نگاه کلی
سپسیس به عنوان عارضه‌ای عفونی خطرات بسیاری را برای سلامتی فرد ایجاد می‌نماید. این بیماری هنگامی که مواد شیمیایی خاصی به درون جریان خون آزاد می‌شوند، بروز می‌کند. این مواد شیمیایی در پاسخ به عفونت‌ها آزاد شده و موجب پاسخ التهابی وسیعی در سراسر بدن می‌گردند. التهاب ممکن است سبب ایجاد سلسله‌ای از واکنش‌ها شده و در نهایت آسیب بافتی و ارگانی را باعث شود. این آسیب‌ها در نهایت موجب نارسایی ارگان مربوطه و مختل شدن کامل عملکرد آن خواهد شد.
در صورتی که سپسیس، منجر به شوک سپتیک گردد، فشار خون به میزان بسیار زیادی کاهش یافته و ممکن است منجر به مرگ بیمار گردد.
خطر ابتلا به سپسیس برای تمامی افراد وجود دارد، با این حال احتمال بروز این بیماری در افراد سالخورده و اشخاصی که سیستم ایمنی آن‌ها تضعیف شده است بالاتر است. درمان سریع سپسیس به‌کمک آنتی‌بیوتیک‌ها و تزریق مقدار فراوانی مایع درون ورید‌ها بوده که شانس زنده‌ماندن در بیماران را افزایش می‌دهد.
نشانه‌های سپسیس
بسیاری از پزشکان، این بیماری را به عنوان سندرمی سه مرحله‌ای مورد بررسی قرار می‌دهند. این عارضه در مرحله‌ی ابتدایی به عنوان بیماری سپسیس آغاز شده و در ادامه تحت عنوان سپسیس شدید شناخته شده و در نهایت منجر به شوک سپتیک می‌گردد.
برای تشخیص‌گذاری این بیماری می‌بایستی بیمار حداقل دو مورد از نشانه‌های زیر را از خود بروز دهد، علاوه بر آن وجود عفونت نیز الزامی خواهد بود:
- تب بالای ۳۸.۳ درجه ویا پایین‌تر از ۳۶ درجه سانتی‌گراد
- ضربان قلبی بالاتر از ۹۰
- نرخ تنفسی بالاتر از ۲۰ بار در دقیقه
سپسیس شدید
به‌منظور تشخیص مرحله پیشرفته این بیماری، فرد می‌بایستی حداقل یکی از نشانه‌های زیر را داشته باشد. این نشانه‌ها حاکی از نارسایی ارگان‌ها خواهند بود:
- کاهش قابل توجه در خروجی ادراری
- تغییرات ناگهانی در وضعیت روانی
- کاهش در تعداد پلاکت‌ها
- سختی در تنفس
- عملکرد غیرطبیعی در فعالیت پمپی قلب
- درد در ناحیه شکم
شوک سپتیک
برای تشخیص شوک سپتیک، فرد مورد بررسی می‌بایستی نشانه‌های سپسیس وخیم را داشته و علاوه بر آن فشار خون او نیز به شدت کاهش یافته باشد. میزان کاهش فشار خون در حدی خواهد بود که فرد به راحتی به جایگزینی مایعات پاسخ ندهد.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
در بسیاری از موارد سپسیس در افرادی تحت مراقبت‌های بیمارستانی به وقوع می‌پیوندد. در صورتی که فردی پس از اعمال جراحی نشانه‌های عفونت و سپسیس را نشان دهد، می‌بایستی به سرعت تحت درمان قرار گیرد.
علل وقوع سپسیس
هر‌گونه از عفونت‌ها اعم از ویروسی، باکتریایی و قارچی ممکن است منجر به سپسیس گردند. از انواع شایع عفونت‌ها در این زمینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پنومونی
- عفونت‌های شکمی
- عفونت‌های کلیوی
- عفونت‌های خونی (bacteremia)
از عوامل مؤثر در افزایش شانس ابتلا به سپسیس در میان جمعیت می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- افزایش میانگین سنی جمعیت
- باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک: بسیاری از انواه باکتری‌ها توانایی مقاومت در برابر دارو‌های آنتی‌بیوتیک را پیدا کرده‌اند. باکتری‌های مقاوم همواره به عنوان عامل ریشه‌ای وقوع سپسیس شناخته می‌شوند.
عوامل خطر
این بیماری در صورتی که فرد از مشکلات زیر رنج می‌برد، شایع‌تر و خطرناک‌تر خواهد بود:
- سن فرد بسیار پایین ویا بالا باشد
- بیمار سیستم‌ایمنی ضعیفی داشته باشد
- بیماری زمینه‌ای داشته باشد و تحت مراقبت‌های شدید بیمارستانی قرار داشته باشد
- آسیب‌های شدید داشته باشد، بطور مثال از سوختگی‌های شدید رنج ببرد
- از دستگاه‌های پزشکی ویژه‌ای از جمله کاتتر‌های داخل وریدی ویا لوله‌های تنفسی استفاده می‌نماید
عوارض سپسیس
دامنه عوارض این بیماری بسیار گسترده می‌باشد. هنگامی که شدت بیماری افزایش می‌یابد، خون‌رسانی و جریان خون به ارگان‌های حیاتی از جمله مغز، کلیه و قلب با مشکلات جدی مواجه می‌گردد. همچنین سپسیس موجب ایجاد لخته‌های خونی و گسترش آن به اندام‌هایی از جمله پا‌ها بازو‌ها و انگشتان می‌گردد. این اتفاقات می‌تواند منجر به مرگ بافتی و آسیب‌های اندامی از جمله قانقاریا گردد.
بسیاری از افراد از انواع ملایم سپسیس جان سالم به در می‌برند، با این‌حال نرخ مرگ‌ومیر در افراد مبتلا به شوک سپتیک در حدود ۵۰ درصد می‌باشد. همچنین سپسیس، شانس ابتلای فرد به عفونت‌های آینده را نیز افزایش می‌دهد.
