در قسمت قبل به بررسی علل ایجاد و انواع گلوکوم پرداختیم. در این قسمت نشانه‌ها و راه‌های درمان گلوکوم را بررسی می‌کنیم.
گلوکوم چه نشانه‌هایی دارد؟
اکثر افراد تقریباً هیچ علامتی از بیماری را تجربه نمی‌کنند. اولین علامت گلوکوم از بین رفتن دیدِ کناری (Peripheral Vision) می‌باشد که در مراحل انتهایی بیماری خود را نشان می‌دهد.به همین دلیل گلوکوم به “دزد خاموش بینایی” معروف است. یکی از دلایل نیاز به معاینه‌ی مرتب چشم‌ها تشخیص زودهنگام گلوکوم است.
گاهی اوقات فشار داخل چشمی به شدت افزایش می‌یابد. در این موارد ممکن است فرد دچار درد ناگهانی چشم، سردرد، تاری دید یا مشاهده‌ی هاله‌های نورانی شود.
اگر هرکدام از نشانه‌های زیر را دارید به سرعت به مراکز درمانی مراجعه کنید:
- دیدن هاله‌های نورانی
- کاهش دید
- قرمزی چشم
- کاهش زاویه‌ی دید (دید تونلی)
- احساس درد در چشم
- حالت تهوع و استفراغ
- مه‌آلود و غیرشفاف بودن چشم (به خصوص در نوزادان)
آب‌سیاه چگونه تشخیص داده میشود؟
پزشک به معاینه‌ی چشم و عصب بینایی از طریق اتساع مردمک می‌پردازد. اتساع مردمک به پزشک دید بهتری نسبت به عصب بینایی می‌دهد. در گلوکوم عصب بینایی شکل خاصی به خود می‌گیرد و می‌توان از آن جهت تشخیص گلوکوم استفاده‌کرد. پزشک اقدام به تونومتری (Tonometry) برای محاسبه‌ی میزان فشار چشم و همچنین ارزیابی میدان بینایی می‌کند. تست‌های گلوکوم بدون درد هستند و در مدت زمان کوتاهی انجام می‌شوند.
گلوکوم چگونه درمان میشود؟
برای درمان گلوکوم می‌توان از قطره‌های چشمی، جراحی با لیزر و جراحی میکروسکوپی استفاده کرد.
- درمان دارویی: قطره‌های چشمی سبب کاهش تجمع مایع در قدام چشم می‌شوند یا خروج مایع از این فضا را افزایش می‌دهند. اینقطره‌ها ممکن است سبب آلرژی، قرمزی چشم، سوزش چشم، تاری دید و تحریک چشم‌ها شوند. برخی دارو‌های گلوکوم می‌توانند بر قلب و ریه‌ها اثر سوء داشته باشند. حتماً دارو‌هایی که استفاده می‌کنید یا موادی که به آن‌ها حساسیت دارید را به پزشک خود اطلاع دهید.
- جراحی لیزری: جراحی لیزری سبب افزایش خروجی مایع از چشم در گلوکوم زاویه‌باز میشود و انسداد مسیر خروج زلالیه در گلوکوم زاویه‌بسته را از بین می‌برد. انواع جراحی لیزری متشکل است از: Trabeculoplasty، که در آن لیزر محدوده‌ی شبکه‌ی اسفنجی را باز می‌کند، Iridotomy، که در آن یک سوراخ کوچک در عنبیه ایجاد میشود و Cyclophotocoagulation، که در آن پرتوی لیزر بر لایه‌ی میانی چشم اثر کرده و تولید مایع را کاهش می‌دهد.
- جراحی میکروسکوپی: در نوعی عمل جراحی موسوم به Trabeculoctomy مجرایی برای خروج مایع ایجاد میشود که به کاهش فشار داخل چشم کمک می‌کند. گاهی اوقات جراحی ناموفق بوده و باید دوباره انجام شود. عوارض جراحی میکروسکوپی شامل نابینایی موقت یا دائمی، خون‌ریزی و عفونت می‌باشد.
گلوکوم زاویه‌باز معمولاً به وسیله‌ی ترکیب‌های مختلفی از قطره‌های چشمی، جراحی لیزری و جراحی میکروسکوپی درمان میشود. با این وجود شواهد روزافزونی در دست است که برخی از افراد به درمان‌های زودهنگام لیزری و میکروسکوپی بهتر پاسخ می‌دهند.
چگونه می‌توان از گلوکوم پیشگیری کرد؟
گلوکوم قابل پیشگیری نیست ولی اگر زود تشخیص‌داده‌شود قابل کنترل است.
دورنمای بیماران مبتلا به گلوکوم چگونه است؟
نابینایی ناشی از گلوکوم غیرقابل‌برگشت است. با این وجود کاهش فشار چشم می‌تواند به جلوگیری از کاهش بینایی کمک کند. اکثر مبتلایان به گلوکوم در صورت پیروی از برنامه‌ی درمانی خود و معاینه‌ی منظم چشم‌ها از نابینایی در امان خواهندبود.
