دروغگویی ویژگی متداول تعاملات اجتماعی بین انسان‌هاست. این رفتار حتی در بعضی حیوانات مانند میمون‌ها نیز رخ می‌دهد. دروغگویی پاتولوژیک متفاوت است و ممکن است نشانه‌ی وضعیت سلامت روانی مانند اختلالات شخصیتی باشد. دروغگوهای پاتولوژیک دروغ‌های اجباری بدون انگیزه مشخص می‌گویند. این نوع از دروغگویی‌ها متفاوت از دروغگویی‌های غیرپاتولوژیک که اغلب به نوعی سودمند است، می‌باشد.
دروغ‌ها اغلب سودمند هستند. به‌طور مثال، ممکن است فردی برای اجتناب از خجالت اجتماعی دروغ بگوید. اگرچه برخی از افراد نسبت به بقیه بیشتر دروغ می‌گویند، اما معمولا نشانه‌ی مشکل سلامت روانی نیست.
دروغگویی پاتولوژیک چیست؟
دروغگویی به بیان اظهارات دروغین برای فریب دیگران به‌طور عمد که غالبا در جهت منافع شخصی است، اطلاق می‌شود. دروغگویی غیرپاتولوژیک امری عادی است و نشانه‌ی اختلال نمی‌باشد. کسی که به صورت پاتولوژیک دروغ می‌گوید، از روی اجبار و بدون سود مشخصی برای خود دروغ خواهد گفت.
تلاش‌هایی برای شرح تفاوت دروغ پاتولوژیک و غیرپاتولوژیک انجام گرفته است، اما تحقیقات بیشتری برای تمایز مناسب ضروری است.
ویژگی اصلی دروغ پاتولوژیک این است که انگیزه آشکاری ندارد. معمولا می‌توان تعیین کرد که چرا فردی دروغ گفته است، مثلا برای منافع خود یا برای اجتناب از شرایط شرم‌آور یا استرس‌زا، اما دروغگویی پاتولوژیک بدون دلیل روشن رخ می‌دهد و به نظر نمی‌رسد منفعتی برای شخص داشته باشد.
مشخص نیست که آیا فردی که دروغ پاتولوژیک می‌گوید از فریب‌کاری خود آگاه است یا قادر است درمورد دروغ خود منطقی فکر کند. دروغ پاتولوژیک می‌تواند روابط اجتماعی را دشوار کرده و منجر به مشکلات بین فردی قابل توجه شود.
علل دروغگویی پاتولوژیک
تحقیقات کمی در این زمینه انجام گرفته است و علل دروغگویی پاتولوژیک ناشناخته است. مشخص نیست که آیا دروغگویی پاتولوژیک نشانه‌ی بیماری دیگری است یا خود بیماری می‌باشد. به عنوان مثال، دروغگویی اجباری ویژگی چندین بیماری دیگر است، مانند اختلال ساختگی و اختلال شخصیتی.
اختلال ساختگی
اختلال ساختگی -که گاهی اوقات سندرم مونشهاوزن (Munchausen’s syndrome) گفته می‌شود- شرایطی است که در آن فرد طوری عمل می‌کند که انگار از نظر فیزیکی و روحی بیمار است، درحالی که اینطور نیست.
علل اختلال ساختگی ناشناخته است. نظریه‌های مطرح عبارتند از:
- علل بیولوژیکی یا ژنتیکی
- در کودکی مورد آزار یا بی‌توجهی قرار گرفتن
- اعتماد به نفس پایین
- وجود یک اختلال شخصیتی
- سوء مصرف مواد
- افسردگی
اختلالات شخصیتی
دروغگویی پاتولوژیک نشانه‌ی احتمالی برخی از اختلالات شخصیتی است؛ از جمله:
- اختلال شخصیتی مرزی (BPD)
- اختلال شخصیتی خودشیفتگی (NPD)
- اختلال شخصیتی ضداجتماعی (APD)
اختلال شخصیتی مرزی حالتی است که تنظیم احساسات را برای فرد دشوار می‌سازد. افراد مبتلا به اختلال شخصیتی مرزی ممکن است نوسانات شدید خلقی را تجربه کنند، احساس بی‌ثباتی و عدم امنیت بیشتری داشته باشند و احساس ثبات نسبت به خود نداشته باشند.
