کریوفوبیا (cryophobia) یا ترس از سرما نوعی ترس غیر عادی و پایدار از سرما می‌باشد، بعضی از افراد تنها از هوای سرد می‌ترسند، در حالی که بعضی دیگر حتی از لمس اشیای سرد نیز وحشت دارند. برخی از دما یا اشیای منجمد می‌ترسند و بقیه از لمس هر چیزی که بنظرشان سرد باشد وحشت دارند. حتی ممکن است فرد از تصور سرما نیز دچار ترس و وحشت شود. مبتلایان به این اختلال اغلب اضطراب شدید دارند، هر چند می‌دانند این ترس و اضطراب غیر منطقی است. برای اجتناب از سرما این افراد اغلب در شرایط آب و هوایی گرم زندگی می‌کنند، بیش از حد نیاز لباس گرم می‌پوشنند، از غذاهای سرد و قالب یخ اجتناب می‌کنند و در روزهای سرد به هیچ وجه از خانه خارج نمی‌شوند و این کار به نوبه‌ی خود باعث تشدید ترس به علت عدم رویارویی با آن می‌شود.
البته باید توجه داشت که این ترس می‌تواند بسیار شدید باشد و نباید آن را با حالت ساده‌تر مثلاً دوست نداشتن یا تمایل نداشتن به سرما یا اشیا‌های سرد اشتباه گرفت. اینکه شما دوست ندارید زیاد در معرض سرما باشید یا با آن برخورد کنید به این معنی نیست که شما به کریوفوبیا مبتلا هستید.
کریوفوبیا و آب و هوای سرد و زمستانی
کریوفوبیا اغلب در طول ماه‌های فصل زمستان، حتی برای افرادی که از لمس اشیا‌های سرد وحشت دارند، شدید‌تر می‌شود. برای این افراد سرما و برف غیر قابل تحمل است و اشیایی مثل اشیای فلزی که اغلب سرد هستند، در طول فصل زمستان سردتر بنظر می‌رسند.
البته احساس و درک سرما در افراد مختلف، متفاوت است، مثلاً برای کسی که در دمای ۷۰ F (21 درجه سانتی گراد) احساس سرما می‌کند، درک کریوفوبیای فردی که در دمای زیر ۵۵ F ( 12 درجه سانتی گراد) احساس سرما ندارد، مشکل است.
کریوفوبیا همچنین ممکن است علت ترس از فعالیت‌های زمستانی نیز باشد. به طور مثال اگر شما بطور کلی در هوای سردتر احساس راحتی بیشتری بکنید، ممکن است جرئت اسکی یا سورتمه سواری بر روی یخ را پیدا کنید. البته ممکن است نگران باشید اتفاق بدی بیافتد و در این صورت تنها مشکلی که وجود دارد، این است که کمی احساس سرما می‌کنید و از پناهگاه گرمتان دور هستید ولی برای افراد مبتلا به کریوفوبیا علاوه بر اتفاق ناگوار، مواجهه با سرما نیز بسیار ترسناک است.
علل ابتلا به کریوفوبیا
در حالت کلی این موضوع که علت فوبیا‌ها ترکیبی از عوامل محیطی (همچون حادثه‌های ناگوار) و استعداد درونی (وراثت یا ژنتیک) می‌باشد، پذیرفته شده است. بسیاری از فوبیا‌ها را می‌توان در یک رخداد محرک، اغلب یک حادثه‌ی ناگوار در دوران کودکی، ریشه‌یابی کرد. فوبیا‌های اجتماعی و آگروفوبیا (ترس از مکان‌های شلوغ) علت‌های پیچیده‌تری دارند که در حال حاضر به صورت کامل کشف نشده‌اند. بنظر می‌رسد ترکیب وراثت، ژنتیک، ترکیبات شیمیای مغز و تجربه‌های ناگوار زندگی، نقش اساسی در پیشرفت فوبیا‌ها دارند.
بنظر می‌رسد کریوفوبیا اغلب در افرادی به وقوع می‌پیوندد که تاثیر منفی قابل توجهی از سرما می‌گیرند. برای مثال اگر شما قبلاً هیپوترمی، سقوط در یخ یا گیر افتادن در برف را تجربه کرده باشید، احتمالاً در معرض ابتلا به این فوبیا قرار دارید. لزوماً قرار نیست این احساس را مستقیماً تجربه کرده باشید. اگر برای یکی از کسانی که می‌شناسید تحت تأثیر سرما، اتفاق بدی رخ داده باشد، ممکن است این ترس در شما نیز به وجود آید. حتی مشاهده‌ی اخبار یا حوادث ورزشی نیز ممکن است باعث ایجاد این ترس در بعضی افراد شود. افرادی که بصورت ناگهانی از مناطق گرمسیری به مناطق سردسیر مهاجرت می‌کنند در معرض ریسک بالاتر ابتلا به این فوبیا قرار دارند.
با این حال کریوفوبیا می‌تواند بدون هیچ تجربه‌ی منفی سابقی رخ دهد. بعضی افراد به سادگی سرما را بیشتر از دیگران حس می‌کنند و برای بعضی، این حس نه تنها ناراحت کننده بلکه ترسناک است. در واقع یک ادراک عمومی منفی در طول زمان می‌تواند منجر به ترس و وحشت کامل شود.
نشانه‌ها و علائم
همچون سایر فوبیا‌ها، نشانه‌های بیماری از فردی به فرد دیگر با توجه به میزان ترس متفاوت است. نشانه‌ها بطور معمول شامل: اضطراب شدید پس از تماس با یخ و سرما یا حتی تصور هوای سرد، هراس و وحشت شدید، احساس تنگی نفس، تنفس سریع، ضربان نامنظم قلب، تعریق بیش از حد، تهوع، عدم توانایی بیان کلمات یا جملات، خشکی دهان و لرز است و حتی ممکن است فرد دچار حمله پانیک شود.
مدیریت کریوفوبیا
بیشتر افراد می‌توانند انواع معتدل‌تر کریوفوبیا را با تکنیک‌های شخصی مدیریت کنند. این روش‌ها شامل: پوشیدن لباس‌‌های گرم‌تر، اجتناب از فعالیت در هوای سرد و گرم نگه داشتن خانه می‌باشد، که می‌تواند تا حد زیادی ترس از سرما را در افراد کنترل کند. کریوفوبیا در موارد شدید باعث ایجاد محدودیت در زندگی می‌شود. بعضی افراد نمی‌توانند به مدرسه بروند، سفر کنند و ناچاراً از فعالیت‌های اجتماعی اجتناب می‌کنند و در طول زمستان منزوی می‌شوند. و در طول زمان کریوفوبیای شدید می‌تواند باعث بروز انواع دیگر فوبیا مثل آگروفوبیا (ترس از محیط های شلوغ) شود.
آیا می‌توان از دارو درمانی کمک گرفت؟
می‌توان برای درمان این فوبیا از دارو استفاده کرد اما باید توجه داشت، دارو‌ها دارای عوارض جانبی نیز هستند، همینطور باید توجه داشت دارو‌ها به درمان فوبیا کمکی نمی‌کنند بلکه فقط در بهترین حالت موجب سرکوب سیستم ایجاد کننده‌ی آن می‌شوند. البته درمان‌هایی برای فوبیا‌ها نیز وجود دارد همچون مشاوره، هیپنوتراپی و روان درمانی.
اگر ترس از سرما در شما نیز شدید است به دنبال کمک و درمان باشید، همچون سایر فوبیا ها، کریوفوبیا هم پاسخ مناسبی به درمان دارد.
