سطح ماه غبارآلود و البته کثیف است. فضانوردان آپولو به سرعت دریافتند که ذرات نیز غبار ماه میتواند لباسهایشان را پاره کرده و ریه هایشان را تحریک کند. با این حال، اکنون میدانیم که سطح ماه برای سلامتی انسان مضرتر از چیزی است که فکر میکردیم.
طی مطالعاتی که روی نمونههای غبار همراه فضانوردان صورت گرفته، کشف شد که آنها حاوی مواد معدنی خاصی هستند که به واکنش سریع با سلولهای انسان شهرت داشته و سریعاً رادیکالهای هیدروکسیل سمی به وجود میآورند. ارتباط این رادیکالهای هیدروکسیل از قبل با سرطان ریه مشخص شده است.
برای تخمین مقدار تولیدی رادیکال ها در انسان پس از تماس با غبار ماه، دونالد هندریکس از دانشگاه استونی بروک نیویورک و همکارانش غبار را از دو مادهی معدنی غنی از آهن (olivine و augite) که روی ماه پیدا شده بودند، استخراج کرده و آنها را در مایعی اشباع کردند که برای شبیهسازی ریه انسان ساخته شده بود.
بیشتر بخوانید:
- قمر های ماه را چه بنامیم؟!
- فضانوردان آپولو، بیشتر در معرض مشکلات قلبی عروقی
- زندگی طولانی مدت در فضا چه تاثیری بر مغز فضانوردان دارد؟
پس از حدود ۱۵ دقیقه، این دو مادهی معدنی ۹ برابر بیشتر از غبار کوارتز رادیکالهای هیدروکسیل در هر لیتر از مایع آزاد کرده بودند. خود غبار کوارتز به شدت سمی است. هندریکس در این رابطه این گونه میگوید که:
آهن فلزی به شدت برای سلامتی انسان مضر است.
به خاطر کمبود نمونههای آورده شده از ماه، از نمونههای غبار صخرههای روی زمین استفاده شد که غلظت کمتری از مواد معدنی واکنشدهنده دارد. بنابراین، آسیب ناشی از غبار ماه شاید شدیدتر از این باشد.
این یافتهها باعث نگرانی جدی ما دربارهی فضانوردان آینده شده است که هفتههای گذشته در نشست اتحادیه زمینشناسی آمریکا در واشنگتن مطرح گردید.
البته باید خاطرنشان شد که بررسی روی مایع شبیهسازی ریه انسان کافی نیست و مطالعات تکمیلی برای ارزیابی شدت سمیت این مواد برای ریهی انسان مورد نیاز میباشد. ریه های ما مکانیسمهای دفاعی در برابر این رادیکالهای آزاد دارند؛ بنابراین تخمین سمیت این مواد برای ریه واقعی انسان دشوار میباشد.