زمانی که کسی دروغ میگوید، اثر پینوکیو را تجربه میکند. اثر پینوکیو عبارت است از افزایش دمای اطراف بینی و عضلات چشمی در گوشهی داخلی چشم. به علاوه، طبق مطالعهای پیشگام که کاربردهای جدیدی از حرارت سنجی (thermography) را شناساند، زمانی که ما تقلای ذهنی قابل توجهی انجام میدهیم، دمای صورتمان کاهش مییابد و زمانی که اضطراب داریم، دمای صورتمان افزایش مییابد.
حرارت سنجی روشی است بر پایهی دمای بدن که در زمینههای زیادی مانند صنعت عمومی، صنعت ساختمان و پزشکی کاربرد دارد. دوربینهای حرارتی کاربردهای گستردهای دارند؛ مانند: سنجش اتلاف انرژی در ساختمانها و نشان دادن بیماری در حیواناتی نظیر گاو و خوک و بیماری هاری در راکونها. حرارت سنجی در آمریکا در طول جنگ جهانی دوم برای تشخیص دشمن در شب (دید در شب) توسعه دادهشد.
هیجان در زنان و مردان یکسان عمل میکند
Emilio Gómez Milán و Elvira Salazar López (محققان دانشگاه گرانادا)، پیشگامان استفاده از حرارت سنجی در حوزههای روانشناسی بودند و نتایج نو و جالب توجهی به دست آوردند. با استفاده از حرارت سنجی میتوان تحریک جنسی و میل جنسی را تشخیص داد چون با افزایش دمای سینه و اندامهای جنسی همراه است. این مطالعه نشان میدهد که در شرایط فیزیولوژیک، حتی با وجود اینکه زنان ادعا میکنند هیجانزده نشدهاند یا فقط کمی دچار هیجان شدهاند، زنان و مردان به صورت همزمان دچار هیجان میشوند.
دانشمندان یافتهاند که زمانی که یک تقلای ذهنی انجام میگیرد (انجام وظایف دشوار، دروغ گفتن و در باب موضوع خاصی مورد بازجویی قرار گفتن)، دمای صورت تغییر میکند.
زمانی که دربارهی احساساتمان دروغ میگوییم، دمای اطراف دماغمان افزایش مییابد و قسمتی از مغز به نام «insula» فعال میشود که قسمتی از سیستم پاداش مغز است و تنها زمانی که احساسات واقعی (qualias) تجربه میکنیم فعال میشود. Insula در تشخیص و تنظیم دمای بدن شرکت دارد؛
محققان بیان میکنند:
«بنابراین، بین فعالیت Insula و افزایش دما، رابطهای قوی و منفی وجود دارد: هر اندازه فعالیت insula بیشتر باشد (احساسات بیشتر باشد)، تغییرات دما کمتر خواهد بود و بالعکس.»
ردپای حرارتی رقص فلامنکو
محققان همچنین ردپای حرارتی ورزشهای هوازی و رقصهای مختلفی چون باله را مشخص کردند. زمانی که کسی درحال اجرای رقص فلامنکو است، دمای سُرین (باسن) کاهش یافته و دمای ساعدها افزایش مییابد.
پروفسور Salazar توضیح میدهد:
«این همان ردپای حرارتی رقص فلامنکو است و هر سبکی از رقصیدن دارای ردپای حرارتی خاصی است.»
محققان نشان دادهاند که عدم تقارن دمای دوسمت بدن و تغییرات محلی دما با وضعیت فیزیکی، روانی و عاطفی موضوع ارتباط دارد.
پروفسور Salazar بیان میکند:
گرمانگار(thermogram) یک نشانگر بدنی برای وضعیتهای ذهنی و روانی است که به ما این اجازه را میدهد که بدانیم فرد چگونه میاندیشد یا چه احساسی دارد.
درنهایت، گرماسنجی برای اندازهگیری احساست و شناسایی سرایت احساسات مفید است (چون الگوی حرارتی چهره در احساسات مختلف متفاوت است). برای مثال، شخصی با روحیهی همدردی، شخص دیگری را میبیند که روی ساعدش تخلیهی الکتریکی رخ داده، هر دوی آنها توسط رنج میتلا میشوند و دمای ساعد دست هر دوی آنها افزایش مییابد؛
در بیماران دارای برخی بیماریهای نورولوژیک مانند مالتیپل اسکلروزیس (MS)، بدن، دما را به درستی تنظیم نمیکند که این تنظیم نادرست میتواند به وسیلهی گرمانگار کشف شود. گرمانگار همچنین میتواند برای تشخیص الگوی چربی بدن که برای کاهش وزن و برنامههای تمرنی بسیار مفید است به کار گرفته شود؛ همچنین میتواند برای سنجش دمای بدن در بیماران سلیاک و بیماران مبتلا به آنورِکسی و … به کار گرفته شود.