نشانه‌ی اختلال شخصیتی خودشیفتگی، فانتزی اعتبار بالا و نیاز به تحسین و برخورد ویژه است.
محققان استدلال کردند که در تئوری زمانی که دروغگویی پاتولوژیک در افراد مبتلا به اختلال شخصیتی ضداجتماعی ممکن است رخ دهد، اغلب به خاطر منفعت یا رضایت شخصی است.
افراد مبتلا به اختلال شخصیتی مرزی یا خودشیفتگی ممکن است برای جلوه دادن حقیقت متناسب با احساسات خودشان دروغ بگویند، نه واقعیت‌ها.
این اختلالات شخصیتی می‌تواند منجر به چالش‌های قابل توجهی در روابط بین فردی شود.
بیشتر بخوانید: با ۱۰ اختلال شایع شخصیتی آشنا شویم!
دمانس فرونتوتمپورال
مطالعه‌ای روی فردی که دارای نشانه‌های دروغگویی پاتولوژیک بود، نشان داد که الگوهای رفتاری‌شان شبیه آنچه است که در افراد مبتلا به دمانس فرونتوتمپورال می‌تواند رخ دهد.
دمانس فرونتوتمپورال نوعی از دمانس است که نواحی فرونتال و تمپورال مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد و منجر به تغییر در رفتار و زبان می‌شود.
این تغییرات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- رفتارهای اجتماعی نامناسب
- نبود حس همدلی
- از دست رفتن بینش نسبت به رفتار دیگران و خود
- تغییر در اولویت‌های غذایی
- رفتار اجباری
- خستگی
- پریشانی
نشانه‌ها و علائم دروغگویی پاتولوژیک
دروغ‌های پاتولوژیک اجباری بوده و ممکن است با دروغ‌های کوچک شروع شوند. دروغ‌ها می‌توانند به تدریج پیچیده‌تر و دراماتیک‌تر شوند، به‌ویژه اگر لازم باشد دروغ‌های قبلی را بپوشانند. این دروغ‌ها اغلب با جزئیات غیرضروری پیچیده می‌شوند.
افرادی که به‌طور مکرر دروغ می‌گویند، لزوما دروغگوهای پاتولوژیک نیستند. بارزترین ویژگی دروغ‌های پاتولوژیک این است که بدون انگیزه هستند.
بنابراین، افرادی که اغلب برای جالب‌تر نشان دادن خود موضوعات خود را اغراق می‌کنند یا برای پوشاندن خطاهایی که مرتکب شده‌اند پیوسته دروغ می‌گویند، بعید است که دروغگوهای پاتولوژیک باشند. این‌ها انگیزه‌های واضحی هستند که علایق خاصی را پیش می‌برند.
تایید دروغ‌های پاتولوژیک برای دیگران آسان است، این دروغ‌ها برای شخص گوینده بی‌نهایت آسیب‌رسان است. برای مثال، فرد ممکن است درمورد گذشته‌ی خود اتهامات غلط یا ادعاهای بزرگ‌بینانه ایجاد کند که بررسی آن‌ها برای دیگران آسان است.
تشخیص دروغگویی پاتولوژیک
دروغگویی پاتولوژیک تشخیصی رسمی نیست، اما پزشک یا تراپیست ممکن است این رفتار را به عنوان نشانه‌ای از بیماری زمینه‌ای دیگر از جمله اختلال شخصیتی یا اختلال ساختگی تشخیص دهد.
