تنهایی نوعی نیاز عمیق به همراهی و احساس تعلق است. این احساس می‌تواند بر ارزشی که فرد برای خود قائل می‌شود، اثرات منفی داشته باشد. تنهایی می‌تواند مکرراً پرسش درباره‌ی ارزش‌مان برای دیگران و جایگاه‌مان در زندگی را مطرح سازد. ما بیشتر زمان خود را به یک وسیله چسبیده‌ایم تا چیزی که برای چشم و قلب‌مان ضرری ندارد. همچنین بیشتر به ارتباطات دیجیتال رو آورده و از آنچه احساس سلامت عاطفی‌مان به آن وابسته است، فاصله گرفته‌ایم. در یکی از مطالعات در این زمینه، کسانی که به میزان زیاد از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، بیشترین میزان احساس تنهایی را گزارش کرده‌اند. مقابله با احساس تنهایی از طریق رفتارهای انزواگرایانه‌ای که ما را به جای دنیای پیرامون به صفحه‌ی گوشی وابسته می‌سازند، امکان‌پذیر نیست.
احساس تنهایی بیانگر عدم ارتباط است؛ نه عدم حضور آدم‌ها! به همین خاطر است که افراد حتی در شلوغی جمعیت هم می‌توانند احساس تنهایی کنند. در واقع، حضور در وسط شلوغی جمعیت در شرایطی که هیچ یک از آشنایان فرد در جمعیت حضور نداشته باشند و فرد نتواند ارتباط برقرار کند، حتی می‌تواند احساس تنهایی را تشدید کند. همچنین آدم‌ها وقتی مجموعه افراد پشتیبانی کننده‌شان نتوانند در لحظه نیازهایشان را تامین کنند، احساس تنهایی می‌کنند.
سه نوع احساس تنهایی
- تنهایی وجودی (اگزیستانسیال): تنهایی وجودی از منظر اگزیستانسیال، برای روح انسان خوب بوده و قطعاً یکی از بخش‌های اجتناب‌ناپذیر تجارب آدمی است. می‌دانیم تنهایی برانگیزنده‌ی احساسات منفی است و با این که این نوع احساس تنهایی به کشف وجودی و خودشناسی انسان کمک می‌کند، از آن خوشمان نمی‌آید و دوست داریم تا حد امکان، از آن فرار کنیم.
- تنهایی عاطفی: این نوع تنهایی برخاسته از کمبود روابط یا وابستگی‌هاست. ممکن است این نوع تنهایی را هنگامی که در یک گروه دوستی همه جز شما شریک عاطفی دارند، احساس کنید. تنهایی عاطفی می‌تواند زمانی احساس شود که نیاز دارید با کسی در مورد گذران زندگی‌تان حرف بزنید؛ اما احساس می‌کنید چنین کسی وجود ندارد. اگر کسی قلب‌تان را شکسته و از زندگی‌تان بیرون رفته است، احتمالاً در ارتباط با او چنین احساسی خواهید داشت.
- تنهایی اجتماعی: این نوع تنهایی زمانی احساس می‌شود که به هیچ گروهی در اطراف خود، احساس تعلق نمی‌کنید. حتی ممکن است هنگامی که در یک رابطه‌ی عاشقانه قرار دارید، تنهایی اجتماعی را تجربه کنید. اگر دایره‌ی حمایت اجتماعی‌تان گسترده نباشد، احتمالاً احساس می‌کنید گروهی نیست که نسبت به آن احساس تعلق داشته باشید. وقتی در یک مهمانی کسی را نمی‌شناسید، احساس راحتی نکرده و در تنهایی اجتماعی غرق می‌شوید. وقتی وجودتان را در یک دایره‌ی ارتباطی باارزش نمی‌بینید، این حس دمار از روزگارتان درمی‌آورد.
احساس تنهایی چقدر طول می‌کشد؟
مدت زمان احساس تنهایی، شدت و آسیب ناشی از آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تنهایی ممکن است احساسی گذرا باشد؛ در یک موقعیت خاص رخ دهد یا به احساسی مزمن تبدیل شود. همه‌ی انسان‌ها در شرایطی بالاخره تنهایی را تجربه کرده‌اند. تنهایی موقعیتی می‌تواند نوعی احساس اضطراب حاد باشد. به عنوان مثال: وقتی سر کار جدید به صرف ناهار رفته‌اید یا به مهمانی رفته‌اید اما کسی را نمی‌شناسید. احساس تنهایی مزمن می‌تواند در نتیجه‌ی احساس تنهایی موقعیتی مداوم باشد که بیش از دو سال طول کشیده است.
مقابله با احساس تنهایی وجودی
این گفته که ما تنها به دنیا می‌آییم و تنها از دنیا می‌رویم، نشان می‌دهد تنهایی وجودی یکی از جنبه‌ها‌ی انکارناپذیر زندگی است. حقیقتاً هر یک از ما در لحظه‌ای از زندگی، ترس‌های اگزیستانسیال یا وجودی شامل ترس از انزوا، مرگ، بی‌معنایی و آزادی را تجربه می‌کنیم. شناختن این ترس‌ها و استفاده از آ‌ن‌ها به عنوان انگیزه و محرک برای زندگی در لحظه، می‌تواند ما را در زمان حال غرق کند. با این امر می‌توانیم دریابیم که میان انبوهی از افراد قرار داریم که درست مثل ما، با این ترس‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند.
مقابله با احساس تنهایی عاطفی
راهحل ثابت تنهایی عاطفی، ایجاد و حفظ یک سیستم حمایتی سالم است. شما نمی‌توانید دوستی لحظه‌ای برقرار کنید یا در یک شب، همدم خود را پیدا کنید؛ اما می‌توانید با مشتاق بودن برای شروع رابطه‌ی عاطفی یا ارتباط بهتر با دوستان‌تان، شانس عمیق‌تر شدن دوستی‌هایتان را افزایش دهید.
منتظر ماندن برای کسی که حرکت اول را اجرا کند، خلاف موضع مشارکتی است و از آن جا که تنهایی نشان‌دهنده‌‌ی انزواست، اگر برای رسیدن به دیگران تلاش کنید، متوجه احساس بهترتان خواهید شد. حتی اگر فقط فرستادن چندین پیام یا یک مکالمه‌ی کوتاه تلفنی باشد! اجازه دادن به افراد برای فهمیدن این که نیاز به حرف زدن دارید، می‌تواند شروعی برای یک دلبستگی عمیق باشد.
مقابله با احساس تنهایی اجتماعی
این احساس زمانی ایجاد می‌شود که فکر می‌کنیم از یک گروه جدا افتاده‌ایم. همان احساسی که وقتی روز اول مدرسه به بوفه رفته‌اید و کسی چهره‌ی دوستانه به شما نشان نداده است، داشته‌اید. جدا ماندن از گروه اذیت‌کننده است؛ حتی اگر عمدی نباشد! راهحل ساده برای مقابله با تنهایی اجتماعی، وارد شدن به فعالیت یا گروه جدید است.
شاید رفتن به باشگاه ورزشی وقتی جدیداٌ به یک محله اسباب‌کشی کرده‌اید، پیشنهاد خوبی باشد. در گروه‌های داوطلبانه هر چه که باشد، شرکت کنید. بالاخره با افراد جدید علاقه‌ای مشترک خواهید داشت و همین می‌تواند شروع دوستی باشد.
