یک مطالعهی جدید، رابطهای بین مادهی شیمایی موجود در طیف وسیعی از محصولات مراقبت بهداشتی و کاهش چگالی مواد معدنی استخوان کشف کرده است.
پوکی استخوان یک بیماری است که باعث ایجاد استخوانهای ضعیف و افزایش احتمال شکستگی استخوان میشود.
تخمین زده شده است که در سراسر جهان، حدود ۲۰۰ میلیون نفر در حال حاضر مبتلا به پوکی استخوان هستند. بیش از ۱۰ میلیون نفر از این افراد در ایالات متحده زندگی میکنند.
پوکی استخوان عمدتا افراد پیر را تحت تاثیر قرار میدهد؛ بنابراین همان طور که جمعیت ایالات متحده در حال پیر شدن است، شیوع این بیماری نیز در گذر زمان در حال افزایش است.
عوامل متعددی در ایجاد این بیماری نقش دارند؛ از جمله ژنتیک، مصرف داروهای خاص و شاخص تودهی بدنی (BMI). ولی برخی محققان علاقهمند به بررسی نقش احتمالی مواد شیمایی موجود در محیط پیرامون هستند.
یک مطالعهی جدید (یافتههای آن در مجلهی Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism به چاپ رسیده است) یک مادهی شیمیایی به نام triclosan را مورد بررسی قرار میدهد.
Triclosan چیست؟
Triclosan یک ترکیب ضدباکتریایی است. اخیرا سازمان غذا و دارو (FDA) مصرف آن را در ضدعفونیکنندههای دست بدون نسخه ممنوع کرده است؛ ولی تولیدکنندگان هنوز آن را به طیفی از کالاها از جمله خمیر دندان، صابون و دهان شویه اضافه میکنند. تولیدکنندگان آن را به برخی از منسوجات و لوازم آشپزخانه نیز اضافه میکنند.
برای این بفهمیم مصرف این مادهی شیمیایی چقدر شایع است، لازم است بدانیم که دانشمندان در یک مطالعه در ایالات متحده، در ادرار سه چهارم از ۲.۵۱۷ شرکتکننده، Triclosan را شناسایی کردند.
نویسنهی مکاتبهکنندهی مطالعهی اخیر، دکتر Yingjun Li (از کالج پزشکی Hangzhou در مدرسهی سلامت عمومی چین) بیان میکند که چرا تیم آنها بررسی نقش Triclosan را در پوکی استخوان انتخاب کرده است:
مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که Triclosan میتواند به طور معکوسی بر چگالی مواد معدنی استخوان، در سلولها یا حیوانات اثر بگذارد. با این حال، اطلاعات کمی در مورد ارتباط triclosan و سلامت استخوان انسان وجود دارد.
پزشکان از آزمایشهای چگالی مواد معدنی استخوان برای تشخیص پوکی استخوان و تعیین احتمال شکستگی استفاده میکنند.
Li معتقد است مطالعهی آنها اولین بررسی ارتباط triclosan با چگالی مواد معدنی استخوان و پوکی استخوان در یک نمونهی نماینده از زنان بزرگسال ایالات متحده است.
اطلاعات استخوانی
Li و همکاران اطلاعاتی را از نظرسنجی سلامت ملی و آزمایشهای تغذیهای از طریق مصاحبههای رو در رو با افراد جمعآوری کردند.
سوالات نظرسنجی، اطلاعات جمعیت شناسی، رژیم غذایی و سلامت عمومی را تحت پوشش قرار داد. همچنین متخصصان پزشکی از هر یک از شرکتکنندگان تست فیزیکی، نمونهی ادرار و نمونهی خون گرفتند.
در مطالعهی جدید، محققان اطلاعاتی را از ۱.۸۴۸ خانم ۲۰ ساله یا مسنتر که در ایالات متحده زندگی میکنند، جمعآوری کردند.
محققان وجود triclosan را در نمونههای ادراری آزمایش کردند، چگالی مواد معدنی استخوان را اندازه گرفتند و شرکتکنندگان را از لحاظ پوکی استخوان مورد آزمایش قرار دادند.
در طی تجزیه و تحلیل اطلاعات، تیم پژوهشی تعدادی از متغیرهایی که توانایی منحرف کردن نتایج را دارند، مورد بررسی قرار دادند؛ از جمله سن، قومیت، سطح فعالیت فیزیکی، سیگار کشیدن، مقدار مصرف کلسیم، شاخص توده بدنی و سابقهی ابتلا به دیابت.
به طور کلی، چگالی مواد معدنی استخوان در خانمهایی که سطوح بالاتری از triclosan را در ادرار خود دارند، نسبت به خانمهایی که سطوح کمتری از triclosan ادراری را دارند، پایینتر است.
این ارتباط در زنان یائسه بیشتر دیده شد و در زنانی که در سنین قبل از یائسگی بودند، قابل توجه نبود.
Triclosan و پوکی استخوان
هنگامی که دانشمندان ارتباط بین Triclosan و پوکی استخوان را بررسی کردند، نتایج خیلی واضح نبود. این یافته ممکن است تا حدی ناشی از تعداد افراد مبتلا به پوکی استخوان باشد که نسبتا کم هستند؛ برای مثال، فقط ۷ زن در گروه زنان غیر یائسه مبتلا به پوکی استخوان بودند.
محققان ۴ ناحیه از استخوان را برای حضور پوکی استخوان مورد ارزیابی قرار دادند. در ۳ ناحیه از این ۴ ناحیه، هیچ ارتباطی بین triclosan و پوکی استخوان وجود نداشت.
با این حال، سطوح بالاتر triclosan نشاندهندهی افزایش پوکی استخوان در ناحیهی intertrochanter (ناحیهی بالایی استخوان ران) بود.
ارتباط بین triclosan و پوکی استخوان به اندازهی انتظار نویسندگان، قوی نبود؛ ولی به نظر میرسد این مادهی شیمیایی به نوعی چگالی استخوان را تحت تاثیر قرار میدهد.
با این حال، نویسندگان به برخی از محدودیتها اشاره میکنند. در درجهی اول، طراحی مطالعه اجازه نمیدهد که نویسندگان علت و معلول را ثابت کنند. همچنین آنها بیان میکنند که دفع triclosan نسبتا سریع است. بنابراین از آن جایی که محققان فقط یک بار سطح triclosan ادراری را اندازه گرفتهاند، احتمالا این اندازهگیری نمیتوانند به طور عادلانهای نمایندهی سطح متوسط triclosan در طی چند دهه باشد.
مثل همیشه دانشمندان احتیاج دارند تحقیقات بیشتری را با استفاده از گروههای بزرگتری از شرکتکنندگان انجام دهند تا این یافتهها را اثبات کنند.