مطالعهای جدید نشان میدهد برخی از افراد مسن که علائم بیماری آلزایمر در مغز خود دارند در واقع ممکن است حافظهی بسیار خوب و کارآمدی نیز داشته باشند. در این مطالعه، محققان مغز هشت نفر که در سنین ۹۰ و بالاتر، به دلایل مختلف مرده بودند را مورد بررسی قرار دادند. همچنین مشخص شد که برخی از آنها نشانههایی از بیماری آلزایمر را داشتند. با این حال، آزمایش عملکرد شناختی آنها که اندکی پیش از مرگشان انجام شد نشان داد که حافظه این افراد به خوبی افراد سالمی بود که ۳۰ الی ۴۰ سال جوانتر اند.
نتایج مطالعات استاد مغز و اعصاب شناختی در دانشگاه نورثوسترن فینبرگ در شیکاگونشان میدهد که برخی از افراد مبتلا به بیماری آلزایمر ممکن است در برابر برخی از علائم آن، مانند مشکلات حافظه محافظت شوند.
مشخص نیست که چرا مغز و حافظه برخی از مردم در برابر چنین علائمی محافظت میشود، اما محققان گمان میبرند که عوامل ژنتیکی و محیطی ممکن است در این مورد تأثیرگذار باشند.
این هشت نفر دراین مطالعه در ابتدا بخشی از یک مطالعه بزرگتر از افرادی که در سن ۹۰ سالگی خود درگذشتند، بودند که عملکرد شناختیشان کمی قبل از مرگشان مورد بررسی قرار گرفت. شرکتکنندگان مطالعه همچنین با اهدای مغز خود در راه علم پس از مرگشان موافقت کردند.
بر اساس نتایج حاصل از تستهای شناختی که در میان گروه بزرگتر قبل از مرگ انجام شد، محققان آن ۸ نفر را که حافظه و کارایی مغزشان به خوبی افراد سالم پنجاه-شصت ساله بودند را انتخاب و بررسی کردند. محققان نشانههای فیزیکی بیماری آلزایمر، مانند پلاک را در سه مورد از این مغزها شناسایی نمودند.
با این حال، زمانی که محققان سلولهای عصبی در ناحیه هیپوکامپ را -منطقهای از مغز که با تشکیل خاطرات مرتبط است – مورد بررسی قرار دادند و معلوم شد که در مغز این سه نفر با تواناییهای حافظهای خوب، سلولها در این منطقه نسبتاً طبیعی هستند. بنابر گفتهی محققان این مورد برای افرادی که در مغزشان پلاک دارند که نشان بیماری آلزایمر است غیرعادی به نظر میرسد. معمولاً در افرادی که مغز شواهدی از پلاک و آلزایمر را نشان میدهد، تعداد سلولهای عصبی در هیپوکامپ کاهش مییابد.
این یافته، که نشان میدهد سلولهای عصبی دراین سه نفر با حافظه برتر به نحوی حفظ شده است بیان میکند که محافظت از این سلولها ممکن است یکی از عواملی باشد که به نگهداری حافظه این افراد کمک میکند. با این حال، روشن نیست که سلولهای عصبی حفظ شده علت تواناییهای بالای حافظه این افراد بودند یا آن که عوامل دیگری تأثیر داشتند.
علاوه بر این، اگر حفظ این سلولهای عصبی با داشتن یک حافظه برتر در ارتباط است، به احتمال زیاد تنها مکانیسم حفاظتی نیست. همچنین محققان گفتند که عوامل ژنتیکی خاصی نیز ممکن است به محافظت از مغزِ برخی از مردم در برابر نشانههای بیماری آلزایمر بپردازد. همچنین ممکن است که رژیم غذایی یک فرد و یا میزان ورزش کردن او به محافظت از مغز در برابر بیماری آلزایمر کمک کند، اگرچه تحقیقات بیشتری برای اثبات صحت این موضوع لازم است. البته پژوهشهای آینده نیز برای تأیید یافتههای جدید در یک نمونه بزرگتر از مردم، مورد نیاز است.