پوست یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اندام‌های بدن است. نوعی مانع طبیعی در برابر نفوذ عوامل خارجی به بدن است و به کمک تعریق دمای بدن را تنظیم می‌کند. هیچ حالت طبیعی به خصوصی برای پوست وجود ندارد و در هر برهه با توجه به تغییرات بدن صورت و پوست‌تان تغییر می‌کند و هم‌چنین در پاسخ به تغییرات آب و هوا و یا بیماری‌های مختلف خود را وفق می‌دهد. طی بلوغ، پوست بدن به خصوص در ناحیه‌ی صورت تغییرات بسیاری خواهد کرد.
هورمون‌ها چگونه باعث چرب شدن پوست می‌شوند؟
غدد ترشح‌کننده‌ی چربی یا غدد سباسه عامل تغییردهنده و چرب‌کننده‌ی پوست هستند. این غدد مسئول ترشح چربی هستند و در زمان بلوغ، اندازه‌ی آن‌ها بزرگ‌تر شده و در میان سنین ۱۵ الی ۳۵ سالگی بیشترین میزان ترشح چربی را دارند. این غدد مثل دیگر قسمت‌های بدن گیرنده‌هایی برای هورمون‌های جنسی دارند. هورمون مردانه (که در هر دو جنس وجود دارند.) بیشترین تأثیر را روی آن‌ها گذاشته و ترشح چربی را افزایش می‌دهد.
ترشح چربی در طول چرخه‌ی قاعدگ تغییر می‌کند. طی بررسی‌های انجام شده، در زنانی که پوست چرب دارند، ترشح چربی در روزهای پیش از قاعدگی و در طی آن افزایش می‌یابد و در هفته‌ی دوم چرخه‌ی قاعدگی ترشح چربی کم‌ترین میزان خود را دارد. اما در زنانی که پوست چرب ندارند تغییر به خصوصی در ترشح چربی ایجاد نمی‌شود. عوامل مختلف دیگری نیز در ترشح چربی نقش دارند؛ مثل ژنتیک، تغییرات فصلی، نور خورشید و سوء مصرف محصولات بهداشتی حفاظت از پوست.
خصوصیات جوش‌های هورمونی
طی بلوغ جوش‌هایی در ناحیه‌ی T که شامل پیشانی، بینی و گونه‌ها می‌شود ظهور می‌یابند.
جوش‌های هورمونی در بزرگسالان نیز معمولا بر روی چانه و فک ایجاد می‌شوند. در برخی این جوش‌ها، سرسیاه یا سرسفید و در برخی اندازه‌ی بزرگی دارند. کیست‌ها در عمق پوست قرار دارند و در سطح پوست دیده نمی‌شوند اما این برجستگی‌ها یزرگ بوده و در لمس دردناک هستند. جوش‌های هورمونی در نتیجه‌ی تغییرات زیر ایجاد می‌شوند:
- قاعدگی
- کیست تخمدان
- یائسگی
- بالا رفت سطح هورمون‌های مردانه
و موارد زیر در تشدید جوش‌های تشکیل شده مؤثر هستند:
- التهاب پوست
- ترشح چربی
- تجمع سلول‌های پوست در فولیکول‌های مو
- رشد و تجمع باکتری‌های عامل جوش
جوش‌های یائسگی
بسیاری از زنان در سن ۵۱ سالگی یائسه می‌شوند. یائسگی باعث خواهد شد تا سطح هورمون‌های جنسی کاهش یابد و در نتیجه‌ی آن دیگر قاعدگی نخواهید داشت. در برخی از زنان جوش‌هایی در این دوره ظهور می‌یابد که می‌توان علت آن را به کاهش سطح استروژن یا افزایش سطح هورمون‌های مردانه نسبت داد. در بسیاری از موارد استفاده از دارو و در بسیاری دیگر روش‌های خانگی مؤثر واقع شده‌اند.
درمان
داروهایی که بدون نسخه می‌توان تهیه کرد، تنها در موارد خفیف مؤثر خواهند بود. این از آن جهت است که جوش‌های هورمونی معمولا کیستی می‌شوند و پمادهای پوستی بر روی آن‌ها بی‌اثر خواهد بود. اما داروهای خوراکی با تنظیم هورمون‌ها، جوش‌ها را از میان خواهند برد که از میان آن‌ها داروهای پیشگیری از بارداری خوراکی و داروهای ضد آندروژن از همه مؤثرتر خواهند بود.
داروهای پیشگیری از بارداری خوراکی
این داروها با تنظیم هورمون‌های بدن به خصوص در زمان تخمک‌گذاری در درمان جوش‌ها مؤثر خواهند بود. در صورتی که سابقه‌ی لخته‌ی خون، فشار خون بالا یا سرطان پستان داشته باشید نباید از این داروها استفاده کنید.
