فیستول های رکتوواژینال به شکل سوراخ هایی بین واژن و راست روده ایجاد می شوند. باز شدن بیش از حد واژن در زایمان و همچنین جراحی های لگن می تواند باعث ایجاد این نوع فیستول شود. زمان ابتلا به این بیماری ممکن است گاز یا مدفوع از واژن شما نشت کند. اکثر زنان پس از جراحی ترمیم فیستول رکتوواژینال برای بستن فیستول بهبودی کامل پیدا می کنند.
فیستول رکتوواژینال چیست؟
فیستول رکتوواژینال یک سوراخ تونل مانند است که بین واژن و راست روده ایجاد می شود. واژن شما لوله ای بوده که رحم را به فرج (نوع تناسلی خارج از بدن) متصل می کند. رکتوم بخشی از دستگاه گوارش شماست که روده بزرگ (کولون) را به مقعد متصل می کند. مدفوع و گاز را نگه داشته تا زمانی که بدن شما آنها را آزاد کند.
در فیستول رکتوواژینال، آسیب به بافت واژن باعث مرگ بافت و ایجاد سوراخ (فیستول) می شود. این دهانه به مدفوع و گاز روده اجازه ورود به واژن را می دهد. فیستول رکتوواژینال نوعی فیستول واژن است.
علائم فیستول چیست؟
فیستول مقعدی با توجه به اینکه در کدام ناحیه از مقعد به سطح پوست رسیده و چه مدت زمانی از ایجاد آن می‌گذرد می‌تواند علائم و نشانه های گوناگونی را در بدن افراد از خود به جای بگذارد.
بارز ترین نشانه آن وجود سوراخی ملتهب در اطراف مقعد است که اصولا شما قادر به دیدن آن نیستید.
از مهم ترین علائم فیستول مقعدی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- التهاب پوست اطراف مقعد که ناشی از عفونت و تخریب بافت های اطراف ناحیه‌ی مقعد و خروج ترشحات چرک آلود است.
- خروج ترشحات بدبو از محل فیستول که ناشی از ترشحات بد بوی مدفوع و چرک است.
- درد که با ریتم ثابت و یا ضربان دار همراه با احساس سوزش به هنگام نشستن، حرکت کردن، اجابت مزاج و سرفه در مقعد و اطراف آن حس می‌شود.
- وجود آبسه های مکرر و دائمی در اطراف مقعد
- بی اختیاری در کنترل مدفوع و گاز روده
- تورم و قرمزی اطراف ناحیه‌ی مقعد که ناشی از تجمع چرک و عفونت است.
- تب که ناشی از گسترش عفونت در بدن است.
- مشاهده‌ی سوراخ فیستول در پوست اطراف ناحیه‌ی مقعد
فیستول رکتوواژینال چقدر شایع است؟
سالانه حدود ۱۰۰۰۰۰ نفر در سراسر جهان به فیستول واژن مبتلا می شوند. احتمال ابتلا به فیستول رکتوواژینال در کشورهایی با مراکز پزشکی محدود بیشتر است.
این فیستول ها ممکن است پس از زایمان های طولانی مدت واژینال که چند روز طول می کشد ایجاد شوند. فشاری که کودک شما به دیواره واژن فشار می آورد می تواند جریان خون را کاهش دهد و باعث مرگ بافت شود. در نتیجه در این بافت ها سوراخ هایی ایجاد شده که می توانند این عضو از بدن را به نواحی مجاور آن منتقل کنند.
علت به وجود آمدن
ضربه به بافت واژن جریان خون را متوقف کرده و باعث مرگ بافت و ایجاد فیستول می شود. فیستول رکتوواژینال ممکن است در عرض چند روز ایجاد شده یا ممکن است طی چندین سال تشکیل شوند. یک فرد به ندرت فیستول رکتوواژینال مادرزادی دارد، به این معنی که این سوراخ از زمان تولد وجود داشته است.
