کیستهای نابوتین برآمدگی‌های خوش‌خیم روی سرویکس (دهانه‌ی رحم) هستند. کیست‌ها پر از موکوس شفاف، زرد روشن یا زرد مایل به قهوه‌ای هستند. افراد ممکن است بیش از یک کیست نابوتین داشته باشند. زنان ممکن است بعد از زایمان یا بعد از یائسگی به این کیست‌ها مبتلا شوند. کیستهای نابوتین طبیعی هستند و معمولاً علائمی ایجاد نمی‌کنند. این کیست‌ها نشانه‌ای از سرطان سرویکس نیستند. همچنین، ممکن است پزشک کیستهای نابوتین را فولیکول‌های نابوتین، کیستهای انکلوزیون اپیتلیالی یا کیست‌هایی با احتباس مخاطی نام‌گذاری کند. در این مقاله به بررسی پاسخ سوال کیست نابوتین چیست پرداخته و با انواع درمان کیست نابوتین بیشتر آشنا خواهیم شد.
چه کسانی و چرا کیست نابوتین می‌گیرند
غدد نابوتین سرویکس را می‌پوشانند و موکوس ترشح می‌کنند. اگر سلول‌های پوستی این غدد را در سرویکس بپوشانند، می‌توانند آن‌ها را مسدود کرده و از ترشح موکوس جلوگیری کنند.
وقتی موکوس در غدد مسدودشده ساخته می‌شود، برآمدگی صافی به نام کیست نابوتین ایجاد می‌کند.
ازآن جا که رشد بافت‌های جدید می‌تواند منجر به ایجاد کیست شود، آسیب یا عفونت سرویکس مانند سرویسیت می‌تواند باعث ایجاد کیستهای نابوتین شود.
کیست نابوتین و بارداری
افراد غالباً در طول سال‌های باروری، بعد از زایمان یا پس از یائسگی به کیستهای نابوتین مبتلا می‌شوند. با این حال، این کیست‌ها بیشتر در خانم‌هایی که زایمان کرده‌اند، شایع است.
این امر به این دلیل است که پس از زایمان، بافت جدید روی سرویکس رشد می‌کند که می‌تواند غدد نابوتین را که سطح سرویکس را می‌پوشانند مسدود کرده و منجر به ایجاد کیست شود.
در مطالعه‌ای چگونگی مسدود شدن مسیر زایمان توسط کیست نابوتین در زن بارداری گزارش شده است. در این مورد که به بررسی این کیست و بارداری پرداخته شده بود، پزشکان کیست را تخلیه کرده و امکان زایمان بی‌خطر نوزاد سالم را فراهم آوردند.
علائم کیست نابوتین چیست
کیستهای نابوتین کوچک معمولاً علائمی ایجاد نمی‌کنند. با این حال، ممکن است علائم کیست نابوتین بزرگ‌تر شامل موارد زیر باشد:
- درد لگن
- احساس پر بودن یا سنگینی واژن
- پریودهای نامنظم
تشخیص کیستهای نابوتین
ممکن است پزشک کیستهای نابوتین را حین معاینه‌ی روتین لگن یا بارداری تشخیص دهد.
پزشک در صورت تشخیص کیست نابوتین، برای بررسی دقیق‌تر کیست‌ها، ممکن است کولپوسکوپی انجام دهد. کولپوسکوپی می‌تواند تعیین کند که آیا برآمدگی‌ها ناشی از رشد کیست نابوتین هستند یا انواع دیگری از برآمدگی‌هایی می‌باشند که می‌توانند روی سرویکس ایجاد شوند.
همچنین، ممکن است پزشک برای بررسی کیستهای نابوتین سونوگرافی واژینال، اسکن MRI یا CT اسکن انجام دهد.
اگر پزشک کیست نابوتین پیدا کند، ممکن است یک نمونه‌ی بافتی از کیست جهت بررسی اینکه نوع دیگری از برآمدگی نباشد، بردارد. کیستهای نابوتین گاهی می‌توانند شبیه آدنومای بدخیم باشند. آدنومای بدخیم نوع نادری از سرطان سرویکس است.
اگر فردی مبتلا به آدنومای بدخیم باشد، ممکن است علائمی از این قبیل داشته باشد:
- کرامپ‌های دردناک در دوران قاعدگی
- پریودهای طولانی‌تر یا پرحجیم و زیادتر از حد معمول
- خونریزی در طول یا بعد از رابطه‌ی جنسی
- ترشحات آبکی واژن
اگر پزشک شک کند که برآمدگی روی سرویکس خوش‌خیم نیست، آن را با انجام جراحی خارج می‌کند. نکته مهم این است که افراد به معاینات روتین سرویکس برای بررسی هر ضایعه و یا عارضه‌ای غیرمعمول توجه داشته باشند.