داروهای ضد آندروژن
داروهای ضد آندروژن سطح هورمون مردانه را کاهش می‌دهند. مردان و زنان هر دو دارای سطح مشخصی از هورمون مردانه هستند. سطح بالای این هورمون باعث ایجاد جوش‌ها خواهند شد.
داروی اسپیرانولاکتون (آلداکتون) که برای درمان فشار خون استفاده می‌شد اثرات ضد آندروژنی نیز دارد. به بیان دیگر، این دارو از تولید هورمون مردانه جلوگیری کرده و سطوح هورمونی بدن را تنظیم می‌کند.
رتینوئیدها
رتینوئیدها از ویتامین A به دست می‌آیند و در صورتی که جوش‌های هورمونی خفیفی دارید، پمادهای رتینوئیدی انتخاب مناسبی خواهند بود. بسیاری از کرم‌ها، ژل‌ها و لوسیون‌های رتینوئیدی در دسترس هستند اما برای استفاده از انواع با فرمولاسیون قوی‌تر لازم است به پزشک مراجعه کنید. باید به خاطر داشته باشید در صورتی که از پمادهای رتینوئیدی استفاده می‌کنید، استفاده‌ی مرتب از کرم ضدآفتاب بسیار مهم است.
روش‌های طبیعی
در برخی موارد، روش‌های گیاهی نیز از دیگر درمان‌های انتخابی موراد خفیف جوش‌های هورمونی خواهند بود. این روش‌ها معمولا عوارض جانبی ندارند اما زیاد هم مؤثر نمیباشند.
روغن درخت چای
روغن درخت چای با کاهش التهاب در درمان جوش‌ها مؤثر خواهد بود. روغن درخت چای در بسیاری از محصولات مراقبت پوستی مثل تونرها وجود دارند و می‌توان از آن در موارد پاک‌سازی نقطه‌ای صورت نیز استفاده کرد. باید به خاطر داشته باشید که پیش از مصرف این روغن ابتدا باید با استفاده از روغن‌هایی مثل روغن زیتون یا روغن نارگیل رقیق شود. معمولا باید به هر ۱ الی ۲ قطره از روغن درخت چای حدود ۱۲ قطره از دیگر عصاره‌های روغنی اضافه شود. هم‌چنین پیش از مصرف بر روی صورت ابتدا در بر روی بازوی خود بمالید اگر در طی ۲۴ ساعت هیچگونه التهاب یا قرمزی مشاهده نکردید استفاده از آن بر روی صورت ایمن خواهد بود.
آلفا هیدروکسی اسید
آلفا هیدروکسی اسید از مرکبات به دست می‌آید و در از میان بردن رد جوش‌ها مؤثر است. این عصاره در بسیاری از ماسک‌ها و کرم‌های صورت به همراه رتینوئید موجود است. مصرف این عصاره حساسیت پوست نسبت به نور خورشید را افزایش خواهد داد بنابراین استفاده‌ی منظم از کرم ضد آفتاب بسیار مهم است.
چای سبز
چای سبز التهاب بدن را کاهش می‌دهد. به طور کلی مصرف روزانه‌ی چند فنجان چای سبز به همراه استفاده از آن بر روی پوست صورت توصیه می‌شود. لوسیون‌ها و ژل‌هایی که حاوی حداقل ۲ درصد چای سبز باشند بسیار مفید محسوب می‌شوند.
رژیم غذایی
ارتباط میان رژیم غذایی و جوش‌های هورمونی به طور قطع مشخص نشده است. برخی غذاها که خاصیت ضدالتهابی دارند در از میان بردن این جوش‌ها مؤثر می‌باشند. غذاهای گیاهی حاوی مقادیر بالای آنتی‌اکسیدان التهاب را کاهش داده و پوست را شفاف می‌کنند. اسید چرب امکا-۳ نیز در کاهش التهاب مؤثر است.
برخلاف نظر عموم مصرف فست فود به تنهایی نمی‌تواند سبب ایجاد جوش شود اما مصرف بالای برخی از آن‌ها التهاب را افزایش می‌دهد. محدود کردن مصرف موارد زیر می‌تواند مؤثر باشد:
- شکر
- محصولات لبنی
- کربوهیدرات فراوری شده
- گوشت قرمز
دیگر چه بکنیم
برای خلاص شدن از شر این جوش‌ها باید یک برنامه‌ی منظم برای مراقبت از پوست خود داشته باشید:
- صورت خود را صبح و عصر بشویید.
- بیشتر از اندازه‌ی یک نخود از محصولات مراقبت از پوست استفاده نکنید.
- کرم ضد آفتاب فراموش نشود.