علل فیستول رکتوواژینال عبارتند از:
زایمان طولانی مدت، پارگی واژن در حین زایمان یا اگر ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما یک برش (برشی) برای کمک به زایمان شما ایجاد کرده است (اپیزیوتومی).
- جراحی شکم یا لگن، از جمله سزارین و هیسترکتومی.
- سرطان در ناحیه لگن، مانند سرطان دهانه رحم یا سرطان روده بزرگ (کولون).
- بیماری های التهابی روده (IBD) مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو.
- عفونت های روده بزرگ مانند دیورتیکولیت.
- پرتودرمانی به ناحیه لگن.
روش تشخیص چگونه است؟
زمانی که به یک پزشک متخصص مراجعه می کنید، یک معاینه فیزیکی و معاینه لگن انجام می دهد. آنها همچنین در مورد علائم شما سوالاتی می پرسند.
تست های تشخیصی این بیماری عبارتند از:
- شمارش کامل خون و آزمایش ادرار برای بررسی عفونت.
- آزمایش رنگ با استفاده از رنگ در رکتوم شما برای بررسی علائم نشت بین واژن و راست روده.
- فیستولوگرافی رادیوگرافی برای تعیین تعداد و اندازه فیستول ها.
- ام آر آی یا سی تی اسکن لگن برای عکس برداری از واژن و راست روده.
- سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر برای مشاهده رکتوم و قسمت پایین روده بزرگ (کولون).
- کولونوسکوپی برای بررسی داخل راست روده و سراسر روده بزرگ.
درمان فیستول رکتوواژینال چیست؟
فیستول های کوچک رکتوواژینال ممکن است در طول زمان خود به خود بهبود یابند. ممکن است برای عفونت ها به آنتی بیوتیک یا دارو برای IBD نیاز داشته باشید.
اکثر افراد مبتلا به فیستول رکتوواژینال برای بستن دهانه نیاز به جراحی دارند. پزشک متخصص ممکن است از بافت یا بافت آزمایشگاهی شما برای ترمیم فیستول رکتوواژینال استفاده کند. از هر ۱۰ نفر ۹ نفر پس از جراحی به طور کامل بهبود می یابند.
اگر سوراخ آن بزرگ باشد، ممکن است به کولوستومی موقت نیاز داشته باشید. این روش مدفوع را از روده بزرگ و راست روده شما دور می کند تا زمانی که فیستول بهبود یابد. مدفوع از طریق یک سوراخ جراحی در شکم به نام استوما از بدن شما خارج می شود. در کیسه ای جمع شده که مرتباً آن را عوض می کنید. بعداً برای اتصال مجدد روده و بستن استوما به جراحی دیگری نیاز خواهید داشت.
راه های پیشگیری
فیستول مقعدی در اثر عواملی رخ می دهد که کنترل آنها از توان ما خارج است و هیچ گزینه ی مشخصی برای پیشگیری از فیستول مقعدی وجود ندارد ولی بر اساس یک قاعده ی کلی با انتخاب رژیم غذایی سالم و پیروی از سبک زندگی صحیح شاید بتوان تا حد زیادی احتمال ایجاد این بیماری را کاهش داد. در کل رعایت نکات و توصیه های زیر در زندگی می تواند از شما در برابر بسیاری از بیماری ها و عوارض محافظت کند.
- نوشیدن ۸ الی ۹ لیوان آب در طول روز می تواند در جلوگیری از یبوست بسیار موثر باشد.
- رژیم غذایی پر فیبر مثل میوه ها و سبزیجات تازه بدن شما را در بهترین وضعیت سلامتی قرارمی دهد.
- رعایت بهداشت فردی
- توجه به یبوست و درمان سریع آن
- انجام ورزش و تحرک کافی در طول روز
- جلوگیری از برقراری رابطه ی جنسی مقعدی
- پرهیز از مصرف مواد مخدر و نوشیدنی های الکلی
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22260-rectovaginal-fistula
