استرس در انسان باعث بروز مشکلات متعدد از جمله بیماریهای جسمی و روانی میشود. یکی از باورهای رایج در جامعه این است که استرس باعث سرطان میشود. مطالعات مختلفی، عدم ارتباط میان سرطان پستان و استرس را سنجیده و به اثبات رساندهاند. با این حال، مطالعات بسیار اندکی، ارتباط میان استرس و سرطان معده را محک زدهاند.
یک ریسک فاکتور، چیزی است که خطر ابتلای شما به یک بیماری مانند سرطان را تحت تاثیر قرار میدهد. سرطانهای مختلف ریسک فاکتورهای متفاوتی دارند. برخی ریسک فاکتورها، مانند سیگار کشیدن، میتوانند تغییر یابند. ریسک فاکتورهای دیگر مانند سن فرد یا سابقه خانوادگی، نمیتوانند تغییر یابند.
ولی داشتن یک ریسک فاکتور، یا حتی ریسک فاکتورهای متعدد، بدین معنی نیست که شما به آن بیماری مبتلا خواهید شد. و افراد بسیاری که به این بیماری مبتلا میشوند، ممکن است ریسک فاکتورهای شناخته شدهی اندکی داشته باشند یا هیچ ریسک فاکتور شناخته شدهای نداشته باشند.
دانشمندان، ریسک فاکتورهای متعددی که فرد را در معرض ابتلا به سرطان معده قرار میدهد، شناسایی کردهاند. برخی از این ریسک فاکتورها را میتوان کنترل کرد، ولی برخی قابل کنترل نیستند.
بیشتر بخوانید: https://virtualdr.ir/53374-aspirin-slashes-riskofcancer/
جنسیت
سرطان معده در مردان نسبت به زنان، شایعتر است.
سن
میزان بروز سرطان معده در افراد بالای ۵۰ سال، به طرز قابل توجهی افزایش مییابد. بسیاری از افرادی که سرطان معده در آنها تشخیص داده میشود، سنی بین ۶۰ تا ۸۰ سال دارند.
قومیت
سرطان معده در ایالات متحده، در میان آمریکاییهای اسپانیاییتبار، آمریکاییهای آفریقاییتبار، آمریکاییهای بومی، و مهاجران آسیایی نسبت به سفید پوستان غیر اسپانیایی، بیشتر دیده میشود.
موقعیت جغرافیایی
بصورت کلی، سرطان معده در ژاپن، چین، اروپای جنوبی و شرقی، و آمریکای جنوبی و مرکزی شایعتر است. این بیماری در آفریقای شمالی و غربی، آسیای جنوبی و مرکزی، و شمال آمریکا کمتر بروز مییابد.
عفونت هلیکوباکتر پیلوری
عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) بعنوان یک دلیل عمده سرطان معده خصوصا در نواحی تحتانی یا دیستال معده بشمار میرود. عفونت طولانی مدت معده با این باکتری میتواند به التهاب (تحت عنوان گاستریت آتروفیک مزمن) و تغییرات پیش سرطانی در پوشش داخلی معده منجر شود.
افرادی که مبتلا به سرطان معده هستند، در مقایسه با افرادی که این بیماری را ندارند، بیشتر در معرض عفونت هلیکوباکتر پیلوری قرار میگیرند. عفونت با این باکتری همچنین با برخی از لنفومهای معده مرتبط است. با این حال، بسیاری از افرادی که این باکتری را در معده خود حمل میکنند، هیچگاه به سرطان مبتلا نمیشوند.
لنفوم معده
افرادی که به نوع خاصی از لنفوم با نام لنفوم بافت لنفوئیدی مرتبط با موکوس (MALT) مبتلا بودهاند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آدنوکارسینوم معده قرار دارند. این ممکن است بدلیل ایجاد لنفوم MALT با منشا عفونت هلیکوباکتر پیلوری باشد.