درمان کیست نابوتین
کیستهای نابوتین کوچک نیازی به درمان ندارند. کیست نابوتین می‌تواند ۲ تا ۱۰ میلی‌متر قطر داشته باشد. کیستهای نابوتین معمولاً بدون درمان از بین می‌روند. اندازه‌ی کیستهای نابوتین بزرگ می‌تواند ۴ سانتی‌متر باشد. در مطالعه‌ی معتبری در سال ۲۰۱۱ توصیه شده‌است که افرادی که کیست نابوتین با قطر بزرگ‌تر از یک سانتی‌متر دارند، به متخصص زنان مراجعه کنند.
اگر کیست بزرگ باعث ایجاد علائم شود، ممکن است فرد برای از بین بردن کیست به عمل جراحی نیاز داشته باشد. پزشک می‌تواند از یکی از روشهای زیر برای درمان کیست نابوتین استفاده کند:
- الکتروکوتر (electrocautery) که از پروب کوچک با جریان الکتریکی برای سوزاندن کیست استفاده می‌شود.
- کرایوتراپی (cryotherapy) که از نیتروژن مایع برای فریز کردن کیست استفاده می‌شود.
کیستهای نابوتینی را که نیاز به درمان دارند می‌توان از طریق برش یا سوزاندن با الکتروکوتر درمان جراحی کرد. در روش برش (اکسیزیون) پزشک با یک تیغ تیز کیست را برمی‌دارد.
در روش سوزاندن با الکتروکوتر، پزشک با استفاده از دستگاهی که جریان الکتریکی دارد، کیست را می‌سوزاند. الکتریسیته حرارت تولید می‌کند. در برخی موارد، شاید پزشک از درون کیست مایع بیرون بکشد. ممکن است این روش به خاطر مزیت از دست رفتن حداقلی خون توصیه شود.
روش دیگر درمان کیست نابوتین کرایوتراپی است. در این روش، پزشک با استفاده از نیتروژن مایع کیست را منجمد کرده و برمی‌دارد. کرایوتراپی از دو روش قبلی کم‌تهاجمی‌تر است.
بسته به اندازه و توزیع کیست‌ها روی دهانه رحم، هر کدام از روشهای فوق می‌تواند برای شما مناسب باشد.
پارگی کیستهای نابوتین
کیستهای نابوتین پر از موکوس هستند و می‌توانند پاره شوند. در صورت پارگی کسیت نابوتین، فرد متوجه ترشحات یا بوی غیرمعمول از واژن می‌شود و درصورت ادامه، باید برای بررسی علت به پزشک مراجعه کند.
عوارض کیست نابوتین چیست
در بسیاری از موارد، کیستهای نابوتین دلیلی برای نگرانی ندارند و اکثر افراد هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند. با این حال، کیستهای نابوتین بزرگ ممکن است دهانه‌ی رحم را مسدود کرده و انجام معاینات روتین سرویکس را برای پزشک دشوار سازند.
کیستهای نابوتین بزرگ و متعدد می‌توانند منجر به بسط و گسترش سرویکس شوند.
گاها کیستهای نابوتین بزرگ می‌توانند باعث پرولاپس دستگاه تناسلی شوند، اگرچه گزارش این مورد نادر است. پرولاپس دستگاه تناسلی زمانی اتفاق می‌افتد که ارگان‌های لگن مانند رحم پایین‌تر از حد معمول بیایند و این می‌تواند باعث ناراحتی و احساس کشیده‌شدن در ناحیه لگن شود. در این موارد، ممکن است فرد برای از بین بردن کیست و درمان پرولاپس دستگاه تناسلی به سیستکتومی نیاز داشته باشد.
به طور خلاصه
چشم‌انداز کیست نابوتین بسیار مثبت است. به‌طور معمول، کیستهای نابوتین علائمی ایجاد نمی‌کنند و نیاز به درمانی ندارند. کیستهای نابوتین نسبتا شایع هستند و بسیاری از افراد مبتلا به آن می‌باشند.
هر فرد مبتلا به کیستهای نابوتین باید تحت معاینات منظم سرویکس قرار گیرد تا بررسی شود که کیست‌ها بزرگ‌تر نشوند. اگر اندازه‌ی کیست‌ها افزایش یابد، می‌تواند علائم ایجاد کند.
اگر افراد علائم ناراحت‌کننده ناشی از کیستهای نابوتین داشته باشند یا کیست‌ها معاینات روتین سرویکس را دشوار سازد، برای درمان کیست نابوتین ممکن است برای از بین بردن کیست‌ها نیاز به درمان جراحی داشته باشند.
