بعد از ترک اعتیاد چه باید کرد؟ چگونه به اعتیاد باز نگردیم؟ به عنوان خانواده بیمار پس از ترک اعتیاد باید چه کارهایی انجام دهیم؟ متأسفانه براساس آمارها بسیاری از بیمارانی که ترک کرده‌اند به‌دلیل وسوسه یا برخی از عوامل دوباره به مصرف مواد مخدر روی آورده‌اند. مهم‌ترین قسمت بعد از ترک اعتیاد مراقبت‌های بعد ترک است. بیماران باید بپذیرند که اعتیادشان به‌طور کامل درمان نمیشود، بلکه بعد از قطع مصرف متوقف خواهد شد. در این مقاله می‌خواهیم به شما آموزش دهیم که بعد از ترک اعتیاد چه باید کرد که اعتیاد مجدد بازنگردد.
گاها ترک اعتیاد به صورت تمایلی انجام نمیشود و بنابر دلایل مختلفی، خانواده یا مقامات قضایی فرد را به صورت اجباری ترک میدهند. این روش که به کمپ ترک اعتیاد اجباری نیز معروف است مراقبت های متفاوتی را پس از ترک اعتیاد میطلبد که در ادامه این مطلب به آن میپردازیم.
مراقبت های پس از ترک اعتیاد
مراقبت های پس از ترک اعتیاد اهمیت بالایی دارند. بسیاری از بیمارانی که از مصرف مواد مخدر دست کشیده‌اند، تصور می‌کنند که ترک اعتیاد به همین سرعت انجام شده است و به زندگی خود بازگشته‌اند؛ درحالی‌که اینطور نیست و باید بدانند که بعد از ترک اعتیاد چه باید کرد. از خیلی جهت‌ها برنامه‌های مراقبت‌های پس از اعتیاد خیلی شبیه برنامه‌های ترخیص بعد از بستری شدن طولانی مدت برای درمان عارضه‌های مزمن است.
مراقبت‌های پس از ترک اعتیاد از نان شب واجب‌تر هستند. طبق تحقیقات بیشترین خطر بازگشت دوباره به اعتیاد ۶۰ روز پس از ترخیص از مراکز ترک اعتیاد است. البته تا ۵ سال پس از ترک اعتیاد احتمال بازگشت دوباره به مصرف وجود دارد. مراقبت‌های پس از ترک به فرد کمک می‌کند که به روند پاک بودن خود ادامه دهد و دوباره گرفتار اعتیاد نشود. در واقع فرد معتاد علاوه بر ترک باید بداند که بعد از ترک اعتیاد چه باید کرد که دوباره اسیر این بیماری نشود. به همین دلیل در ادامه چندین راهکار برای مراقبت پس از ترک اعتیاد را بررسی کرده‌ایم.
مشاوره گروهی و فردی یکی از راه های پیشگیری از بازگشت به اعتیاد
تعیین وقت برای مشاوره فردی و گروهی
بعد از ترک اعتیاد برای بیمار دوره و جلساتی برگزار می‌شود که در آن بیمار یا هر کدام از بیماران مشکلات خود را مطرح می‌کنند و راه حل‌هایی برای مشکلات توسط مشاور ارائه می‌شود. وقت این جلسات را طبق خواسته بیماران تعیین می‌کنند. این موضوع یکی از مهم‌ترین پاسخ‌ها به این سوال است که بعد از ترک اعتیاد چه باید کرد؟
تعیین برنامه‌های ۱۲ مرحله‌ای
برنامه‌های ۱۲ مرحله‌ای به جلساتی گفته‌می‌شود که در یک مکان مشخص آن را برگزار می‌کنند. در این جلسات همه افراد در حال ترک برای تقویت روحیه خود حضور دارند. در واقع این جلسات محیط دلگرم کننده و صمیمی ایجاد می‌کند که فرد بیمار بتواند با شرایط بعد از ترک اعتیاد خود کنار بیاید.
برگزاری سخنرانی‌های آموزشی
برگزاری سخنرانی‌های آموزشی یکی از راهکارهای مهم برای کمک به بیماران است. در واقع مشاوران و متخصصان سخنرانی‌هایی برگزار می‌کنند که در آن چندین راه حل و تکنیک‌های مهم برای گرفتار نشدن دوباره افراد به اعتیاد ارائه می‌شود. پیگیری این جلسات و انجام نکات گفته شده در هر برنامه احتمال بازگشت دوباره به اعتیاد را کاهش می‌دهد. همچنین افراد در این سخنرانی‌ها با بهترین روش‌های مقابله‌ای آشنا می‌شوند. علاوه بر این افراد با انواع مهارت‌های شغلی آشنا می‌شوند تا از بازگشت مجدد آنها به اعتیاد پیشگیری شود و انگیزه بیشتری برای زندگی بهتر پیدا کنند.
