دهیدراسیون دشمن آشکار ورزشکاران دو ماراتن است و ممکن است هر ورزشکاری آن را در ذهن داشته باشد.ولی آیا میدانستید که نوشیدن بیش از حد آب، بخصوص اگر به خوبی درمان نشود ممکن است مرگآور باشد؟ و همچنین شما لازم نیست که حتما ورزشکار دو ماراتن باشید تا به این بیماری کشنده به نام مسمومیت با آب مبتلا شوید؟؟
دکتر هارون Baggish مدیر شرکت پزشکی در ماراتن بوستون و همچنین دستیار مدیر برنامه عملکرد قلب و عروق در مرکز قلب بیمارستان عمومی ماساچوست(Massachuse)، میگوید:
مسمومیت با آب زمانی رخ میدهد که فرد به مقدار زیاد آب مصرف کرده و باعث شده که غلظت نمک در خونش کاهش یابد.وقتی غلظت سدیم(نمک) در خون کاهش یافت آب از خون به بافتهای دیگر نشت میکند که این یک بیماری شناخته شده به نام هایپوناترمی است.به نظر میرسد اندامی که بیشتر تحت تاثیر هایپوناترمی قرار میگیرد مغز است.آب در نتیجه غلظت سدیم از خون به سلولهای مغزی نشت میکند.علائم ایجاد شده معمولا خفیف هستند مثل؛ گیجی، سردرد، و حالت تهوع.اما در صورت عدم درمان ممکن است بیمار دچار تشنج شود.در بدترین موارد مغز همچنان به متورم شدن بدون کنترل ادامه میدهد و باعث یک بیماری کشنده به نام فتق ساقه مغز میشود.مغز یک بافت نرم است که در یک جمجمه ثابت قرار گرفته است.وقتی مغز متورم میشود تنها راهی که برای خروج قسمت برآمده وجود دارد در پایین جمجمه و جایی ست که مغز به نخاع متصل میشود.
دکتر ویلیام رابرتز(William Roberts) رئیس سابق کالج پزشکی ورزشی در آمریکا و استاد پزشکی خانواده و سلامت جامعه در دانشگاه مینه سوتا(Minnesota) میگوید:
مرگ در اثر مسمومیت با آب در بین ورزشکاران بسیار نادر است.از بین ۳ یا ۴ میلیون ورزشکار ما شاید فقط شش مورد مرگ با مسمومیت آب را ثبت کرده ایم.پس مسمومیت با آب علت شایع مرگ و میر نیست.دوندگان ماراتن احتمال بیشتری دارد که از حملههای قلبی یا سکته بمیرند.
Baggish اظهار دارد که احتمال اینکه پزشکان ورزشی با بیماران مسمومیت آبی یا هایپوناترمی روبه رو شوند از پزشکان عمومی بیشتر است.اگر شما در محل آموزش دو ماراتن یا مردان آهنین کار میکنید ممکن است به ندرت ان را ببینید؛ اگر در یک دفتر کار معمولی کار میکنید شما با آن رو به رو نمیشوید ولی هرکسی که با ورزشکاران استقامتی کار میکند هرازگاهی آن را میبیند.
ورزشکاران استقامتی تنها کسانی نیستند که دچار مسمومیت با آب میشوند.
- یک بازیکن فوتبال دبیرستانی ۱۷ ساله در سال ۲۰۱۴ در گرجستان در اثر مصرف بیش از حد آب در حین تمرین مرد.
- زنی ۴۷ ساله در انگلستان در سال ۲۰۰۸ در اثر مصرف زیاد آب حین پیاده روی درگذشت.
- و همچنین یک زن ۲۸ ساله در کالیفرنیا در سال۲۰۰۷ در مسابقه نوشیدن آب در ایستگاه رادیویی از دنیا رفت.
اوایل سال جاری یک مرد ۲۷ ساله به نامAndrew Schlater بر اساس گفتههای پدرش در اثر هایپوناترمی در حین سم زدایی بدون نظارت پزشک مرد.
برای چند روز پدر و مادر اندرو متوجه شده بودند که او بیش از حد آب مصرف میکند.اندرو به نظر خوب میآمد و به توصیههای پدر و مادرش برای متوقف کردن خوردن آب توجهی نمیکرد.اما اوایل صبح یک روز در ماه جولای پدر اندرو پسرش را در آشپزخانه در حالی که داشت جرعه جرعه آب میخورد پیدا کرد.در عرض چند دقیقه اندرو روی زمین افتاد.او را به بیمارستان منتقل کردند اما چند ساعت بعد در اثر فتق مغزی درگذشت.
فرانک پدر اندرو میگوید:نمیتوانید تصور کنید که آب می تواند به شما صدمه بزند.وقتی میشنوید که آب ممکن است برایتان بد باشد نمیدانید چطور آن را هضم کنید.
رابرت اظهار دارد:
از افراد دیگری که در معرض خطر هایپوناترمی قرار دارند میتوان به افراد پیری اشاره کرد که دیورتیکها را مصرف کردهاند و عملکرد کلیه آنها کاهش یافته است.
Robert Glatter پزشک اورژانس بیمارستان Lenox hill در شهر نیویورک میگوید:
مصرف نمک یا سدیم در حین مسابقه میتواند احتمال هایپوناترمی را در ورزشکاران کاهش دهد.برای مثال آنها میتوانند نوشیدنیهای ورزشی حاوی الکترولیت را مصرف کنند.
Roberts وBaggish برای جلوگیری از مسمومیت با آب در ورزشکاران استقامتی توصیه میکنند:
- تنها وقتی تشنهاید آب بنوشید نه قبل از ان.اگر احساس خفیف تشنگی میکنید آب بنوشید اما اگر تشنه نیستید هیچ دلیلی برای نوشیدن آب وجود ندارد زیرا آن قرار نیست عملکرد شما را بهبود بببخشد.
- قبل از مسابقه نرخ از دست دادن آب بدنتان را بدست آورید.وقتی برهنه هستید وزنتان را اندازه بگیرید سپس به مدت یک ساعت بدوید.پس از آن دوباره خود را وزن کنید. این کار به شما این امکان را میدهد که قبل از مابقه نرخ از دست دادن آب خود را بسنجید.
در مورد افراد غیر ورزشکار استقامتی چگونه است؟چه مقدار آب یک فرد به طور متوسط در یک روز نیاز دارد؟
قانونی که مناسب همه باشد وجود ندارد ولی موسسه پزشکی توصیه میکند که مردان روزانه ۱۴ فنجان(۳لیتر) و زنان ۹ فنجان(۲/۲ لیتر) مایعات مصرف کنند.
اما mayo clinic تاکید میکند که واژه مایعات را با آب اشتباه نگیریم زیرا به طور مثال مایعات موجود در غذا نیز جزو مصرف روزانه محسوب میشوند.