رژیم غذایی
در افرادی که رژیمهایی با مقادیر زیاد غذای دودی، ماهی و گوشت نمک سود، و سبزیجات ترشی دارند، خطر ایجاد سرطان معده بیشتر است. نیتراتها و نیتریتها موادی هستند که عموما در گوشتهای عمل آوری شده یافت میشوند. این ترکیبات میتوانند توسط باکتریهای مشخصی مانند H. pylori به ترکیباتی که در برخی مدلهای حیوانی باعث سرطان معده میشوند، تبدیل شوند.
در طرف مقابل، مصرف مقادیر زیاد میوه و سبزیجات تازه خطر سرطان معده را کاهش میدهد.
مصرف تنباکو
کشیدن سیگار، خطر سرطان معده را، خصوصا در مناطق فوقانی معده در مجاورت مری، افزایش میدهد. میزان بروز سرطان معده در افراد سیگاری، تقریبا دوبرابر دیگر افراد است.
اضافه وزن یا چاقی
داشتن اضافه وزن یا چاق بودن، یک دلیل بالقوه سرطانهای ناحیه کاردیا (منطقه بالای معده) است، ولی شدت این ارتباط هنوز مشخص نیست.
جراحی پیشین معده
بنظر میرسد سرطان معده در افرادی که بخشی از معده آنها برای درمان بیماریهای غیر سرطانی مانند زخمها برداشته شدهاست، بیشتر بروز مییابد. این ممکن است بدلیل تولید کمتر اسید باشد که به باکتریهای تولید کننده نیتریت، اجازه حضور میدهد. رفلاکس (برگشت) صفرا از روده کوچک به معده پس از جراحی نیز میتواند بر این خطر بیفزاید. این سرطانها معمولا سالها پس از عمل جراحی ایجاد میشوند.
آنمی پرنیشیوز
سلولهای خاصی در پوشش معده، بصورت طبیعی مادهای تحت عنوان فاکتور داخلی (IF) سنتز میکنند که برای جذب ویتامین B12 از غذاها ضروری است. افرادی که فاکتور داخلی کافی ندارند، ممکن است به کمبود ویتامین B12 مبتلا شوند که بر توانایی تولید سلولهای قرمز خونی جدید توسط بدن تاثیر گذاشته و میتواند مشکلات دیگری نیز ایجاد کند. این وضعیت تحت عنوان آنمی پرنیشیوز شناخته میشود. افراد مبتلا به این بیماری در کنار آنمی، خطر افزایش یافتهای برای ابتلا به سرطان معده دارند.
بیماری منتریر (گاستروپاتی هیپرتروفیک)
در این وضعیت، رشد بیش از حد پوشش معده باعث ایجاد چینهای بزرگ در معده میشود که به تولید مقادیر اندک اسید میانجامد. بدلیل نادر بودن این بیماری، میزان دقیق افزایش خطر سرطان معده توسط این بیماری مشخص نیست.
گروه خونی A
گروههای خونی به ترکیبات مشخصی گفته میشود که بصورت طبیعی بر سطح سلولهای قرمز خونی و برخی انواع سلولی دیگر قرار دارند. این گروهها در همسان سازی گروه خونی در انتقال خون، مهم هستند. به دلایل نامعلوم، افرادی که گروه خونی A دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان معده قرار دارند.
سندرمهای سرطان وراثتی
برخی وضعیتهای ارثی ممکن است خطر بروز سرطان معده را در افراد افزایش دهند.
سرطان معده منتشر ارثی
این سندرم ارثی به طرز قابل توجهی خطر بروز سرطان معده را افزایش میدهد. این وضعیت نادر است، ولی خطر سرطان معده در طول زندگی در میان افراد مبتلا، ۷۰ تا ۸۰ درصد میباشد. زنان مبتلا به این سندرم همچنین در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به نوع خاصی از سرطان پستان قرار دارند. این وضعیت بدلیل جهش (نقایص) در ژن CDH1 ایجاد میشود.