افسردگی بعد از ترک اعتیاد
افسردگی بعد از ترک اعتیاد یکی از شایع‌ترین عوارض بعد از ترک است. افسردگی بعد از ترک مواد مخدر می‌تواند باعث سستی و لغزش فرد شود و او را دوباره به مصرف مواد سوق دهد. بسیاری از افراد پس از ترک دچار خستگی می‌شوند و احساس تنهایی می‌کنند و برای آینده امیدی ندارند. افسردگی یک بیماری روانی است که مانند سایر بیماری‌ها علائم و نشانه‌هایی دارد که این علائم باید توسط روان‌پزشک یا روانشناس شناسایی و درمان شود. علت اصلی افسردگی بعد از ترک مواد ارتباط مستقیمی به قطع شدن دو انتقال دهنده عصبی مهم یعنی سروتونین و دوپامین دارد. این دو انتقال دهنده عصبی روی ایجاد شادی در مغز تأثیرگذار هستند.
افسردگی بعد از ترک اعتیاد علائمی دارد که در ادامه به بررسی آن ها پرداخته‌ایم:
- فکر کردن به خودکشی
- استرس و اضطراب
- پریشان‌حالی
- اختلال خوب
- کاهش یا افزایش ناگهانی وزن
- احساس ناامیدی و پوچی
- کند شدن گفتار و حرکات
افسردگی بعد از ترک اعتیاد معمولا با علائم فوق خود را نشان می‌دهد. با‌این حال این علائم در برخی افراد به قدری شدید است که در فعالیت‌های روزمره فرد مانند تحصیل، روابط اجتماعی و فعالیت‌های شغلی اختلال ایجاد می‌کند. برای درمان افسردگی می‌توان از داروهای ضد افسردگی که توسط پزشک تجویز می‌شود، استفاده‌کرد. همچنین یکی از کارهایی که بعد از ترک اعتیاد باید انجام داد، مراجعه به روانشناس است.
استفاده از قرص‌های تجویز شده توسط روان پزشک برای برنگشتن به اعتیاد
بعد از ترک اعتیاد چه کنیم که به اعتیاد بازنگردیم؟
بعد از ترک اعتیاد چه کنیم؟ این مهم‌ترین سوالی است که بیماران آن را می پرسند. از آنجایی که مواد مخدر باعث ضعیف شدن گوارش می‌شود و سلامت جسمی فرد را تهدید می‌کند، پس بهتر است فرد بعد از ترک مواد مخدر تغذیه مناسبی داشته‌باشد. از جمله آسیب‌هایی که مواد مخدر به بدن وارد می‌کند می‌توان به کاهش اشتها، سوء هاضمه، کم کاری روده و نقص در عملکرد کبد و لوزالمعده اشاره کرد. برای حل این مشکلات لازم است که فرد بیمار برنامه غذایی سالم و درستی داشته‌باشد که بدنش را تقویت کند تا این آسیب‌ها تا حد امان جلوگیری شود. از جمله مواردی که با رعایت آنها می‌توان ضعف‌های جسمی ناشی از مواد را بهبود داد و باعث تقویت دوباره بدن شد می‌توان به ورزش کردن، نوشیدن آب کافی و مصرف وعده‌های کوتاه و منظم اشاره کرد.
برنامه مراقبتی بعد از ترک
برنامه مراقبتی بعد از ترک اعتیاد، یکی از مهم‌ترین مراحل فرایند ترک است که به راهبردهایی مانند پیشگیری از عود دوباره اعتیاد و پرورش مهارت‌های مقابله با اعتیاد می‌پردازد. مراقبت‌های بعد از ترک اعتیاد دوره‌ای است که بیمار پس از تکمیل درمان دوره سم زدایی و ترک مواد، آماده می‌شود تا وارد مرحله جدیدی شود که بتواند دوباره به جامعه برگردد.
برنامه مراقبتی بعد از ترک اعتیاد در واقع از زمان آغاز دوره درمان انجام می‌شود؛ یعنی از زمانی که درمان سم زدایی و بازپروری بیمار شروع‌شده، گروه متخصصان و مشاوران مهارت‌های لازم را برای ادامه دادن یک زندگی پاک آموزش میدهند.
