یک فرد به دلایل زیادی از جمله مصرف مواد توهمزا یا بیماری اسکیزوفرنی، میتواند توهم را تجربه کند اما برای ایجاد توهمهای دیداری چه اتفاقاتی در مغز رخ میدهد؟
در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، توهم یا پریشان پنداری، ایجاد شدن غیر ارادی یک تجربه ادراکی بدون وجود محرک خارجی، تعریف شده است که این تجربه ادراکی روشن و واضح است و تاثیرش به اندازه یک ادراک واقعی است.
مقاله مرتبط: توهم چیست؟
در حالی که ما از برخی شرایط ایجاد کننده توهم آگاهیم – اغلب در زمینه سوء استفاده از مواد، بیماریهای اعصاب و روان – هنوز مشخص نیست که دقیقا چگونه این پدیده در مغز شکل میگیرد.
اخیرا گروهی از محققان دانشگاه اورگن در یوجین تلاش کردهاند اطلاعات بیشتری در مورد اینکه توهم چگونه بر فعالیت مغز تاثیر میگذارد، به دست آورند.
آنها در مطالعه جدید – که روی موشها انجام شده است – به برخی نتایج شگفتانگیز رسیدهاند که در ژورنال Cell Reports منتشر شده است.
برخی یافته های شگفت انگیز
محققان به موشها مادهای به نام (۴iodo-2,5-dimethoxyphenylisoprpylamine (DOI، داروی توهمزایی که در نمونههای حیوانی به کار برده میشود، تزریق کردند.
مانند دیگر توهمزاها، DOI روی گیرندههای سروتونین A2، كه در فرایند جذب سروتونین دخالت دارند، اثر میکند. بعد از تزریق این ماده به موشها، چندین تصویر روی صفحه، به آنها نشان داده و از روشهای مختلف تخصصی برای ثبت فعالیتهای نورونی (سلولهای عصبی) این جوندگان استفاده کردند.
این تیم متوجه شد که بر خلاف آنچه انتظار میرفت، سیگنالهای بین نورونی در قشر بینایی این موشها کاهش یافت. زمان بندی الگوهای سیگنالدهی نورونها نیز تغییر کرد.
دکتر نیل، دانشیار دانشگاه اورگن، گفت:
ممکن است انتظار داشته باشید که توهمات بینایی به دلیل فعالیت پر سرعت نورونهای مغزی یا سیگنالهای نامنظم ایجاد شوند اما در کمال شگفتی ما دریافتیم که یک داروی توهمزا منجر به کاهش فعالیت در قشر بینایی می شود.
محققان همچنین دریافتند که سیگنال های تصویری ارسال شده به قشر بینایی مشابه سیگنالهای ارسال شده در غیاب این دارو است، به این معنی که مغز هنوز اطلاعات بصری درستی دریافت میکند اما قادر به پردازش آنها نیست.
مقاله مرتبط: چگونه مغز در برابر توهم مقاومت میکند؟
شروعی برای مطالعات بیشتر
تیم قبول دارد که مطالعه ایجاد توهم در موشها ایده آل نیست، چرا که حیوانات نمیتوانند تجربیات خود را بیان کنند. با این حال، محققان خاطرنشان میکنند که انواع داروهایی که در انسان توهم ایجاد میکنند سبب تغییرات واضح حرکتی و رفتاری در موشها نیز میشوند.
دکتر نیل گفت:
من فکر نمیکنم که ما علت اصلی ایجاد توهم را پیدا کردهایم، اما این یافتهها احتمالا قطعهای از آن هستند.
این دادههای جمع آوری شده پایهای برای مطالعات آینده خواهند بود. ما قصد داریم برای مطالعه دقیقتر بعضی بخشهای این جریان از دستکاری ژنتیکی استفاده کنیم.
از آن جا که در تحقیقات قبلی مشخص شده در بیماری اسکیزوفرنی گیرندههای سروتونین ۲A، که محققان در این مطالعه نیز هدف قرار دادهاند، درگیر هستند، دکتر نیل و تیمش به دنبال این هستند که بدانند آیا یافتههای فعلی میتوانند رویکرد جدیدی در درمان این بیماری و سایر بیماریهای روانی ایجاد کنند یا نه.
مقاله مرتبط: اسکیزوفرنی نیز بیماری فیزیکی مغز است؛ نه صرفاً بیماری روانی