کیلیت آنگولار حالتی است که باعث ایجاد پلاک‌های قرمز متورم در گوشه‌ی دهان و محل به هم رسیدن لب‌ها به هم می‌شود. نام‌های دیگر آن perleche stomatitis و angular stomatitis می‌باشد. این حالت می‌تواند یک طرف یا هر دو طرف زاویه‌ی لب‌های شما را درگیر کند.
علائم
سوزش و درد در گوشه‌ی دهان مهم‌ترین نکته‌ای است که باید به آن توجه کنید. یک یا هر دو طرف زاویه‌ی لب‌ها ممکن است دچار حالات زیر شوند:
- خونریزی
- تاول
- ترک خوردن
- خشک و سخت شدن (کبره بستن)
- خارش
- درد
- قرمزی
- فلسی شدن
- تورم
ممکن است لب‌هایتان خشک شده و احساس ناراحتی کنید. برخی اوقات ممکن است احساس سوزش در لب‌ها و دهانتان داشته باشید. همچنین ممکن است طعم ناخوشایندی در دهان خود حس کنید.
درصورتی که آزردگی زیاد باشد می‌تواند باعث شود به سختی غذا بخورید. ممکن است مواد مغذی کافی دریافت نکنید و کاهش وزن داشته باشید.
علل
بزاق در گوشه‌ی دهان شما گیر افتاده و تجمع می‌یابد. زمانی که بزاق خشک شود، پوست و محل تجمع ممکن است ترک بخورد. ممکن است برای تسکین ناراحتی حاصل از ترک خوردن، ناحیه‌ی ترک خورده را با لیس زدن مرطوب کنید. گرما و رطوبت موجود در گوشه‌های دهان، شرایط ایده‌آلی برای قارچ‌ها ایجاد می‌کند که تقسیم شده، رشد کنند و عفونت ایجاد کنند.
عفونت قارچی شایع‌ترین عامل ایجاد کیلیت آنگولار است. این حالت معمولاً توسط مخمری به‌نام کاندیدا ایجاد می‌شود که همان قارچی است که سبب ایجاد بثورات پوشک در نوزادان می‌شود. بعضی سویه‌های باکریایی هم می‌توانند باعث ایجاد این حالت شوند.
درصورتی که پزشک شما علت بوجود آمدن بیماری در شما را پیدا نکرد؛ یعنی، این بیماری در شما حالت ایدیوپاتیک (idiopathic angular cheilitis) دارد.
بیشتر بخوانید:
چه کسی در خطر آن قرار دارد؟
اگر گوشه‌های دهانتان بیشتر اوقات مرطوب باشد، احتمال ابتلای شما به کیلیت آنگولار بیشتر خواهد بود. این اتفاق می‌تواند به‌خاطر عوامل مختلفی رخ دهد، مانند:
- داشتن آتل دندانی
- داشتن دندان مصنوعی لق
- لیس زدن مداوم لب‌ها
- ترشح زیاد بزاق
- دندان‌ها کج و یا فک با دندان‌های نامنظم
- پوست اضافی و آویزان از اطراف دهان براثر کاهش وزن یا پیری
- مکیدن انگشت شست
- مصرف نکردن ویتامین B و آهن به میزان کافی
برخی شرایط که می‌توانند شما را در بیشتر در معرض خطر قرار دهند:
- کم‌خونی
- سرطان خون
- دیابت
- سندرم داون
- اختلالات ایمنی، مانند ابتلا به HIV
- سرطان کلیه، کبد ریه یا پانکراس
دیابت و کیلیت آنگولار
افراد دارای دیابت به صورت شایعی به عفونت‌های قارچی مثل کیلیت آنگولار مبتلا می‌شوند. این به این خاطر است که قارچی مانند کاندیدا از گلوکز تغذیه می‌کند که همان قند خون شما به‌عنوان منبع انرژی بدنتان است. درصورتی که دیابت داشته باشید، گلوکز موجود در خون شما بالا خواهد بود.
گلوکز زیاد می‌تواند محل مناسبی برای تقسیم سلولی قارچ‌ها ایجاد کند. همچنین، دیابت سیستم ایمنی شما را تضعیف می‌کند که باعث می‌شود مقاومت بدن دربرابر عفونت‌ها سخت‌تر شود.
شما با در کنترل نگه داشتن سطح گلوکز خون خود، می‌توانید از شرایطی مانند کیلیت آنگولار پیشگیری کنید. خوب غذا بخورید، ورزش کنید و انسولین خود را به درستی مصرف کنید. همچنین مهم است که سیگار نکشید.
تشخیص
پزشک برای تشخیص ابتلا به کیلین آنگولار، دهان شما را از نزدیک نسبت به وجود ترک‌های زبانی، قرمزی، تورم یا تاول بررسی می‌کند. همچنین از شما راجع به عاداتی که لب‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند سوال خواهد پرسید.
شرایط دیگر (مانند هرپس تناسلی و لیشن پلانوس فرسایشی) نیز می‌توانند علائمی شبیه به کیلیت آنگولار ایجاد کنند. برای اطمینان از علت، پزشک ممکن است از گوشه‌های دهان و بینی شما نمونه برداری کرده و نمونه را برای بررسی نوع قارچ یا باکتری به آزمایشگاه ارسال کند.
درمان
هدف درمان، پاکسازی عفونت و خشک نگه‌داشتن محل آلودگی است تا پوست مجدداً آلوده نشود. پزشک شما برای درمان عفونت از نوع قارچی، کِرِم ضد قارچ تجویز خواهد کرد. برخی از این داروها عبارتند از:
- (nystatin (Mycostatin
- (ketoconazole (Extina
- (clotrimazole (Lotrimin
- (miconazole (Lotrimin AF, Micatin, Monistat Derm
اگر عفونت از نوع باکتریایی باشد، پزشک برایتان داروهای ضدباکتری (آنتی‌بیوتیک) تجویز خواهد کرد. برخی از این داروها عبارتند از:
- (mupirocin (Bactroban
- (fusidic acid (Fucidin, Fucithalmic
درصورتی که کیلیت آنگولار براثر عفونت قارچی یا باکتریایی ایجاد نشده باشد، پزشک استفاده از ژل لوبریکه کننده petroleum jelly را پیشنهاد خواهد کرد. این دارو دهان شما را از رطوبت محافظت می‌کند تا زخم‌ها بهبود یابند
