جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعته یک تست آزمایشگاهی ساده است که هر آنچه در داخل ادرار وجود دارد، اندازه‌گیری می‌کند. برای این آزمایش شما باید ادرار خود را طی ۲۴ ساعت کامل در یک ظرف مخصوص جمع‌آوری کنید. ظرف مذکور باید تا زمان تحویل به آزمایشگاه، خنک نگه داشته شود. سوال مهم آن است که حجم ادرار ۲۴ ساعته چقدر باید باشد؟ در این ارتباط باید گفت محدوده‌ی طبیعی حجم ادرار ۲۴ ساعته با دریافت مایع حدود ۲ لیتر در ۲۴ ساعت، بین ۸۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی‌لیتر است. این میزان برابر با میزان طبیعی ادرار در ۲۴ ساعت یا حجم طبیعی ادرار در ۲۴ ساعت است.
ادرار از آب و مواد شیمیایی محلول اعم از سدیم و پتاسیم تشکیل شده است. همچنین شامل اوره نیز می‌باشد. اوره ماده‌ای که از شکسته شدن پروتئین حاصل می‌شود. از سایر محتویات ادرار به کراتینین هم می‌توان اشاره نمود که از تجزیه‌ی عضله تولید می‌گردد. در حالت طبیعی ادرار محتوی مقادیر معینی از این مواد زاید است. عدم قرارگیری این مقادیر در محدوده‌ی نرمال یا وجود سایر مواد در ادرار، می‌تواند نشانه‌ی بیماری یا شرایط خاصی باشد.
چه زمانی جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعته نیاز است؟
تفسیر آزمایش ۲۴ ساعته ادرار به تشخیص مشکلات کلیوی کمک می‌کند. از این آزمایش اغلب برای اندازه‌گیری میزان دفع کراتینین از کلیه‌ها استفاده می‌شود. همچنین برای اندازه‌گیری میزان پروتئین، هورمون‌ها، مواد معدنی و سایر ترکیبات شیمیایی نیز انجام می‌گیرد.
از جمله شرایطی که می‌توانند موجب بیماری کلیوی شوند، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- نفروپاتی دیابتی: این عارضه متعاقب دیابت کنترل‌نشده رخ می‌دهد. نفروپاتی دیابتی موجب افزایش میزان پروتئین (آلبومین) در ادرار شده و می‌تواند موجب آسیب کلیه گردد.
- فشار خون بالا: فشار خون بالای غیرطبیعی می‌تواند باعث آسیب دائمی کلیه شود.
- نفریت لوپوسی: لوپوس نوعی بیماری خودایمنی است که طی آن سیستم ایمنی به کلیه‌ها حمله کرده و به آن‌ها آسیب می‌رساند.
- عفونت‌های مکرر مجاری ادراری.
- انسداد طول‌کشده مجاری ادراری.
- سندرم آلپورت: این عارضه موجب مشکلات بینایی و شنوایی و همچنین آسیب یشرونده کلیه می‌گردد. سندرم آلپورت یک سندرم ارثی است.
- سندرم نفروتیک: این سندرم علل متفاوت و متعددی دارد. علائم آن شامل وجود پروتئین در ادرار، کاهش پروتئین خون، افزایش سطح کلسترول و تورم بافت‌هاست.
- بیماری کلیه پلی‌کیستیک: بیماری مذکور ناشی از رشد کیست‌های متعدد پر از مایع در کلیه‌هاست. این امر کلیه‌ها را بزرگ‌تر از حد معمول می‌کند. به مرور زمان بافت کلیه تخریب شده و از بین می‌رود.
- نفریت بینابینی یا پیلونفریت: این شرایط به التهاب ساختارهای کوچک داخل کلیه‌ها اطلاق می‌گردد که اغلب ناشی از عفونت می‌باشد.
- غربالگری پره‌اکلامپسی در بارداری: پره‌اکلامپسی شرایط خطرناکی است که گاهی در دوران بارداری رخ می‌دهد. پره‌اکلامپسی موجب فشار خون بالا شده و می‌تواند به نارسایی ارگان منتهی گردد.
- سنگ کلیه (نفرولیتیازیس): سنگ‌های کلیه در اثر عدم تعادل مواد معدنی، نمک‌ها و آب در ادرار، تشکیل می‌شوند.
پزشک شما ممکن است به دلایل دیگری انجام این آزمایش را توصیه کند.
