یک مطالعه‌ی تازه منتشر شده در ژورنال Nitric Oxide نشان می‌دهد افرادی که بیش از یک بار در روز از دهان‌شویه استفاده می‌کنند، نسبت به افرادی که روزانه یک بار یا کم‌تر از آن مصرف می‌کنند، به احتمال %۵۰ بیشتر به دیابت یا وضعیت پیش دیابتی مبتلا می‌شوند. در این مقاله به بررسی مضرات دهان شویه خواهیم پرداخت.
بله؛ این موضوع دیوانه‌کننده به نظر می‌رسد! ولی متخصصان معتقدند مانند بسیاری چیزهای دیگر در دنیای امروز، یک توضیح احتمالی برای آن وجود دارد؛ به نظر می‌رسد استفاده از دهان‌شویه، باکتری‌های مفیدی را که درون بدن ما زندگی می‌کنند، تغییر می‌دهد.
نویسنده‌ی مطالعه، Kaumudi Joshipura، استادیار اپیدمیولوژی در دانشکده‌ی بهداشت عمومی هاروارد می‌گوید:
به نظر می‌رسد برخی باکتری‌های دهانی، نقش سودمندی را در بهداشت متابولیکی برعهده دارند. بسیاری از باکتری‌ها در دهان می‌توانند نیترات را به نیتریت تبدیل کنند؛ سپس نیتریت به درون دستگاه گوارش بلعیده می‌شود و به نیتریک اکسید تبدیل می‌شود. نیتریک اکسید (NO) یک مولکول سیگنال‌دهنده‌ی مهم است که به تنظیم متابولیسم، تعادل انرژی و سطح انسولین خون شما کمک می‌کند.
انسولین سطح قند خون شما را تنظیم می‌کند؛ بنابراین در صورت اختلال در عملکرد، ممکن است دیابت نوع ۲ ایجاد شود.
مشکل استفاده از دهان‌شویه چیست؟
Joshipura می‌گوید:
تقریبا تمام دهان‌شویه‌های رایج، شامل تعدادی مواد اولیه‌ی آنتی‌باکتریال هستند که باکتری‌ها را می‌کشند.
این مواد آنتی باکتریایی شامل chlorhexidine، triclosan، cetylpyridinium chloride، الکل، روغن‌های اسانس، پروکسید و سایر مواد است.
او می‌گوید:
بیشتر این مواد اولیه‌ی آنتی باکتریایی در دهان‌شویه‌ها، غیراختصاصی هستند. به عبارت دیگر، بر روی نوع خاصی از باکتری‌ها اثر نمی‌گذارند و می‌توانند روی طیف وسیعی از باکتری‌ها عمل کنند.
بنابراین تأثیر آن‌ها شامل باکتری‌های مفید هم می‌شوند که این باکتری‌ها، به بدن کمک می‌کنند مقادیر مناسب نیتریک اکسید را تولید کند. همان طور که اشاره شد، نیتریک اکسید یک مولکول سیگنال‌دهنده است که سطح انسولین را تنظیم می‌کند.
او هم‌چنین می‌گوید:
اگر دهان‌شویه‌ی شما باکتری‌های مفید را می‌کشد، در واقع با شستن این باکتری‌ها، فضا را برای باکتری‌های بالقوه‌ی مضر خالی می‌کند!
همه‌ی این موارد، اخبار بد در مورد دهان‌شویه است.
مقاله‌ی مرتبط: اثربخشی کلرهگزیدین در پیشگیری از عفونت بعد از اعمال جراحی دهانی محدود است
آیا شواهد بیش‌تری مبنی بر نگرانی در مورد دهان‌شویه وجود دارد؟
بله، برخی شواهد وجود دارد.
یک مطالعه که اخیرا امسال در ژورنال Periodontal Research چاپ شده است، نشان می‌دهد برخی باکتری‌های دهانی در برابر دیابت و چاقی محافظت کننده هستند.
مطالعه‌ای دیگر از سال ۲۰۱۳ نشان می‌دهد مصرف دهان شویه به مدت تنها ۷ روز، می‌تواند تولید نیتریت دهانی یک فرد را تا %۹۰ و میزان نیتریت خون را تا %۲۵ کاهش دهد. در آن مطالعه، این تغییرات در میزان نیتریت، منجر به نوسانات فشار خون ناگهانی شدند.
همه‌ی این شواهد یافته‌های Joshipura را تایید می‌کنند که شستن بیش از حد دهان می‌تواند منجر به تغییراتی در باکتری‌های دهانی، افزایش خطر ابتلا به دیابت و سایر مشکلات متابولیکی شود.
بنابراین راهکار چیست؟
Joshipura می‌گوید:
در مطالعه‌ی ما، به نظر می‌رسید که خطر ابتلا به دیابت فقط در افرادی که روزانه دو بار از دهان‌شویه استفاده می‌کنند، بیشتر است.
حتی اگر دندانپزشک یا پزشک، به شما توصیه کرد که روزانه دو بار دهان خود را بشویید، بهتر است این میزان را به یک بار یا کم‌تر کاهش دهید. حتی اگر دندانپزشک شما اصرار به استفاده از دهان‌شویه به میزان روزانه دو بار دارد، بهتر است با او مشورت کنید و این شواهد را در اختیار او بگذارید.
هم‌چنین اگر شما دهان‌شویه را فقط به این علت مصرف می‌کنید که از احساس تمیز بودن دندان‌هایتان لذت ببرید، باید بدانید: انجمن دندان‌پزشکی آمریکا، استفاده‌ی روزانه از دهان‌شویه را جزء اجزای ضروری مراقبت بهداشت دهان طبقه‌بندی نمی‌کند. با این حال ممکن است شما هم جز افرادی باشید که بخواهند استفاده از دهان‌شویه را کم یا حتی متوقف کنند تا متخصصان، اطلاعات بیش‌تری در مورد خطرات بالقوه‌ی آن به دست آورند.
