تحقیقات جدید نشان میدهد که کمبود ویتامین D قسمتی از مغز را که نورونها را پشتیبانی میکند، تحت تأثیر قرار دهد. این یافتهها منجر به انجام درمانیهایی جدید در علائم عصبی سلامت مغز مثل اسکیزوفرنی خواهد شد.
ویتامین D که برخی اوقات از آن با عنوان ویتامین آفتاب نیز یاد میشود، برای حفظ سلامت استخوان ضروری بوده و فوایدی نیز برای سیستم ایمنی و قلبی عروقی و نیز عملکرد غدد درونریز دارد. برای نمونه، تحقیقات نشان میدهد، کمبود ویتامین D میتواند باعث افزایش فشار خون شده و تأثیری منفی بر روی ترشح انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ دارد.
مطالعات جدیدتر بر روی ارتباط بالقوهی ویتامین D و سلامت مغز تمرکز دارد. برای مثال در مقالهای اخیر در Medical News Today گزارش شده است، این عقیده وجود دارد که بین کمبود ویتامین D و خطر بالای اسکیزوفرنی ارتباط وجود دارد.
در مقالهای دیگر نشان داده شد که محدود کردن ویتامین D برای جوندگان میانسال، آنها را در معرض آسیب مغزی قرار داد و عملکردشان را در تستهای روانشناختی کاهش داد. از طرفی محققان یافتهاند افرادی که از تجربهی ایست ناگهانی قلبی داشتند، در صورت کمبود ویتامین D، احتمال بهبود عملکرد مغزیشان پایین است.
مطالعات جدیدی این رابطهی بین ویتامین D و عملکرد مغز را به طور عمیقتر مورد کاوش قرار دادند تا دلیلی بالقوه برای چرایی تأثیر تعذیه بر روی حافظه بیابند.
Thomas Burne استادیار دانشگاه کوئیزلند استرالیا، مطالعات جدیدی را رهبری میکند. Burne و همکارانش، یافتههای خود را در ژورنال Trends in Neurosciences منتشر کردند.
کاهش عملکرد مغز
Burne در توضیح انگیزه مطالعات میگوید:
بیش از یک بیلیون نفر در سراسر دنیا دچار کمبود ویتامین D بوده و از طرفی ارتباطی قوی بین کمبود ویتامین D و اختلال شناختی کشف شده است.
متأسفانه چگونگی تأثیر ویتامین D بر روی ساختار و عملکرد مغز به طور دقیق شناخته نشده است، بنابراین علت اینکه چرا کمبود این ویتامین باعث ایجاد مشکلاتی میشود، واضح نیست.
Burne و همکارانش برای تعیین مکانیسم اساسی، موشهای بالغ و سالم را برای ۲۰ هفته از مصرف ویتامین D محروم کردند، پس از آن از تستهایی برای مقایسهی آنها با گروه شاهد استفاده نمودند.
تستهای شناختی نشان داد موشهایی که مصرف ویتامین D شان محدود بود در مقایسه با گروه شاد توانایی کمتری برای یادگیری و خاطره ساختن داشتند.
اسکن مغز این جوندگان نشان داد که تعداد شبکه یا به اصطلاح غدهی پرینئورونال در هیپوکاموس، قسمتی از مغز که نقشی کلیدی در شکلگیری خاطره دارد، کاهش یافته بود.
غدهی پرینئورونال عملکردی شبیه ساختار مغزی دارد. Burne توضیح میدهد:
این غدهها شبکهای قوی و پشتیبانی در اطراف نورونهای اصلی شکل میدهد، که با انجام این کار، ارتباط بین این سلولها با سایر نورونها تثبیت مییابد.
محققان در گزارشهای خود اشاره دارند:
در تستها کاهش شدید در تعداد و قدرت اتصال بین نورونها در هیپوکاموس نیز مشاهده شد.
با اینکه مطالعات به طور قطع این مکانیسم را منتشر نکردهاند، با این حال محققان عقیده دارند که کمبود ویتامین D، غدهی پرینئورونال را در مقابل عمل تخریب آنزیمها آسیبپذیرتر سازد.
Burne بیان دارد:
با از دست دادن غدههای پشتیبان پرینئورونال در نورونهای هیپوکاموس، این نورونها دچار مشکلاتی در حفظ ارتباط خود شده و این عامل به طبع باعث کاهش عملکرد شناختی خواهد شد.
این نویسنده عقیده دارد که ضعف عملکر مغزی در هیپوکاموس میتواند باعث ظهور علائمی از اسکیزوفرنی مثل کاهش حافظه و اختلال شناختی نیز شود. Burne در ادامه اظهار دارد:
گام بعدی تست کردن این فرضیه در رابطه با ارتباط بین کمبود ویتامین D، غدهی پرینئورونال و شناخت، میباشد.
این محقق در مورد پیامدهای درمانی یافتههای تیم خود بیان دارد:
ما از کشف اینکه این غدهها در موشهای بالغ بتعث تغییر میشود، هیجان ویژهای داشتیم. من امیدوارم که به دلیل دینامیک بودن آن، شانسی برای بازسازی آن و بنابراین مرحلهای برای درمان جدید تعیین کنیم.