این اختلالات شامل علائم همپوشان شامل دروغ اجباری هستند. افراد مبتلا به این اختلالات علائم دیگری نیز نشان می‌دهند. ممکن است دروغگویی پاتولوژیک علامتی مستقل باشد، زیرا برخی افراد بدون داشتن بیماری زمینه‌ای دیگر درگیر دروغگویی پاتولوژیک هستند. تعیین اینکه فردی دچار دروغگویی پاتولوژیک است می‌تواند برای پزشک چالش‌برانگیز باشد، زیرا تست روانشناسی یا بیولوژیکی برای آن وجود ندارد.
برای تشخیص اکثر بیماری‌های روانی، پزشک از مصاحبه بالینی استفاده می‌کند. اگر فرد درمورد دروغگویی خود روراست نباشد، لازم است که پزشک با اعضای خانواده یا دوستان نیز برای کمک به شناسایی الگوی دروغگویی پاتولوژیک صحبت کند.
چگونه با کسی که دروغگوی پاتولوژیک است کنار بیاییم؟
کنار آمدن با کسی که به صورت پاتولوژیک دروغ می‌گوید می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. ایجاد و حفظ رابطه‌ی قابل اعتماد با این افراد می‌تواند به زمان و صبر نیاز داشته باشد.
یادآوری این نکته مهم است که این افراد قصد ایجاد آسیب یا سود از این دروغ‌ها ندارند. دروغگویی پاتولوژیک می‌تواند یک اجبار باشد و اغلب منجر به پیامدهای منفی برای فرد گوینده می‌شود. بنابراین از با عصبانیت جواب‌دادن یا سرزنش‌کردن آن‌ها بابت دروغ‌هایشان اجتناب کنید.
همچنین، آگاهی از اینکه دروغگویی پاتولوژیک ممکن است نشانه‌ی وضعیت سلامت روانی باشد، کمک‌کننده است. صحبت با فرد درمورد اینکه نشانه‌های دیگری دارد، می‌تواند به شناسایی مشکل و درخواست کمک از پزشک یا تراپیست کمک کند.
درمان دروغگویی پاتولوژیک
از آنجا که دروغگویی پاتولوژیک بیماری شناخته‌شده‌ای نیست، درمان رسمی برای آن وجود ندارد. اگر پزشک مشکوک به بیماری زمینه‌ای باشد که باعث دروغگویی می‌شود، ممکن است درمانی برای آن بیماری پیشنهاد کند. برای مثال، درمان اختلال شخصیتی معمولا شامل روان‌درمانی یا دارو است.
از آنجایی که دروغگویی پاتولوژیک می‌تواند برای دیگران آسیب‌رسان باشد، ممکن است پزشک تراپی یا درمان را برای افراد نزدیک به فرد نیز توصیه کند. تراپیست یا درمانگر با آن‌ها کار می‌کند تا به مدیریت واکنش‌شان نسبت به این مشکل کمک کند.
خلاصه مطلب
دروغگویی پاتولوژیک این است که فرد به اجبار بدون داشتن انگیزه واضحی برای انجام آن دروغ بگوید. دروغ‌ها ممکن است پرجزئیات و مفصل باشد، اما اغلب بررسی و تشخیص آن‌ها آسان است. دروغ‌های پاتولوژیک برای خود فرد گوینده فایده‌ای ایجاد نمی‌کند و می‌تواند برای دیگران آسیب‌رسان باشد.
یادآوری این نکته ضروری است که این نوع دروغگویی یک اجبار است و دروغگوی پاتولوژیک قصد آسیب‌رساندن به دیگران یا بهتر شدن خود را ندارد.
از آنجا که دروغگویی پاتولوژیک بیماری شناخته‌شده‌ای نیست، درمان رسمی برای آن وجود ندارد. با این حال، دروغگویی پاتولوژیک می‌تواند نشانه‌ی بیماری زمینه‌ای مانند اختلالات شخصیتی باشد که پزشک می‌تواند به درمان آن کمک کند.
