شما نمیتوانید گاز رادون را لمس کنید، ببینید یا بو کنید اما گاز رادون دومین علت اصلی سرطان ریه پس ازمصرف سیگار است.
رادون یک گاز رادیواکتیو طبیعی است که در خاک، صخره ها و حتی در آبهایی که در آن اورانیوم تجزیه میشود، وجود دارد. زمانی که اورانیوم تجزیه میشود؛ یا به هوا آزاد می شود و یا دوباره ساخته می شود که اثرات سلامتی بلندمدت بحرانی را به دنبال دارد.
این گاز در بعضی از مواقع میتواند در خانههایی که با خاک طبیعی که داخل آن اورانیوم طبیعی انباشته شده ساخته شده است، وجود داشته باشد که این اورانیوم انباشته شده میتواند از طریق شکافهای کف خانه و دیوارها و حتی خطوط اتصالات ساختمانی یا شکاف های بین لولههای خدماتی ، سیمهای برق و نیز از طریق چاه وارد محیط خانه شود. طبق گزارشات سازمان حفاظت محیط زیست (EPA) دریک خانه از هر ۱۵ خانه در ایالات متحده آمریکا میزان سطح رادون افزایش یافته است.
هنگامی که گاز رادون وارد بدن می شود، ریه ها با تشعشع آن مواجه میشود. کارشناسان میگویند که مقادیر کم آن آسیب رسان است. به هرحال در مواجهه های مداوم یا مقادیر زیاد، رادون می تواند سلول های بافت ریه را تخریب کند و سبب افزایش رشد سرطان ریه در فرد مبتلا شود.
اگر رادون به طور طبیعی در هوا وجود داشته باشد، نمی توان کاملا از آن در امان ماند و از آن جلوگیری کرد که اگرمقادیر آن قابل توجه باشد هزینه های گزافی را به دنبال خواهد داشت.
گاز رادون چقدر خطرناک است ؟
دکتر آلان منش، متخصص ریه و معاون ارشد رئیس جمهور آمریکا در امور پزشکی می گوید :
تخمین زده می شود که در آمریکا تنفس گاز رادون مسئول مرگ ۱۵هزار تا ۲۲هزار نفر در اثر ابتلا به سرطان ریه است.
این مسئله هنوز در مقابل مصرف سیگار رقم کوچکی است. برطبق مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDCP) حتی امروزه مصرف سیگار بیشترین خطر را در ایجاد سرطان ریه با مرگ بیش از ۴۸۰ هزار نفر در آمریکا و ۷ میلیون نفر در کل دنیا در سال دارد. منش میگوید:
بهجز لوسمی (سرطان خون ) محتمل ، تنها نارسایی در ارتباط با قرار گرفتن در معرض رادون ، سرطان ریه است.
بورس اسنید ، مسئول مدیریت برنامه های رادون در مرکز خدمات ملی برنامه ی رادون (NRPS) دانشگاه ایالت کانزاس در آمریکا میگوید: ترکیب سیگار و رادون ، خطر گسترش سرطان ریه را تا ۹ برابر افزایش می دهد.
داستان یک زن
حدود دو سال پیش در مورد ریچل مالمبرگ، بازیکن ستارهی هاکی اهل آمریکا تشخیص دادند که مبتلا به مرحلهی چهار سرطان ریه است.
ریچل مالمبرگ بیان کرد که علایم در آغاز به صورت درد در پشت دنده ها بود که تا لبهی شانهها و گردن گسترش مییافت. او گفت: تقریبا شبیه یک گره بدی در لبهی شانههایم بود که سرانجام به اندازهی کافی بدتر شده بود که در حرکت سر و گردنم مشکل داشتم.
خبر شنیدن تشخیص سرطان برای او ویران کننده بود. او نشانههای دیگری نداشت و این شرایط با معیارهای قبلی که یک فرد مبتلا به سرطان ریه داشت، متناسب نبود. مالمبرگ همانند بسیاری از افراد دیگر خیلی دیرتر متوجه شد که علت علایم ناخوشی او گاز رادون است. او گفت که :
من در مورد رادون چیزی نمی دانستم تا وقتی که به تحقیق و بررسی در مورد علت ایجاد سرطان ریه شروع کردم.
او خانهی خودش و خانهی دوران کودکی اش را بررسی کرد و در آنها رادون را کشف کردند که بیشترین ارتباط منطقی درایجاد بیماری اش داشت ؛ چرا که او طولانی مدت در معرض آن قرار داشت و شرایط آسیب پذیر برای ابتلا به بیماریهایی نظیر سرطان ریه فراهم شده بود. اسنید میگوید:
مالمبرگ علایم بعدی را تجربه کرده است. در مدت کوتاه، نشانههای انسانی به دلیل میزان سطح رادون ظاهر نمی شود، به طوری که ما نیز در معرض آن قرار داریم و هیچ علایم ظاهری و بالینی ناشی از سیستم های ادراکی نشان نمی دهیم.
قرارگرفتن در معرض ترکیب هر دوی گاز رادون و سیگار نسبت به قرار گرفتن در معرض تک تک آنها خطر بیشتری را برای ابتلا به سرطان ریه سبب میشود. اگرچه افراد سیگاری که به دلیل سرطان مرتبط با رادون میمیرند بیش از ۱۰ درصد افراد غیر سیگاری هستند که در این شرایط جان میبازند .
آزمایش کردن تنها راه برای تعیین اینکه چه مقدار رادون در خانه، محل کار، مدرسه و آب تامینی آنها وجود دارد، می باشد. آزمایشات به صورت کوتاه مدت و بلند مدت در دسترس میباشد .
آزمایشات کوتاه مدت بسته به نوع وسیلهی مورد استفاده میتوانند رادون را بین ۲ تا ۹۰ روز اندازه گیری کنند. در روش کوتاه مدت شما نیازمند این هستید که درها و پنجره ها را باز نگه دارید؛ به طوری که اندازه گیری دقیق مواجهه با رادون ممکن باشد.
همانطور که میزان سطح رادون روز به روز تغییر میکند، آزمایش طولانی مدت برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر برای پیش بینی دقیق میانگین مواجهه با رادون توصیه میشود. هر دونوع از آزمایشات در دسترس بوده و طبق عرف جامعه بین ۳۰ تا ۱۰۰ دلار هزینه دارد و اگر شما سطح بالای رادون را در خانه داشته باشید بر اساس خدمات ملی برنامهی رادون (NRPS) هزینهی متوسط برای ایمن سازی خانهتان [در آمریکا] ۱۵۰۰دلار است. منش میگوید :
در مناطق مشخصی از کشور آمریکا نظیر آیووا ، آپالاچیا و جنوب شرق پنسیلوانیا بیشترین غلظت رادون در اتمسفر که در ارتباط با غلظت بالای آن در خاک است، وجود دارد.
براساس گفتهی اسنید، ما نمیتوانیم در معرض بودن خودمان را دربرابر رادون را بدون آزمایش کردن بفهمیم و این جراح عمومی آزمایش همهی خانهها توصیه میکند.