نقش مشاور در استمرار پاکی
نقش مشاور در استمرار پاکی پس از ترک قابل نادیده گرفتن نیست. بعد از ترک اعتیاد مشاور آموزش‌هایی به فرد ارائه می‌دهد که فرد را از مصرف دوباره مواد باز می‌دارد. از جمله این آموزش‌ها می‌توان به این مورد اشاره کرد که مشاوران برنامه‌هایی را تدارک می‌بینند که همه افرادی که مبتلا به اعتیاد بودند بتوانند در یک زمان و مکان خاص کنار هم باشند. در این جلسات افراد از نتایج رفتار خود صحبت کنند و از تجربیات و حرفهای یکدیگر عبرت می‌گیرند. برای رسیدن به یک ترک موفقیت‌آمیز و بدون بازگشت باید مراحل زیادی را طی کرد. یک مشاور متخصص و حرفهای به نتایج کار خود ایمان دارد و هیچ‌وقت بیمارش را به حال خود رها نمی‌کند و همیشه پشتیبان و حامی اوست تا فرد بهبودی کامل خود را به‌دست‌آورد. به همین خاطر اولین پاسخ به این سؤال که بعد از ترک اعتیاد چه باید کرد، یافتن مشاوری دلسوزی در مسیر است.
نقش خانواده در عدم لغزش بعد از ترک اعتیاد
نقش خانواده در عدم لغزش بعد از ترک اعتیاد بسیار مهم است. اعتیاد فقط بر فرد بیمار تأثیر نمی‌گذارد، بلکه خانواده وی را نیز تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. ممکن است اعضای خانواده برای غلبه بر ناتوانی و آشفتگی حاکم بر خانواده، چشم خود را روی واقعیت‌ها ببندند. لغزش در اعتیاد بسیار شایع است. بسیاری از عوامل فرد را مجبور می‌کند که دوباره به مصرف مواد روی آورد. برای افراد بیمار محرک‌ها باعث آسیب به بخشی از اطلاعات مغزی می‌شود و به همین علت بیمار نسبت به نشانه‌های مصرف مواد در گذشته واکنش نشان میدهند. در برنامه‌های پس از ترک به‌شدت به افراد توصیه می‌شود که از مکان‌ها و چیزهایی که به آنها یادآوری می‌کند قبلاً مصرف داشته‌اند و معتاد بوده‌اند، دوری کنند.
آموزش‌های لازم بعد از ترک اعتیاد
آموزش‌های لازم بعد از ترک اعتیاد ضروری است تا از احتمال دوباره لغزش و وسوسه جلوگیری کنید. در این مورد شما می‌توانید علاوه بر توصیه مشاوره و پزشک از نظرات خانواده نیز بهره ببرید. در ادامه به چند مورد از آموزش‌های لازم بعد از ترک اعتیاد میپردازیم.
- دوری از عوامل تحریک‌کننده
- تغییر در سبک‌زندگی
- یادگیری مهارت‌های جدید
- ورزش کردن
- داشتن استراحت کافی
- تعامل با دیگران
در اختیار داشتن برنامه‌های اختصاصی مانند برنامه پیشگیری از لغزش جسمی و روحی در تصمیم گیری برای داشتن یک زندگی سالم ضروری است. اگر واقعیت وضعیتمان را صادقانه بپذیریم شانس لغزش و بازگشتن به‌سوی اعتیاد بسیار کاهش می‌یابد.
جلسات گروهی منظم (NA)
جلسات گروهی منظم (NA) جلساتی هستند که افراد دور هم جمع می‌شوند و درباره تجربه‌ها و احساسات خود صحبت می‌کنند. هدف از جلسات NA در اختیار قرار دادن فضایی برای به اشتراک گذاشتن تجربیات افراد از روند بهبودی برای معتادان است. افرادی که معتاد نیستند می‌توانند در یک جلسه دیگر که مخصوص افراد غیر معتاد است، شرکت کنند.
نتیجه
در این مقاله به سوال بعد از ترک اعتیاد چه باید کرد، پاسخ کامل دادیم که بتوانید این مسیر را بدون دشواری بگذارنید. رمز موفقیت معتادانی که موفق شده‌اند اعتیاد را ترک کنند استفاده از خدمات متخصصان و مشاوران حرفهای در برابر وسوسه و مشکلات روانی‌شان بوده است. همیشه سعی کنید سلامتی ذهنی و جسمی خود را بعد از ترک اعتیاد حفظ کنید و خود را متعهد به پاک بودن مادام‌العمر بدانید.
