تصور کنید در شرف ازدواج هستید؛ اما مادر ۵۵ ساله‌تان بی‌نظم‌تر از آن عمل می‌کند که بتواند در کارهای مراسم عروسی به شما کمک کند؛ داستانی واقعی که در موارد بالینی آلزایمر زودرس به وفور دیده می‌شود. این بیماری در بسیاری از مواقع با بحران میانسالی اشتباه گرفته می‌شود. از این رو، در این مقاله به علائم، نحوه‌ی تشخیص صحیح و درمان الزایمر زودرس پرداخته و در انتها راهکارهایی جهت پیشگیری از آن ارائه می‌کنیم.
آلزایمر زودرس چهره‌ی دیگری از دمانس و زوال عقل است- نه موی سفیدی در کار است و نه چین و چروکی. به نسبت شایع نیز هست. تقریباً ۵ درصد بیماران آلزایمر کمتر از ۶۵ سال سن دارند. به نظر می‌رسد باید در افتراق آلزایمر زودرس و بحران میانسالی دقت کنیم!
در حالی که هر دو نوع آلزایمر زودرس و دیررس پاتولوژی یکسان دارند؛ تفاوت‌های قابل توجهی در نحوه‌ی تجربه‌ی این دو بیماری وجود دارد. چنان که می‌دانیم، پاتولوژی هر دو تجمع غیرطبیعی پروتئین‌هایی به نام آملوئید و تاو در مغز است. بیماران زیر ۶۵ سال، اغلب در رابطه با زبان، پردازش دیداری و سازماندهی و برنامه‌ریزی دچار مشکل می‌شوند. آنها کمتر از کاهش حافظه‌ی کلاسیک شکایت می‌کنند. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهند آلزایمر زودرس سریع‌تر پیشرفت می‌کند.
علائم آلزایمر زودرس چیست؟
- از دست دادن حافظه و فراموشی بیش از حد
- دشواری در حل مسائل یا برنامه‌ریزی
- دشواری در انجام امور روزمره
- دشواری تعیین مکان یا زمان
- از دست دادن بینایی
- فراموش کردن سخنان هنگام مکالمه
- پیدا نکردن جای وسایل خود
- دشواری در تصمیم گیری‌ها
- گریز از کار و رویدادهای اجتماعی
- تغییرات خلق و خوی و شخصیت
چرا آلزایمر زودرس با افسردگی اشتباه گرفته می‌شود؟
روند تشخیص آلزایمر یا سایر دمانس‌ها اغلب طولانی است؛ طوری که با اشتباهات تشخیصی، سردرگمی‌های بسیاری ایجاد می‌شود. تشخیص صحیح برای هر بیماری حائز اهمیت است؛ اما در افراد جوانتر این اهمیت دو چندان می‌شود. این افراد اغلب سر کار رفته و از این رو خطر از دست دادن شغل، آنها را تهدید می‌کند. همچنین ممکن است فرزندان کم سن و سال داشته باشند. زمانی که به سایرین اظهار شکایت از حال خود می‌کنند، معمولاً به آنها گفته می‌شود افسرده بوده یا در حال پشت سر گذاشتن بحران میانسالی هستند. در چنین مواردی، تغییرات شخصیتی بیماری آلزایمر ممکن است با بی‌تفاوتی اشتباه گرفته شده و جر و بحث در روابط را به دنبال داشته باشد.
بسیار اتفاق می‌افتد بیماران جوانتر متوجه تغییرات در فرآیندهای شناختی خود در مراحل بسیار اولیه شوند.آنها ممکن است دشواری در امر برنامه‌ریزی را احساس کنند. حتی انجام وظایف پیچیده یا قرارهای ملاقات را فراموش کنند. اختلال شناختی حین انجام وظایف شغلی نیازمند به دقت و تمرکز بالا یا در هماهنگی تدارکات خانوادگی بسیار مشهودتر است. زمانی که فردی جوان به پزشک مراجعه کرده و چنین تغییرات شناختی را گزارش می‌کند، معمولاً اولین چیزی که به ذهن می‌رسد افسردگی است؛ نه دمانس. تا زمانی که تشخیص درست داده شود، ممکن است تغییرات فکری بیماران به طور نادرست تفسیر شده و باعث اختلافات خانوداگی و اختلاف با دوستان و همکاران گردند.
بیشتر بخوانید: ۱۳ باور غلط درمورد آلزایمر
چرا بیماران آلزایمر زودرس قبل از تشخیص بیماری ممکن است طلاق بگیرند؟
در ابتدا همسر فرد تغییرات شخصیتی را بی‌تفاوتی عنوان می‌کند. این مشکل از عدم افتراق آلزایمر زودرس و بحران میانسالی ناشی می‌شود. ممکن است تغییرات نقش‌ها در میان زوجین رخ دهد. شکی نیست که چنین مشکلی می‌تواند سبب جدایی یا طلاق گردد؛ حتی قبل از این که تشخیص صحیح صورت گرفته و آلزایمر زودرس و بحران میانسالی از هم افتراق داده شوند. اگر فرزندان کم سن و سال وجود داشته باشند، درک تغییر شخصیتی والدشان برای آنها دشوار خواهد بود.
