داروهای درمان دیابت ممکن است با عوض کردن ترکیب باکتریهای روده موثر واقع شوند.
موفقترین درمان برای دیابت نوع ۲، ممکن است با تغییر ترکیب و آرایش باکتریهای روده، کار کند.
متفورمین(Metformin) معمولا برای کنترل قند خونِ افراد مبتلا به دیابت نوع۲ تجویز میشود. این دارو همچنین به عنوان دارویی ضدپیری هم مورد آزمایش واقع شده است.
به طور کلی تصور میشود این دارو با کاهش مقدار گلوکز تولید شده در کبد کار میکند، که نتیجه ی این کاهش در تولید گلوکز، کاهش سطح قند خون است. اما برخی مشاهدات نشان میدهند که این مکانیسم، تمام ماجرا نیست!
برای مثال، نوع آزادشوندهآهسته (Slow-released) این دارو نیز به همان میزانِ داروی معمولی تاثیرگذار است، حتی با وجود اینکه مقدار کمی از این نوع دارو به کبد میرسد. علاوه بر این، متفورمین در افراد مختلف با تنوع ژنتیکی، که مانع از رسیدن این دارو به کبد میشوند نیز به اندازه ی سایر افراد موثر است.
فردریک باکِد(Fredrik Bäcked) از دانشگاه گوتنبرگ سوئد و خوزه مانوئل فرناندز ریل(José Manuel Fernàndez-Real) از دانشگاه گیرونا(Girona) اسپانیا، به این موضوع اندیشیدند که ممکن است باکتریهای روده در عملکرد این دارو نقش داشته باشند. چون به هر حال، میلیاردها جانور ریزی که رودههای ما را میپوشانند با گستره ی وسیعی از بیماریها مرتبط بوده و بر متابولیسم داروها نیز تاثیرگذارند.
رشد تحت تاثیر مصرف دارو
این دو فرد و همکارانشان، ۴۰ داوطلب را که به تازگی مبتلا به دیابت نوع ۲ تشخیص داده شده بودند، برای تحقیق استخدام کردند. به هر یک از این افراد به طور تصادفی گفته شد که متفورمین یا یک جایگزین آن را به مدت ۴ ماه مصرف کنند. همچنین به همه ی این افراد رژیم غذایی کم کالری داده شد.
در طول مدت آزمایش، مجموعه ی باکتریهای روده، در افرادی که متفورمین مصرف کرده بودند، بیشتر و شدیدتر تغییر کرد. به طور خاص، به نظر میرسید که این دارو رشد زنجیرههایی از دو نوع باکتری به نامهای Akkermansia و Bifidobacterium را تحریک میکند. آزمایشات بیشتر آشکار کردند که هر دو نوع این باکتریها در حضور متفورمین، سریعتر رشد میکنند.
محققان سپس از سه نفر از داوطلبان، قبل و بعد از دوره ی مصرف متفورمین، نمونه ی مدفوع گرفته و آنها را به موشهایی که رژیم پر چربی داشتند، خوراندند تا دیابت نوع۲ را در آنها شبیهسازی کنند. این تکنیک، که به نام پیوند مدفوعی شناخته میشود، به عنوان راهی برای انتقال باکتریهای سودمند از روده ی فرد سالم به فرد بیمار شناخته میشود.
به نظر میرسد که مدفوع گرفته شده از افرادی که داروی متفورمین را مصرف کرده بودند، تحمل گلوکز ( معیاری برای اینکه یک جانور تا چه حدی میتواند سطح قند خونش را کنترل کند) را در موشهایی که نمونهها را از ۲ نفر از اهداکننده دریافت کرده بودند، بالا میبرد.
اما نمونههای گرفته شده از افراد، قبل از اینکه مصرف متفورمین را شروع کنند، هیچ تاثیری روی هیچ یک از موشها نداشت. همچنین، نتایج این تحقیقات نشان میدهند که متفورمین، هر چند به طور نسبی، با تحریک رشد باکتریهای روده مثل Akkermansia (باکتری ای که میتواند سطح قند خون را تحت تاثیر قرار دهد) کار میکند. اما محققان هنوز نمیدانند که این باکتریها چگونه میتوانند بر سطح قند خون تاثیرگذار باشند.
دکتر Bäcked امیدوار است که برخی از افراد مبتلا به دیابت، با استفاده از رژیمی که ساختار و آرایش باکتریهای رودههایشان را عوض میکند مثل تحریک رشد Akkermansia و Bifidobacterium ، بتوانند از فواید متفورمین بهره ببرند.