مغز پستانداران -ازقبیل انسانها- میتواند مقدار قابل توجهی از اطلاعاتی را که بر پایه تصمیمات خوب و بد میباشد و نیز فعل و انفعالاتی که پیرامون ما صورت میگیرد را ذخیره کرده و به یاد بیاورد.
اخیراً، در سری آزمایشهای صورت گرفته روی موشها، دانشمندان مؤسسه پزشکی جان هاپکینز گزارش کردهاند که شواهد بدست آمده نشان میدهد خاطراتی که ریشه در تصمیمات ما دارند، در بخش بسیار ویژهای از مغز ذخیره میشوند.
پی بردن به این که مغز جانوران اطلاعات مربوط به تصمیمات گذشته را در کجا و به چه مدت می تواند ذخیره کند، کمک خوبی در درک انواع مدلهای تصمیم گیری خواهد کرد. کشف این مدلها میتواند شروع خوبی برای درمان بهتر انواع اعتیاد و سایر اختلالات ناشی از تصمیم گیریهای ناقص یا نامنظم باشد.
ارمیا کوهن ، دکترای PHD و استادیار علوم اعصاب در دانشگاه پزشکی جان هاپکینز
توصیفی دیگر از مطالعات صورت گرفته، در ۴ جولای در ژورنال نورون منتشر شد.
برای آزمایش، کوهن و همکارانش در مؤسسه جان هاپکینز از رایحههای متنوعی استفاده کردند تا ۳۶ موش را تعلیم دهند که بین دو لوله یکی را انتخاب کنند. لولهها هنگام لیسیدن، آب آزاد کرده و توسط کامپیوترهایی کنترل میشدند که به طور تصادفی شیر آب را باز و بسته میکردند. وقتی یکی از شیرهای آب باز بود، دیگری بسته میشد، و بدین ترتیب جا به جا میشدند.
این آزمایش طراحی شده بود تا شبیه سازی کند که یک موش در حیات وحش چگونه دنبال آب میگردد و چگونه میآموزد که در چه مکانهایی باید به دنبال آب باشد. کوهن میگوید یقیناً موشها نمیدانستند زمانی که یک انتخاب مشخصی انجام دهند، آب دریافت خواهند کرد. برای دریافت آب، آنها باید تصمیم اخیر خود و نتایج آن تصمیم را به یاد میداشتند.
همانطور که انتظار میرفت موشها به منظور دریافت آب بیشتر، غالباً به سمت لولههای آبی میرفتند که اغلب باز بودند، ولی گاهی نیز لولههای آبی را میلیسیدند که بسته بودند!
وقتی لوله آبی با آب فراوان بسته میشد، موشها سراغ لولهی بعدی که تازه باز شده بود میرفتند. دانشمندان همچنین پی بردند که موشها به مدت نیم دقیقه منتظر شده و لوله بعدی خود را انتخاب میکنند.
کوهن معتقد است اطلاعات بدست آمده از مطالعات چند دهه گذشته نشان میدهد خاطراتی که مبنای آنها تصمیمهای خود ماست، در قشر پره فرونتال -جایگاه یادگیری، شخصیت و رفتارهای پیچیده- ذخیره میگردد.
برای کشف این که موشها در کدام قسمت مغز خود حافظهی مربوط به آب را ذخیره میکنند، یکی از اعضای تیم کوهن به نام بلال باری، میکروالکترودهایی به مغز موشها وصل کرد. الکترودها این امکان را به او میدادند که بتواند میزان حرارت یا به اصطلاح پتانسیل عمل عبوری از غشای بیش از ۳۰۰۰ نورون در قشر پره فرونتال مغز را اندازه گیری کند.
به گفتهی کوهن، درجه حرارت ناشی از پتانسیل عمل نورونها در موش نشانگر تخمین شناخت درونی از انتخابی است که بین دو لولهی آب صورت میگیرد و موش فکر میکند که کدام لوله را باید بلیسد.
پایهی پتانسیل عمل در نورونهای قشر پره فرونتال حدود ۲-۱۰ اسپایک در ثانیه است. ولی زمانی که به نظر میرسید موش در حال فکر کردن به انتخاب یک از لولهها است، در ۸۰ درصد نورونهای قشر پره فرونتال (۲۴۰۱ از ۳۰۷۳ نورون)، میزان پتانسیل عمل میانگین به ۲۰ اسپایک در ثانیه میرسید!
آنها همچنین به این نتیجه رسیدند که هرچه زمان تصمیم گیری موش بیشتر به درازا انجامد، میزان پتانسیل عمل در نورونهای قشر پره فرونتال کاهش پیدا میکند. پس از گذشت ۱۵ ثانیه بدون لیسیدن هیچ لوله ای، میزان پتانسیل عمل به نصف حداکثر خود کاهش پیدا میکند.
ممکن است علت این باشد که موش دارد فراموش میکند چقدر این محیط ویژه ارزشمند است. این اطلاعات نشان میدهد چگونه نورونها خاطرات مربوط به تصمیمها را ذخیره میکنند. ما نه تنها قادر به مشاهدهی تغییرات در پتانسیلهای عمل هستیم، بلکه میتوانیم آنها را اندازه گیری بکنیم.
کوهن
محققان همچنین دریافتند در مغز موشها، قشر پره فرونتال با فرستادن سیگنالهایی به نقاط دیگر، با سایر قسمتهای مغز در ارتباط است. آنها شاهد افزایش در ارسال سیگنالهای الکتریکی به بخش قدامی میانی جسم مخطط بودند. (ساختاری داخل گانگلیون اصلی ، ناحیهای در قسمت میانی مغز مربوط به حرکت)
کوهن معتقد است تیمش تصمیم دارد تحقیقات بیشتری در مورد محل و چگونگی ارتباط بین نورونهای قشر پره فرونتال و قسمتهای کنترل کنندهی حرکتی مغز انجام دهد. این اطلاعات میتواند روشن کند که جانورانی از قبیل انسان و .. چقدر سریع از تجربیات خود در دنیا درس میگیرند.
در چنین دنیای فراری ما باید سریع یاد بگیریم و نیز کشف این که چگونه مغز چنین کاری را انجام میدهد باعث ایجاد بینشی پیرامون چگونگی تنظیم این یادگیری میشود.
کوهن