در قرن پانزدهم از سورتمه‌های یخی برای جابجایی سنگ‌های غول پیکر شهر ممنوعه استفاده می‌شد.
سازندگان پکن، قرن‌ها پیش، از جاده‌های یخی برای جابجایی سنگ‌های غول پیکر شهر ممنوعه از معادن تا محوطه‌های ساختمانی استفاده می‌کردند. جاده‌های پوشیده شده با آب به طول ۴۳ مایل( ۷۰ کیلومتر) در طول ماه‌های زمستانی سال ساخته می‌شد. شهر ممنوعه در مرکز پکن، محل حکومت امپراتور چین در سالهای ۱۴۱۶ تا۱۹۱۱ بود. بازدید از شهر برای دیگران ممنوع بود و کاخ‌های آن از سنگ‌های غول پیکر در قرن ۱۶ و ۱۵ ساخته شده است.
چگونه سازندگان شهر ممنوعه سنگ‌های غول پیکر را جابجا می‌کردند؟ به عقیده‌ی هاوارد استون، مهندسی از پرینستون:« کار جابجایی سنگ‌ها سوالات مهندسی بیشماری را به ذهن می‌آورد.»
برای مثال، سنگ‌های حکاکی شده بزرگ با شکل ابر و اژدها که در مسیر راه پله‌ها تا تالار «حفظ توازن» قرار دارند، بیش از سیصد تن وزن دارد.
سنگ‌های حکاکی شده که امروزه تروریست‌های زیادی به خود جذب می‌کند، بیش از ۱۶.۸ متر طول و ۳ متر پهنا و بیش از ۳ متر عرض دارد، روزگاری فقط امپراتور اجازه عبور از سطح این حکاکی‌ها را داشت.
معمای مهندسی شهر ممنوعه
در فرهنگ‌های باستانی از مصر تا استون هنج تا جزیره عید پاک، از مردان و حیوانات برای انتقال مجسمه‌های عظیم و سنگی با استفاده از غلطک‌ها و یا قدرت عضلانی افراد استفاده می‌شد. با توجه به نوشته‌هایی که در شهر ممنوعه پیدا شده است، سازندگان آن از جاده‌های یخ زده برای انتقال سنگ‌ها استفاده می‌کردند.
بعقیده‌ی استون، مهندسی تاریخی اشاره‌ای به نوآوری‌های یخی نمی‌کند، و بجای آن بر این تاکید می‌کند که سازندگان چین باستان ۱۵۰۰ قبل از میلاد مسیح از چرخ‌های میله داری استفاده می‌کردند، که آن‌ها را قادر می ساخت که با استفاده از واگن‌ها کار خود را انجام دهند. بدین ترتیب استون، لی و هووشن چن، برای تکمیل نظر خود به شهر باستانی سفر کردند.
داستان ساخت شهر ممنوعه یک راز نیست.
پس از جستجو در آرشیو‌های معماری، لی موفق به پیدا کردن اطلاعات پانصد سالهای شد که در آن ادعا شده بود در سال ۱۵۵۷، یک سنگ به وزن ۱۲۳ تن در مدت زمان ۲۸ روز با کمک ارابه‌های یخی از معدن به محوطه ساختمانی منتقل شده است.
همچنین در این سند اختلاف میان سازندگان شهر ممنوعه در سال ۱۵۹۶ نیز ثبت شده است، این اختلاف بیشتر بر سر چگونگی آوردن سنگ‌های بیشتر، به محوطه بود. بعضی‌ها مدعی بودند که چهارپایان و واگن‌ها روش ارزان‌تری هستند، اما بعقیده بعضی دیگر مردان و سورتمه های یخی روش ایمن‌تری برای انتقال سنگ‌های گرانقیمت می‌باشد.
در واقع آنالیز نتایج تحقیقات نشان می‌دهد، واگن‌ها در چین باستان نمی‌توانستند سنگ‌هایی با وزن بیشتر از ۹۶ تن را جابجا کنند. آنالیز تکنیک‌های مختلف نشان می‌دهد، استفاده از سورتمه، غلطک، تخته‌های چوبی یا جاده‌های یخی به تنهایی بدون هیچ وسیله‌ی دیگری، اصطکاک زیادی دارند تا کاربردی بنظر برسند.
جاده‌های یخی
تیم تحقیقاتی معتقد است در طول ماه‌های سرد سال، جاده‌های یخی مصنوعی به طول ۴۳ مایل( ۷۰ کیلومتر) از معدن تا محوطه ساختمانی درست می‌کردند. سطح جاده‌ها با یخ خیس شده پوشیده شده بود و سورتمه‌های منتقل کننده یخ از آن‌ها عبور می‌کردند. جاده‌های یخی که از معادن تا شهر ممنوعه کشیده شده بود، در مسیر خود از چند رودخانه عبور می‌کرد. با توجه به مدارک کشف شده، سنگ‌ها توسط تیم‌های حداقل ۴۶ نفره از مردان کشیده می‌شد. اعضای هر گروه مسیر را با استفاده از آب چاه‌هایی که در اطراف مسیر بود خیس و لغزنده می‌کردند.
در ادامه سوالی که به ذهن بعضی افراد رسید این بود که آیا چاه‌ها هنوز در محل سابق خود هستند؟ پس تلاش برای یافتن آن‌ها جالب خواهد بود. به عقیده استون خیس نگه داشتن سطح یخ باعث کاهش اصطکاک به میزان هفت برابر می‌شود. با این شیوه احتمالأ سنگ‌ها در یک ساعت می‌توانستند، مسیری به طول ۱.۸ مایل را طی کنند. این زمان به اندازه‌ای کافی بود که سنگ در جاده طی مسیر کند، پیش از آنکه جاده دوباره یخ بزند. همچنین مطالعات نشان می‌دهد، دمای منفی ۳.۷ درجه سانتی‌گراد در زمستان ماه ژانویه در پکن، به حد کافی سرد بود تا یخ سفتی ایجاد کند که توانایی تحمل وزن سنگ‌ها را داشته باشد و نشکند.
کار‌های بزرگ و فوق‌العاده
« جای تعجب نیست اگر شما نیروی انسانی و طناب و زمان کافی داشته باشید، می‌توانید هر چیزی را جابجا کنید.» به عقیده‌ی فالکنر، مردم چین باستان زمان و امکانات کافی در اختیار داشتند.
ایده‌ی استفاده از جاده‌های یخ در واقع راه حلی عالی برای یک مشکل مهندسی بود. زمستان های سرد و طولانی و روش‌ها حکومتی امپراتوری چین باستان سبب ایجاد یک روش هوشمندانه به نام تکنینک «یخ پوشیده شده با آب» شد، که دلایل علمی آن در قرن ۱۸ کشف شد. مردم چین باستان دیوار بزرگ چین و یادمان‌های بزرگ دیگری را ساختند، آن‌ها قطعا می‌دانستند که انجام چه کاری را دارند
