اغلب افراد چاق و دارای اضافه وزن، از ظاهر خود ناراحت بوده و به همین دلیل در اکثر رویداد‌های اجتماعی شرکت نمی‌کنند. اما بیماری چاقی فقط روی ظاهر و میزان اعتماد به نفس فرد تاثیر نمی‌گذارد، بلکه می‌تواند زمینه ساز بسیاری از بیماری‌ها مانند سکته قلبی، دیابت، فشار خون بالا، نقرس و بیماری سنگ صفرا شود. البته تمامی افراد مبتلا به چاقی، به این بیماری‌ها دچار نمی‌شوند اما اگر وزن بالا‌تر رفته و فرد چاق‌تر شود خطر احتمال ابتلا به آن‌ها نیز افزایش می‌یابد. تمامی این دلایل باعث می‌شود بیماران مبتلا به چاقی، به دنبال روش‌هایی برای کاهش وزن باشند. این روش‌های درمانی یکسان نبوده و می‌تواند برای هر فرد براساس میزان اضافه وزن متغیر باشد.
روش‌های پیشنهادی متخصصان برای درمان چاقی چیست؟
متخصص برای تعیین روش‌های درمانی بیماری چاقی، شاخص توده بدنی فرد بیمار را محاسبه می‌کند. شاخص توده بدنی میزان بافت چربی فرد را براساس قد، وزن و جنسیت محاسبه می‌کند. با کمک این شاخص افراد در گروه‌های لاغر، نرمال، چاق و خیلی چاق قرار می‌گیرند.
اگر میزان BMI عدد ۲۵ باشد، فرد وزن ایده‌آلی داشته و نیاز به کاهش ندارد. اگر این شاخص بین ۲۵ تا ۳۰ قرار بگیرد، فرد اضافه وزن دارد. شاخص توده بدنی ۳۰ تا ۳۵ خبر از ابتلای فرد به چاقی درجه یک می‌دهد. ۳۵ تا ۳۹ نیز چاقی پر خطر و بیمار با MBI بالای ۴۰ نیز در خطر عوارض چاقی و حتی مرگ قرار دارد.
بعد از مشخص شدن گروه فرد، متخصص روش‌های درمانی را به ایشان پیشنهاد خواهد کرد. در اغلب موارد پزشک متخصص برای درمان چاقی، به بیمار پیشنهاد تغییر رژیم غذایی و افزایش فعالیت‌های بدنی را خواهد داد. اما اگر این شاخص بالای ۴۰ باشد، در حقیقت به کاندیدای عمل جراحی لاغری مانند عمل اسلیو معده و یا بای پس معده تبدیل خواهد شد. البته افرادی که BMI بالای ۳۵ داشته و به یکی از بیماری‌هایی مانند آپنه خواب، دیابت و فشار خون نیز که عوارض چاقی هستند مبتلا شده باشند هم کاندیدی برای عمل لاغری خواهند بود.
البته انجام عمل لاغری، تنها به شاخص توده بدنی بالای ۴۰ بستگی ندارد و باید عوامل دیگری را نیز که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم هم در نظر گرفت.
برای انجام جراحی لاغری پزشک متخصص به غیر از شاخص توده بدنی بالای ۴۰، به عواملی مانند سبک زندگی، شرایط جسمی و حالات روحی، سابقه دارویی و تاریخچه پزشکی و…توجه می‌کند. به عنوان مثال محدوده سنی فرد بیمار باید بین ۱۸ تا ۶۵ سال بوده و هیچگونه اعتیادی به مواد مخدر و الکل نداشته باشد. سپس با در نظر گرفتن تمامی این عوامل، پزشک عمل جراحی لاغری مناسب را برای فرد مشخص می‌کند.
مناسب‌ترین راه درمان چاقی پرخطر چیست؟
جراحی لاغری تنها روی کاهش وزن فرد بیمار تاثیر نمی‌گذارد و باعث کاهش کلسترول، فشار خون و درمان آپنه خواب می‌شود. امروزه جراحی لاغری به چند روش مختلف صورت می‌گیرد که عبارتند از:
جراحی اسلیو معده
عمل اسلیو معده (به انگلیسی:Sleeve Gastrectomy )، یک روش جراحی کاهش وزن است که به صورت لاپاراسکوپی انجام می شود، در واقع قسمتی از معده را که وظیفه ترشح کننده گی هورمون گرسنگی (گرلین) را دارد بر می دارند (حدود ۸۰ درصد معده)؛ و نتیجه آن یک معده لوله ای شکل یا شبیه موز است که گنجایش کمتری برای غذا دارد و همچنین تغییرات هورمونی ایجاد شده تاثیرات مثبتی می تواند روی فشار خون و بیماری قلبی (در صورت ابتلای بیمار) داشته باشد. برای موفقیت آمیز بودن جراحی اسلیو معده، فرد بیمار باید سبک زندگی و رژیم غذایی خود را برای همیشه تغییر دهد.
عمل بای پس معده
این عمل برای افرادی با شاخص توده بدنی بالای ۳۵ که درگیر عوارض چاقی مثل قند و کلسترول بالا هستند توصیه می‌شود. عمل بای پس معده به روش لاپاراسکوپی صورت گرفته و دوره نقاهت کوتاهی دارد. در این روش نیز برای جذب کمتر کالری، بخشی از معده برداشته خواهد شد. کاهش وزن با این جراحی بسیار چشمگیر بوده و در اغلب موارد فرد بیمار شش ماه پس از جراحی بای پس معده، با ۵۰ درصد کاهش وزن روبرو خواهد بود.
البته در این روش، بدن دیگر مانند گذشته مواد مغذی موجود در غذا را به خوبی جذب نکرده و باعث کمبود آهن و کلسیم می‌شود. در چنین شرایطی فرد بیمار باید برای جلوگیری از ابتلا به کم خونی و پوکی استخوان استفاده از مکمل‌ها را در برنامه خود قرار دهد.
حلقه گذاری معده
در این روش که حلقه با یک جراحی ساده، دور معده قرار می‌گیرد، فرد بیمار در ابتدا ۴۰ یا ۵۰ درصد کاهش وزن خواهد داشت. حلقه گذاری معده به نسبت سایر جراحی‌های لاغری، آسان‌تر بوده و دوران بهبود آن نیز کوتاه‌تر است. اما باید در نظر گرفت که، در این جراحی پروسه کاهش وزن پس از مدتی بسیار کند خواهد بود و امکان بازگشت اضافه وزن وجود خواهد داشت.
جراحی لاغری نیز مانند هر عمل دیگری دارای یکسری مزایا و معایب است، پزشک متخصص نیز موظف است بیمار را از تمام این فواید و عوارض آگاه کند. اما در هر صورت خطر جراحی لاغری و عوارضی که دارد، به اندازه چاقی پرخطر و بیماری‌هایی که با خود به همراه می‌آورد نیست.
