
حتی جایی از کتاب وولف برای روشن کردن موقعیت زن نویسنده در عصر ویکتوریایی مثالی میزند که مشهور است. برای شکسپیر خواهری به نام جودیت تصور میکند. و ما را با سرنوشت دختری که استعدادی برابر با شکسپیر دارد، در خانوادهای مثل خانوادهی شکسپیر به دنیا آمده و همان فکر خلاق و دغدغهمند را دارد (موازی با ویلیام شکسپیری که پسر است) آشنا میکند.
کتاب اتاقی از آن خود را میتوانید برای آشنا شدن با نقد فمینیستی در ادبیات بخوانید. میتوانید محض خاطر ویرجینیا وولف بودن نویسندهاش بخوانید(کلاس دارد). میتوانید بخوانیدش چون راحت خوانده میشود و کم حجم است. یا هم بخوانیدش فقط چون خواندنش لذتبخش است.
و بله، خواندنش لذتبخش است. خیلی زیاد.
مشخصات کتاب
نام: اتاقی از آن خود
نویسنده: ویرجینیا وولف
مترجم: صفورا نوربخش
انتشارات نیلوفر
شمارهی کتابشناسی ملی: ۸۲۳۱۲۶۳