عدۀ کمی از افراد علیرغم ابتلا به آلزایمر، تصاویر روشنی از خاطرات خود دارند.
عدۀ انگشتشماری از افراد مبتلا به آلزایمر، علیرغم تجمع تودههای پروتئینی در مغزشان؛ خاطرات خود را تا بعد از ۹۰ سالگی نیز حفظ میکنند. به عقیدۀ دانشمندان، مغز این افراد تا حدودی نسبت به تخریب سلولی ناشی از تجمع این پلاکهای پروتئینی مقاوم است.
محققان مغز تعدادی از بیماران ۹۰ ساله و مسنتر را که از حافظۀ بسیار قدرتمندی برخوردار بودند – در زمینۀ حافظه و یادآوری خاطرات عملکردی همانند افراد ۵۰ تا ۷۰ داشتند – بررسی نمودهاند. معاینات کالبدشکافی که بر روی مغز ۸ نفر از این بیماران صورت گرفت؛ گسترۀ متنوعی از آسیبپذیری نسبت به آلزایمر را به نمایش گذاشت. مغز دو نفر از بیماران به شکل قابل توجهی سالم بوده و دارای تعداد معدودی از پلاکهای بتا-آمیلوییدی (Amyloid-Beta) و تودههای پروتینی تاو (Tau Protein، پروتئینهایی هستند که باعث تثبیت میکروتوبولها میشوند) بودند. چهار مورد نیز وضعیت متوسطی داشتند.
با این حال، دو مورد آخر تعداد متنابهی از پلاکها و تودههای پروتئینی را در بافت مغزی خود داشتند، به حدی که از همهنظر واجد شرایط بیماری آلزایمر بودند؛ ولی در کمال ناباوری حافظۀ قدرتمندی داشتند (گفتیم که این معاینات بر روی بیماران دارای حافظۀ قوی صورت گرفته بود).
چنگیز گیولا (Changiz Geula)، یکی از نویسندگان مقاله، از دانشکدۀ پزشکی دانشگاه نورثوسترن (Northwestern University)، پانزدهم نوامبر در نشست انجمن علوم عصبی (Society of Neuroscience) اظهار کرد:
از هر زاویهای که به قضیه نگاه بکنید، این بیماران باید علایم دمانس (Dementia، زوال عقل) را از خود بروز میدادند. شگفتانگیز است که این گروه از افراد واقعاً وجود دارند. باید بفهمیم چرا!
بررسیهای بیشتر نشان داد که سلولهای عصبی در افراد دارای حافظۀ قوی، به شکلی توانسته بودند از حملۀ بیامان تودههای پروتئینی جان سالم به در برند. مغز این دسته از بیماران نسبت به افراد دیگری با همان سطح از توده و پلاک ولی با علایم بالینی دمانس، بافت سالمتری داشت. پژوهشگران هنوز نمیدانند که چه عاملی موجب زنده ماندن سلولهای عصبی بیماران دارای حافظۀ قدرتمند، شده است.