دریافت خدمات برای آلزایمر زودرس نیز می‌تواند چالش‌برانگیز باشد؛ چرا که برنامه‌های کمی برای مراقبت از بیماران مبتلا به آلزایمرِ زیر ۶۵ سال وجود دارند. حمایت از اعضای خانواده‌ها نیز چندان صورت نمی‌گیرد. بر این اساس، نیاز مبرمی به برنامه‌های مخصوص و امکانات مراقبتی برای این بیماران احساس می‌شود.
با این که درمانی برای آلزایمر وجود ندارد، کارآزمایی‌های بالینی متعددی بیماران غیرطبیعی را هدف قرار داده‌اند. داروهای علامتی همچون مهارکننده‌های استیل کولین استراز برای کمک به حافظه در این ارتباط وجود دارند. همجنین می‌توان سبک زندگی سالم همراه با ورزش ایروبیک پیش گرفت. چرا که شواهد نشان می‌دهند این امر می‌تواند نورودژنراسیون یا فرآیند تحلیل عصبی را کندتر کند. هدف از درمان در چنین مواردی، فعال نگه داشتن بیمار از نظر شناختی و کمک به حافظه‌ی مغزی اوست.
آلزایمر زودرس چگونه تشخیص داده می‌شود؟
آزمایش واحدی وجود ندارد که ابتلای شما به آلزایمر زودرس را تأیید کند، اما پزشک‌تان از چند راه می‌تواند بررسی کند که آیا شما به این بیماری مبتلا هستید یا نه.
پزشک پیش از هر چیز، درمورد سابقه پزشکی‌تان و همچنین هرگونه علائمی که در حال حاضر شما را آزار می‌دهد، سؤال خواهد کرد. به‌علاوه شما تست‌هایی انجام خواهید داد که حافظه‌‌تان را بررسی می‌نمایند و نشان می‌دهند که در حل مسائل چگونه عمل می‌کنید.
همچنین ممکن است تحت تست‌های تصویربرداری قرار بگیرید که تغییرات ایجاد شده در مغز شما را بررسی و به رد سایر علل احتمالی علائم شما کمک می‌کنند. این تست‌ها می‌توانند شامل سی‌تی اسکن یا ام آر آی باشند.
درمان آلزایمر زودرس چیست؟
درحال‌حاضر هیچ درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد. گاهی اوقات علائم بیماری آلزایمر می‌توانند تا حدودی با داروهایی که به بهبود حافظه یا کاهش اختلالات خواب کمک می‌کنند، برطرف شوند. داروهایی وجود دارند که می‌توانند به کاهش برخی از علائم آلزایمر زودرس کمک کنند. پزشک شما ممکن است داروهایی را برای کُند کردن روند ضعف حافظه تجویز نماید. این داروها می‌توانند علائم شما را به مدت چند ماه تا چند سال به تأخیر بیندازند یا بهبود بخشند. آنها ممکن است به شما زمان بیشتری برای داشتن زندگی مستقل بدهند. درحال‌حاضر، تحقیقاتی در رابطه با درمان‌های جایگزینِ موجود برای آلزایمر، در حال انجام است.
اگرچه بیماران مبتلا به آلزایمر زودرس در برخی فعالیت‌ها دچار اختلال می‌شوند، فعالیت‌های بسیاری وجود دارند که می‌توانند این بیماران در آنها شرکت کنند. شعار “به کار بکشید یا از دست بدهید” بهترین راهکار ممکن برای حفظ مغز و عملکرد آن در چنین شرایطی است. در واقع بخش مهمی از کنترل بیماری، مثبت اندیش بودن است. به فعالیت‌هایی که همچنان از آنها لذت می‌برید، ادامه دهید. راه‌های مختلفی همچون یوگا یا تنفس عمیق را برای تمدد اعصاب امتحان کنید. سعی کنید سلامتی و تناسب اندام خود را حفظ کنید. به این منظور، غذاهای سالم بخورید و به‌طور منظم ورزش کنید.
چگونه می‌توان از آلزایمر زودرس پیشگیری کرد؟
با انجام کار‌هایی ساده به راحتی می‌توان از آلزایمر زودرس جلوگیری به عمل آورد:
۱. ورزش منظم روزانه
۲. مدیتیشن
۳. استفاده از مواد خوراکی تقویت کننده‌ی مغز؛ از جمله: قهوه، چای سبز، مویز، مغزها، انواع ماهی ها، غلات سبوس‌دار، حبوبات به خصوص لوبیا، روغن زیتون، سبزیجات تازه و …
۴. داشتن مطالعه و آموزش به طور مستمر
آلزایمر زودرس تنها دمانسی نیست که معمولاً جوانان را درگیر می‌کند. دمانس فرونتوتمپورال نیز این افراد را درگیر می‌کند. با این که تفاوت‌هایی در مشاهدات بالینی این دو بیماری وجود دارد؛ اما بسیاری از چالش‌هایی که بیماران با آنها روبرو می‌شوند، در هر دو یکسان است.
تحقیقات بیشتری برای درک بهتر این بیماری نیاز است. ضمن جستجو برای درمان، ما باید نیازهای این قشر از جمعیت را نیز در نظر بگیریم. ما باید خدمات بهتری به این بیماران و خانواده‌هایشان ارائه دهیم. تفاوت آلزایمر زودرس و بحران میانسالی را باید جدی گرفت!