سندرم لینچ یا سرطان کولورکتال غیر پولیپی ارثی
سندرم لینچ ( قبلا تحت عنوان HNPCC شناخته میشد) یک اختلال ژنتیکی ارثی است که خطر سرطان کولورکتال، سرطان معده، و برخی انواع دیگر سرطان را افزایش میدهد. در بسیاری از موارد، این اختلال بدلیل نقصی در ژنهای MLH1 یا MSH2 ایجاد میشود، ولی ژنهای دیگری مانند MLH3، MSH6، TGFBR2، PMS1 و PMS2 نیز در سندرم لینچ دچار جهش میشوند.
پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP)
افراد مبتلا به FAP، پولیپهای بسیار زیادی در کولون و برخی اوقات معده و روده کوچک دارند. این افراد در معرض خطر بسیار زیادی برای ابتلا به سرطان کولورکتال و خطر افزایش یافتهای برای ابتلا به سرطان معده میباشند. این سندرم بدلیل جهش ژن APC ایجاد میشود.
ژن BRCA1 و BRCA2
افرادی که جهشهایی را در ژنهای سرطان پستان BRCA1 یا BRCA2 حمل میکنند، خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان معده دارند.
سندرم لی-فرامنی
افراد مبتلا به این سندرم خطر افزایش یافتهای برای ابتلا به انواع متعددی از سرطانها از جمله سرطان معده در سنین نسبتا جوان دارند. سندرم لی-فرامنی بدلیل جهش ژن TP53 ایجاد میشود.
سندرم پوتز-جگر (PJS)
افراد مبتلا به این وضعیت، پولیپهایی در رودهها و معده همانند دیگر نقاط مانند بینی، مجاری هوایی ریهها، و مثانه دارند. پولیپهای معده و رودهها، هامارتوم نام دارند. این پولیپها میتوانند مشکلاتی مانند خونریزی یا انسداد روده ایجاد کنند. PJS همچنین میتواند باعث نقاط تیره کوچک بر روی لب، گونه و دیگر نقاط شود. افراد مبتلا به PJS در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطانها پستان، کولون، پانکراس، معده و ارگانهای دیگر دارند. این سندرم بدلیل جهش ژن STK1 ایجاد میشود.
سابقه خانوادگی سرطان معده
افرادی که آشنایان درجه اول (والدین، خواهر و بردار، و فرزندان) آنها به سرطان معده مبتلا شدهاند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان معده قرار دارند.
برخی از انواع پولیپهای معده
پولیپها، زوائد غیر سرطانی در پوشش معده هستند. بنظر میرسد بسیاری از انواع پولیپها (مانند پولیپهای هیپرپلاستیک یا پولیپهای التهابی) خطر ابتلا به سرطان معده را در فرد افزایش نمیدهند، ولی پولیپهای آدنوماتوز (یا آدنومها) برخی اوقات به سرطان پیشرفت مییابند.
عفونت ویروس اپشتن-بار (EBV)
ویروس اپشتن-بار باعث مونونوکلئوز عفونی (یا مونو) میشود. تقریبا تمامی افراد بزرگسال با این ویروس در طول زندگی خود آلوده میشوند.
EBV با برخی از انواع لنفوم مرتبط است. همچنین ژنوم این ویروس در ۵ تا ۱۰ درصد افرادی که سرطان معده دارند، یافته شدهاست. این افراد بنظر میرسد به سرطانهایی با رشد کندتر، تهاجم کمتر و تمایل کمتر به گسترش مبتلا میشوند. EBV در برخی از سلولهای سرطانی معده شناسایی شده است، ولی رابطهی دقیق این ویروس با سرطان معده، مشخص نیست.
مشاغل خاص
کارگران صنایع ذغال سنگ، فولاد و پلاستیک بنظر میرسد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان معده قرار دارند.
Common variable immune deficiency (CVID)
افراد مبتلا به CVID در معرض خطر بیشتر سرطان معده قرار دارند. سیستم ایمنی افراد مبتلا به CVID، مقادیر کافی آنتی بادی در پاسخ به میکروبها تولید نمیکند. این بیماران به عفونتهای مکرر در کنار دیگر مشکلات مانند گاستریت آتروفیک و آنمی پرنیشیوز مبتلا میشوند. آنها همچنین در معرض خطر بیشتر لنفوم معده و سرطان معده قرار دارند.