عوامل موثر بر حجم ادرار ۲۴ ساعته و نتیجه آزمایش کدامند؟
جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعته آزمایشی ساده و ایمن است که افراد خود ادرارشان را جمع می‌کنند. عوامل مختلفی ممکن است دقت جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعته را تحت تأثیر قرار دهند. این عوامل عبارتند از:
- فراموش کردن جمع‌آوری بخشی از ادرار
- جمع‌اوری بیش از حد ادرار در مدت زمانی فراتر از ۲۴ ساعت
- کم شدن حجم ادرار ۲۴ ساعته به هنگام ریختن آن در ظرف نمونه
- عدم خنک نگه داشتن ادرار حین جمع‌آوری
- استرس حاد
- ورزش شدید
- غذاهای خاص همچون قهوه، چای، کاکائو، موز، میوه‌های خاص و وانیل
بسته به شرایط سلامت بیمار ممکن است خطرات دیگری نیز وجود داشته باشد. قبل از جمع‌آوری ادرار با سؤال کردن از پزشک خودف نگرانی‌های خود را در این خصوص برطرف نمایید.
آمادگی‌های لازم برای جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعته چیست؟
روند آزمایش را پزشک به شما توضیح خواهد داد و شما می‌توانید سؤالات خود را بپرسید. در خصوص لزوم عدم مصرف غداهای خاص به هنگام جمع‌آوری ادرار، اطلاعات لازم را جویا شوید. ظروف بزرگی برای جمع‌آوری ادرار و ظرفی برای ادرار کردن به داخل ان به شما داده خواهد شد. حتماً مطمئن شوید نحوه‌ی صحیح استفاده از آن‌ها را می‌دانید. جای خنکی را برای جمع‌آوری ادرار اختصاص دهید. به عنوان مثال، یخچال یا خنک‌کننده.
ممکن است به شما گفته شود جمع‌آوری ادرار را در زمان خاصی آغاز کنید. در صورت امکان، دوره‌ی ۲۴ ساعته‌ای را انتخاب کنید که در خانه هستید تا نیازی به جابجایی ادرار نداشته باشید. اگر باردار هستید یا احتمال بارداری برای شما وجود دارد، موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. اطمینان حاصل کنید پزشک‌تان از تمامی داروهای مصرفی اعم از داروهای نسخه‌دار یا بدون نسخه، داروهای گیاهی، ویتامین‌ها و مکمل‌های مصرفی‌تان اطلاع داشته باشد.
بسته به شرایط پزشکی‌تان، پزشک شما آمادگی‌های لازم را به اطلاع‌تان خواهد رساند.
طی روند جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعته چه اتفاقی می‌افتد؟
جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعته ممکن است به صورت سرپایی و نه بستری انجام گیرد. بدین صورت که جمع‌آوری در خانه انجان می‌گیرد. البته ممکن است در شرایط بستری نیز انجام شود. این که جمع‌آوری در کام یک از این شرایط انجام گیرد، بستگی به شرایط پزشکی بیمار و تصمیم پزشک دارد.
در حالت کلی طی جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعته روند زیر انجام می‌گیرد:
یک یا تعداد بیشتری ظرف برای جمع‌آوری و ذخیره‌ی ادرار به شما داده می‌شود. برای این کار معمولاً از یک ظرف پلاستیکی قهوه‌ای استفاده می‌گردد. از یک ظرف ماهیتابه مانند نیز احتمالاً برای جمع‌آوری ادرار استفاده خواهید نمود. این ظرف مناسب قرارگیری در دستشویی است. شما بایستی ادرار را از این ظرف به ظرف مخصوص نگهداری منتقل نمایید. به یاد داشته باشید که باید ادرار را خنک نگه دارید.
جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعته را در هر زمانی از روز می‌توان شروع کرد؛ اما ممکن است پزشک زمان شروع را مشخص سازد. به طور رایج جمع‌آوری از صبح هنگام آغاز می‌شود. ادرار اولین مرتبه را نگه ندارید؛ آن را دور بریزید اما زمان آن را یادداشت کنید. زمان مذکور، زمان آغاز جمع‌آوری خواهد بود.
تمامی ادرار پس از بار اول بایستی ذخیره و خنک نگه داشته شود. برای این منظور ادرار باید طی ۲۴ ساعت بعدی روی یخ یا در یخچال نگهداری شود.
سعی کنید دقیقا ۲۴ ساعت بعد از زمان شروع جنع‌آوری نیز ادرار کنید تا جمع‌آوری به اتمام برسد؛ اما اگر در آن ساعت ادرار نداشتید، مشکلی نیست.
به محض اتمام فرآیند جمع‌آوری، ظرف ادرار را در سریع‌ترین زمان ممکن به آزمایشگاه تحویل دهید. اگر جمع‌آوری ادرار را در خانه انجام می‌دهید، دستوراتی در خصوص چپونگی و مکان تحویل ادرار به شما داده خواهد شد.
بسته به شرایط خاص سلامت بیمار، ممکن است تکرار آزمایش پس از چتد روز درخواست شود.
پس از جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعته چه اتفاقی می‌افتد؟
پس از جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعته مراقبت هاصی نیاز نیست؛ اما بسته به شرایط خاص پزشکی‌تان، پزشک ممکن است دستوراتی به شما بدهد.
